Τα νεαρά άστρα ξεχωρίζουν στο υπερηχογράφημα

Ο προσδιορισμός της ηλικίας ενός άστρου είναι δύσκολη υπόθεση, τώρα όμως υπάρχει μια μέθοδος που ξεχωρίζει τα «νεογέννητα» από τα «έφηβα» αστέρια από τους ήχους που διαδίδονται στο εσωτερικό τους -κάτι σαν το υπερηχογράφημα των μαιευτήρων, λένε οι ερευνητές.

Τα άστρα σχηματίζονται από νέφη υδρογόνου και σκόνης που συμπυκνώνονται υπό την επίδραση της βαρύτητας. Ένα άστρο θεωρείται ότι «γεννιέται» όταν το υδρογόνο που περιέχουν αρχίζει να λάμπει λόγω ανόδου της θερμοκρασίας. Καθώς όμως αυτό το «πρωτοάστρο» συσσωρεύει όλο και περισσότερο υλικό από το περιβάλλον του, η βαρύτητα το αναγκάζει να συρρικνωθεί, μέχρι που η θερμοκρασία του πυρήνα είναι αρκετή για να πυροδοτήσει αντιδράσεις σύντηξης. Σε αυτό το στάδιο, το άστρο ενηλικιώνεται και περνά στη φάση της «κύριας αλληλουχίας», στην οποία θα μείνει για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Η μελέτη του νέφους από το οποίο προήλθε ένα αστέρι μπορεί να δώσει μόνο μια χονδρική εκτίμηση της ηλικίας. Διεθνής ομάδα ερευνητών παρουσιάζει τώρα στο Science μια σχετικά ακριβή μέθοδο για τη χρονολόγηση νεαρών αστεριών.

Οι ερευνητές εξέτασαν μια ομάδα νεαρών άστρων γνωστής ως «Σμήνος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου». Ουσιαστικά μέτρησαν τα ακουστικά κύματα που κάνουν την επιφάνεια του άστρου να δονείται. Τα ακουστικά, ή σεισμικά, κύματα δημιουργούνται από την πίεση της ίδιας της ακτινοβολίας που παράγει το άστρο στο εσωτερικό του και διαδίδονται σε όλη την επιφάνεια.

Και η μελέτη αυτών των κυμάτων απασχολεί έναν ολόκληρο κλάδο της αστροφυσικής, τη λεγόμενη αστροσεισμολογία.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι τα νεαρότερα άστρα δονούνται πιο αργά, ενώ τα άστρα που βρίσκονται πιο κοντά στην ενηλικίωση δονούνται ταχύτερα» εξηγεί η Κοστάνζ Ζβιντς του Πανεπιστημίου της Λέουβεν στο Βέλγιο, πρώτη συγγραφέας της δημοσίευσης, με τίτλο Το ηχογράφημα νεαρών άστρων αποκαλύπτει την εξέλιξή τους.

Παρόλο που η μεταβολή στη συχνότητα δόνησης ανάλογα με την ηλικία είχε προβλεφθεί θεωρητικά, η νέα μελέτη «είναι η πρώτη που επιβεβαιώνει αυτές τις προβλέψεις με δεδομένα από το διάστημα», λένε οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους.

«Διαθέτουμε πλέον ένα μοντέλο που μετρά με μεγαλύτερη ακρίβεια την ηλικία νεαρών άστρων. Είμαστε μάλιστα σε θέση να ξεχωρίζουμε περαιτέρω τα νεαρά άστρα με βάση τις διάφορες φάσεις της ζωής τους» αναφέρει η Δρ Ζβιντς.

Τα άστρα της μελέτης είχαν ηλικίες μέχρι 10 εκατομμύρια χρόνια. Συγκριτικά, ο Ήλιος ενηλικιώθηκε πριν από περίπου 4,6 δισ.χρόνια.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ