«Ιστορική» νίκη τεχνητής νοημοσύνης στο τεστ του Τούρινγκ

Ένα πρόγραμμα υπολογιστή που παριστάνει ένα 13χρονο αγόρι από την Ουκρανία φέρεται να είναι το πρώτο λογισμικό που περνά το περίφημο τεστ του Τούρινγκ: έπεισε το ένα τρίτο των ανθρώπινων συνομιλητών του ότι είναι κι αυτό άνθρωπος.

Οι διοργανωτές της δοκιμής κάνουν λόγο για «ιστορική» εξέλιξη στην επιστήμη των υπολογιστών, αναγνωρίζουν όμως πως μια από τις πρώτες εφαρμογές της τεχνολογίας θα είναι πιθανότατα το κυβερνοέγκλημα.

O «Eugene Gootsman», όπως ονομάζεται το πρόγραμμα, έπεισε ότι είναι άνθρωπος τους 10 από τους 30 κριτές της δοκιμής που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στη Βασιλική Ακαδημία Επιστημών στο Λονδίνο. Μπορείτε κι εσείς να κουβεντιάσετε με μια εκδοχή του «Ευγένιου» εδώ.

Η ιδέα του τεστ είχε προταθεί το 1950 σε ένα άρθρο-ορόσημο του Άλαν Τούρινγκ, διάσημου βρετανού μαθηματικού και πρωτοπόρου των υπολογιστών, ο οποίος προσπαθούσε να ορίσει την έννοια της σκεπτόμενης μηχανής.

Ο Τούρινγκ αποφάσισε να παρακάμψει τα φιλοσοφικά προβλήματα του ερωτήματος και πρότεινε την ιδέα ότι μια μηχανή μπορεί να θεωρηθεί ότι «σκέπτεται» αν μπορεί να συνομιλήσει με τους ανθρώπους και να τους ξεγελάσει για τη φύση της.

Υπάρχουν κι άλλοι που είχαν ισχυριστεί στο παρελθόν ότι πέρασαν το τεστ του Τούρινγκ, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που δεν υπήρχαν συγκεκριμένα θέματα ή ερωτήσεις στις συνομιλίες του τεστ. Στη δοκιμή υποβλήθηκαν και άλλα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης όπως Ultra Hal, το Cleverbot και το Elbot .

«Είμαστε περήφανοι που ανακοινώνουμε ότι το τεστ του Άλαν Τούρινγκ ξεπεράστηκε για πρώτη φορά το Σάββατο» δήλωσε ο Κέβιν Ουόρουικ του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ, το οποίο διοργάνωσε τη δοκιμή με αφορμή την 60ή επέτειο από τον θάνατο του Τούρινγκ.

Είναι όμως προφανές ότι ο χαρακτήρας ενός 13χρονου αγοριού που μιλά αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα έπαιξε ρόλο στην επιτυχία του εγχειρήματος. Ακόμα και οι δημιουργοί του προγράμματος δείχνουν να παραδέχονται ότι δεν μπορούν να προσομοιώσουν τις επικοινωνιακές ικανότητες ενός ενήλικα, ακόμα και στην οθόνη ενός υπολογιστή:

«Αφιερώσαμε πολύ χρόνο στην ανάπτυξη ενός χαρακτήρα με πιστευτή προσωπικότητα» λέει στον Independent o Βλάντιμιρ Βεσέλοφ, «πατέρας» του Ευγένιου. « Η βασική μας ιδέα είναι ότι [το πρόγραμμα] μπορεί να ισχυρίζεται ότι τα ξέρει όλα, στην ηλικία του όμως είναι απόλυτα λογικό ότι δεν τα ξέρει όλα» εξηγεί.

Τον κρίσιμο παράγοντα της «ηλικίας» του αγοριού επισήμαναν και άλλοι ειδικοί. «Είναι πράγματι μια μεγάλη επιτυχία για τον Eugene. Ήταν πράγματι πολύ
έξυπνο το τρικ να υποκριθεί ένα 13χρονο αγόρι από την Ουκρανία, κάτι
που περιόρισε πολύ τη συζήτηση» δήλωσε στο BBC ο λόρδος Τζον Σάρκεϊ, ειδικός στη ρομποτική, κριτής της δοκιμής και επικεφαλής της εκστρατείας για την πρόσφατη αποκατάσταση του ονόματος του Άλαν Τούρινγκ, έπειτα από την καταδίκη του για ομοφυλοφιλία.

Σε κάθε γύρο της δοκιμής, κάθε κριτής καθόταν μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο και έθετε γραπτά ερωτήματα, τα οποία απαντούσαν παράλληλα τα διαγωνιζόμενα προγράμματα αλλά και ανθρώπινοι συνομιλητές για λόγους σύγκρισης.

Οι πλήρεις διάλογοι δεν δημοσιοποιήθηκαν, θα μπορούσαν όμως να συμπεριληφθούν σε μελλοντικό επιστημονικό άρθρο για το θέμα.

Για να γίνει η συνομιλία σε φυσικούς, γρήγορους ρυθμούς, το λογισμικό έτρεχε σε υπερυπολογιστές. Σύμφωνα όμως με τους δημιουργούς του, το πρόγραμμα θα μπορούσε να τρέξει ακόμα και σε λάπτοπ.

Η αυξανόμενη ταχύτητα των υπολογιστών και η εμφάνιση προγραμμάτων που παριστάνουν πειστικά τους ανθρώπους σίγουρα εγείρει ερωτήματα. «Το τεστ του Τούρινγκ οπωσδήποτε έχει σημασία για τη σημερινή κοινωνία» αναγνωρίζει ο Δρ Ουόρουικ του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ. Όπως υποστηρίζει, η εμφάνιση υπολογιστών που υποκρίνονται τους ανθρώπους είναι «καμπανάκι που χτυπά για το κυβερνοέγκλημα».

Αυτό σημαίνει ότι προγράμματα σαν τον «Ευγένιο» ίσως αρχίσουν στο μέλλον να συνομιλούν μαζί μας στο Διαδίκτυο, ίσως και υποκρινόμενα υπαρκτούς ανθρώπους, όχι για χάρη της κουβέντας, αλλά για να μας εξαπατήσουν και να υποκλέψουν δεδομένα που προορίζονται μόνο για ανθρώπους.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ