Tα «black spider memos» του πολυγραφότατου πρίγκιπα Κάρολου

Στον πρίγκιπα Κάρολο αρέσει να γράφει. Σε πρωθυπουργούς, υπουργούς και άλλους αξιωματούχους, εκφράζοντας τις θέσεις του για σειρά ζητημάτων. Αυτό δεν είναι κακό, αλλά ενδεχομένως να γίνει… περίπλοκο όταν ανέλθει στον θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου και κληθεί να είναι πολιτικά ουδέτερος.

Στην πραγματικότητα το ζήτημα έχει ήδη γίνει περίπλοκο, καθώς συνεργάτες του δηλώνουν ότι ως βασιλιάς δεν θα μείνει σιωπηλός.

Και όλα αυτά με φόντο τα λεγόμενα black spider memos. Tι ακριβώς είναι αυτά;

Πρόκειται για μια σειρά σημειωμάτων που φέρεται να έχει γράψει ο Κάρολος με αποδέκτες υπουργούς. Στους υπουργικούς κύκλους αποκαλούνται έτσι, λόγω του γραφικού χαρακτήρα του διαδόχου του θρόνου: γραμμένα με μαύρη πένα σε «τραβηγμένο» γραφικό χαρακτήρα.

Υποτίθεται ότι περιλαμβάνουν τις καλοπροαίρετες, προσωπικές και από καρδίας απόψεις του διαδόχου για πληθώρα ζητημάτων.

Αποκαλύπτουν δε τις προθέσεις του: σε αντίθεση με την μητέρα του, βασίλισσα Ελισάβετ Β’, εκείνος θα επιθυμούσε να συνεχίσει να λέει τη γνώμη του πάνω σε αυτά που θεωρεί σημαντικά.

Αυτό άλλωστε επιβεβαίωσαν κύκλοι προσκείμενοι στον ίδιο, τους οποίους επικαλείται η εφημερίδα Guardian.

Τα σημειώματα αυτά θα μπορούσαν ενδεχομένως να ρίξουν φως στις προθέσεις του μελλοντικού βασιλιά: πώς ακριβώς εννοεί αυτή τη συμμετοχή σε ζητήματα που θεωρεί σημαντικά; Τι έχει ήδη πει σε υπουργούς και για ποια θέματα; Είναι απλώς απόψεις ή κάνει αυτό που στο αμερικανικό Κογκρέσο αποκαλείται lobbying;

Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και η ίδια η ύπαρξη των σημειωμάτων δεν είναι βέβαιη. Ή για να το πούμε διαφορετικά, τα όσα έχουν γίνει γνωστά για την ύπαρξή τους, οφείλονται στην μακροχρόνια δικαστική διαμάχη της εφημερίδας Guardian με τις κυβερνήσεις προκειμένου να έρθουν στο φως της δημοσιότητας.

Αυτή η δικαστική μάχη κρατά σχεδόν μια δεκαετία. Το 2005, η εφημερίδα ζήτησε αντίγραφα των σημειωμάτων, βασιζόμενη στη νομοθεσία του 2000 περί ελευθερίας της πληροφόρησης.

Το αίτημα απορρίφθηκε αρμοδίως το 2010. Ωστόσο, με την απόρριψη αναγνωριζόταν ότι ο Κάρολος είχε όντως απευθυνθεί σε 7 διαφορετικές κυβερνητικές υπηρεσίες.

Παρά την απόρριψη, ο Guardian συνέχισε τον δικαστικό αγώνα. Εν τω μεταξύ, η απάντηση που έλαβε από το Κοινοβούλιο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι παράνομο στο να απευθύνεται ο διάδοχος του θρόνου σε υπουργούς, ωστόσο, «είναι πρέπον, ενδεχομένως και ζωτικής σημασίας, αυτή η αλληλογραφία να διατηρήσει τον εμπιστευτικό της χαρακτήρα».

Χρειάστηκε να περάσουν άλλα τρία χρόνια για να δικαιωθεί ο Guardian. To 2012, η Δικαιοσύνη κάλεσε την κυβέρνηση να δώσει αντίγραφα των σημειωμάτων. Όπως ήταν αναμενόμενο, η κυβέρνηση άσκησε βέτο και μπλόκαρε τη δημοσίευση.

Όμως, σε κάθε δικαστικό βήμα, έστω κι αν περνούσαν τα χρόνια, αποκαλύπτονταν περισσότερες λεπτομέρειες για τα περίφημα σημειώματα.

Έτσι, το βέτο συνοδεύτηκε με την παραδοχή ότι μεταξύ 2004-2005 ο πρίγκιπας είχε συντάξει 27 τέτοια σημειώματα με αποδέκτες υπουργούς.

Μάλιστα, ο Γενικός Εισαγγελέας εξήγησε ότι τα σημειώματα αυτά περιλάμβαναν τις βαθιά προσωπικές απόψεις του πρίγκιπα, κατά συνέπεια, η αποκάλυψή τους θα έθετε σε κίνδυνο την πολιτική του ουδετερότητα.

Το 2013 η εφημερίδα αποφάσισε να πάει την υπόθεση σε ανώτερο δικαστικό επίπεδο, για να δικαιωθεί εκ νέου. Τρεις δικαστές αποφάνθηκαν ότι η κυβέρνηση δεν είχε δικαίωμα να ασκήσει βέτο.

Για τον Γενικό Εισαγγελέα έμενε ένα τελευταίο χαρτί: Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο θα αποφανθεί εντός των ημερών.

«Όταν αυτό αποφασίσει, δεν θα υπάρχει άλλος δρόμος. Είτε θα δούμε αυτά τα black spider memos είτε όχι» καταλήγει ο Guardian.

Η εφημερίδα έχει φτιάξει και ένα χιουμοριστικό βίντεο, όπου εξηγεί την όλη ιστορία. Δείτε το, κάνοντας κλικ εδώ.

Επιμέλεια: Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ