Πώς ο Ρίγκαν καλόπιανε «τρυφερά» τη Θάτσερ

Ακόμη και οι πιο παθιασμένοι πολιτικοί έρωτες έχουν τα σκαμπανεβάσματά τους. Αυτό όμως που πραγματικά κάνει τη διαφορά σε μία τέτοιου είδους σχέση είναι τι κάνει κανείς για να επανορθώσει. Και ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε τον τρόπο του.

Ηχογραφημένες συζητήσεις εντός της Αίθουσας Εκτάκτων Καταστάσεων του Λευκού Οίκου, οι οποίες βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, αποκαλύπτουν μία πιο «τρυφερή» πλευρά του Αμερικανού πρώην προέδρου, στην προσπάθειά του να εξευμενίσει μια έξαλλη Μάργκαρετ Θάτσερ.

Τον Οκτώβριο του 1983, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να εισβάλουν στη Γρενάδα όπου προετοιμαζόταν πραξικόπημα για την ανατροπή της κυβέρνησης. Αν και η μικρή αυτή χώρα της Καραϊβικής ήταν μέλος της Κοινοπολιτείας, ο πρόεδρος Ρίγκαν δεν είπε λέξη για τα σχέδιά του στην πιο στενή του σύμμαχο, με την οποία είχε τηλεφωνική επικοινωνία την προηγουμένη της εισβολής.

Ενόσω τα αμερικανικά στρατεύματα έδιναν ακόμη μάχη, ο πρόεδρος Ρίγκαν τηλεφώνησε στη Θάτσερ. «Εάν ήμουν εκεί, Μάργκαρετ, θα πετούσα το καπέλο μου στην πόρτα προτού μπω», της είπε κάνοντας την πρώτη του κίνηση στη διπλωματική σκακιέρα – και προφανώς αναφερόμενος σε έθιμο της Αγριας Δύσης, που ήθελε τον επισκέπτη να πετάει το καπέλο του για να καταλάβει, ανάλογα με την αντίδραση τού νοικοκύρη, εάν είναι ευπρόσδεκτος. «Δεν είναι ανάγκη να το κάνεις» του απάντησε λακωνικά η βρετανίδα πρώην πρωθυπουργός.

Με το ίδιος ύφος, του μικρού παιδιού που έχει τη φωλιά του λερωμένη, ο πρόεδρος Ρίγκαν ξεκίνησε πια να της εξηγεί ότι, εξαιτίας διαρροής, ανησυχούσε ιδιαιτέρως μήπως το σχέδιο της εισβολής έπεφτε σε λάθος χέρια. «Λυπούμαστε παρά πολύ για τη δύσκολη θέση στην οποία σε φέραμε» ακούγεται να απολογείται ξεκαθαρίζοντας σε κάθε περίπτωση ότι η διαρροή ήταν πρόβλημα αποκλειστικά των ΗΠΑ.

Ο συλλογισμός τού πρώην αμερικανού προέδρου έγινε απολύτως κατανοητός από τη Θάτσερ. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο άλλωστε – κατά τα λεγόμενά της – και η ίδια υπήρξε φειδωλή όσον αφορά τις πληροφορίες γύρω από τη βρετανική εισβολή στα Νησιά Φόκλαντ. «Ξέρω από ευαίσθητα θέματα, λόγω των Φόκλαντ. Γι’ αυτό δεν θα σου μιλήσω πολύ, έστω και από το μυστικό τηλέφωνο» τόνισε από την πλευρά της η Σιδηρά Κυρία. «Η επιχείρηση (στη Γρενάδα) είναι σε εξέλιξη και ευχόμαστε να είναι επιτυχής. Εχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε, Ρον» πρόσθεσε χαμηλώνοντας τους τόνους.

Εκείνο το 10λεπτο τηλεφώνημα ολοκληρώθηκε με τη Θάτσερ να βιάζεται να κλείσει για να επιστρέψει σε μία «δύσκολη» συζήτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων και τον ανακουφισμένο πλέον Ρίγκαν να της εύχεται να τους «φάει ζωντανούς».

Η σχέση των δύο ηγετών σηματοδοτεί τους πιο στενούς δεσμούς μεταξύ Βρετανίας και ΗΠΑ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και είχαν τις διαφορές τους –η Θάτσερ είχε ενοχληθεί με την ουδέτερη στάση των ΗΠΑ όσον αφορά τα Φόκλαντ– συμφωνούσαν απόλυτα σε άλλα θέματα, όπως τη στήριξη στο πρόγραμμα Γκλάσνοστ τού Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Οι ηχογραφημένες συζητήσεις, οι οποίες βρέθηκαν στα χέρια του συγγραφέα Ουίλιαμ Ντόιλ και τις μοιράστηκε αρχικά την εφημερίδα New York Post, φέρνουν ξανά στην επιφάνεια μία γνωστή πρακτική των αμερικανών προέδρων, η οποία προφανώς δεν τερματίστηκε στη μετά Νίξον εποχή – ανάλογες ηχογραφημένες συζητήσεις είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στο σκάνδαλο Ουότεργκεϊτ.

Σε άλλες κασέτες, ο πρόεδρος Ρίγκαν ακούγεται να προτρέπει τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπέγκιν να αφήσει τα ισραηλινά στρατεύματα στον Λίβανο, το 1983, έως ότου τα αντικαταστήσουν λιβανικές δυνάμεις.

Σε πλήρη αντίθεση με εκείνο το απολογητικό ύφος απέναντι στη Θάτσερ, ο πρόεδρος Ρίγκαν, αναφέρουν οι Times του Λονδίνου, εξαντλεί όλη του την ειρωνεία σε έτερο τηλεφώνημα με τον τότε πρόεδρο της Συρίας – και πατέρα του νυν – Χαφέζ αλ Ασαντ. Αν και στόχος εκείνου του τηλεφωνήματος ήταν η απελευθέρωση αμερικανών ομήρων που κρατούνταν στον Λίβανο, ο αμερικανός πρώην πρόεδρος άνοιξε τη συζήτηση συγχαίροντας τον Ασαντ για την επανεκλογή του στον προεδρικό θώκο της Συρίας – γνωρίζοντας βέβαια τόσο το δικτατορικό καθεστώς της Συρίας όσο και το σίγουρο αποτέλεσμα της καλπονοθείας.

Επιμέλεια: Μάρω Βακαλοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ