Μονοζυγωτικοί δίδυμοι αποκαλύπτουν παράξενες επιδράσεις των γονιδίων

Ο Τζιμ Λιούις και ο Τζιμ Σπρίνγκερ είναι διάσημοι ομοζυγωτικοί δίδυμοι που χωρίστηκαν και ανατράφηκαν χώρια από την ηλικία των τεσσάρων εβδομάδων.

Όταν ξανασυναντήθηκαν το 1989, σε ηλικία 39 ετών, ανακάλυψαν ότι και οι δύο έτρωγαν τα νύχια τους, έπασχαν από πονοκέφαλο τάσης, κάπνιζαν τα ίδια τσιγάρα, οδηγούσαν το ίδιο μοντέλο αυτοκινήτου και έκαναν διακοπές στην ίδια παραλία της Φλόριντα.

Τα δίδυμα αδέλφια ήταν μερικοί από τους εθελοντές μιας σημαντικής μελέτης στις ΗΠΑ, η οποία αποκάλυψε ότι πολλά στοιχεία της συμπεριφοράς και της προσωπικότητας επηρεάζονται από τα γονίδια περισσότερο από ό,τι φαντάζονταν οι επιστήμονες.

«Μας προκάλεσαν έκπληξη ορισμένα χαρακτηριστικά που έδειξαν να έχουν γενετική επιρροή, όπως η θρησκευτική πίστη και οι κοινωνικές συμπεριφορές» αναφέρει στο Livescience.com η Νάνσι Σίγκαλ, εξελικτική ψυχολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Η Σίγκαλ συμμετείχε για εννέα χρόνια στο Minnesota Twin Family Study, η οποία ξεκίνησε το 1989 στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η ερευνήτρια παρουσίασε τα τελευταία ευρήματα σε πρόσφατο συνέδριο του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχολογίας στην Ουάσινγκτον.

Στα 20 χρόνια που ακολούθησαν, οι ερευνητές μελέτησαν 137 ζεύγη διδύμων, από τα οποία τα 81 ήταν ζεύγη ομοζυγωτικών διδύμων, δηλαδή αδελφών που προέκυψαν από το ίδιο γονιμοποιημένο ωάριο και είναι στην ουσία κλώνοι. Οι υπόλοιποι ήταν ετεροζυγωτικοί δίδυμοι, οι οποίοι προέρχονται από διαφορετικά ωάρια και μοιάζουν όσο δύο οποιαδήποτε αδέλφια.

Η σύγκριση ανάμεσα σε ομοζυγωτικούς και ετεροζυγωτικούς διδύμους μπορεί να αποκαλύψει χαρακτηριστικά με γενετικό υπόβαθρο. Ακόμα περισσότερα στοιχεία προκύπτουν από τη σύγκριση εξέταση ομοζυγωτικών διδύμων που χωρίστηκαν σε μικρή ηλικία, δόθηκαν για υιοθεσία και ανατράφηκαν σε διαφορετικές οικογένειες.

Η έρευνα στη Μινεσότα έχει οδηγήσει ως σήμερα σε περισσότερες από 170 επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Σε μία από αυτές, οι ερευνητές ανέλυσαν φωτογραφίες και διαπίστωσαν ότι οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι έχουν ίδια στάση σώματος, ενώ οι ετεροζυγωτικοί όχι.

Μια άλλη μελέτη διαπίστωνε ότι οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στο σεξουαλικό προσανατολισμό των ανδρών διδύμων και μικρότερο ρόλο στις γυναίκες. Τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν πρόσφατα με σουηδική μελέτη σε 4.000 ζευγάρια διδύμων.

Μια τρίτη μελέτη που βασίστηκε στα δεδομένα από τη Μινεσότα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το DNA παίζει μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας από ό,τι πίστευαν μέχρι τότε οι επιστήμονες.

Και μια τέταρτη μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του αρχισυντάκτη του περιοδικού Science, έδειξε ότι, στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο μεγάλωσαν οι δίδυμοι, ο δείκτης νοημοσύνης ελέγχεται από τα γονίδια κατά 70%.

Σε μια άλλη έρευνα του 1990, τα γονίδια βρέθηκαν να έχουν 50% επιρροή στο θρησκευτικό συναίσθημα (στο αν πιστεύει κανείς ή όχι).

Όλα αυτά, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι η ανατροφή δεν παίζει ρόλο: «Ποτέ δεν είπαμε ότι το περιβάλλον δεν έχει σημασία» διευκρίνισε στο συνέδριο η Δρ Σίγκαλ. «Απλά επισημάναμε ότι το περιβάλλον λειτουργεί με τρόπους που δεν περιμέναμε» είπε.

Στο μέλλον, πρόσθεσε, μελέτες σε διδύμους θα μπορούσαν να εντοπίσουν τα γονίδια που επηρεάζουν συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Θα μπορούσαν επίσης να ρίξουν φως στους λεγόμενους επιγενετικούς παράγοντες, χημικούς διακόπτες που ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν γονίδια χωρίς να επηρεάζουν την αλληλουχία τους.

Η Σίγκαλ, η οποία έχει γράψει βιβλίο για την έρευνα, με τίτλο Born Together – Reared Apart (Harvard University Press, 2012) μελετά τώρα ζεύγη διδύμων στην Κίνα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ