Οι υποσχέσεις και τα σενάρια για τον «κομήτη του αιώνα»

Αργά το βράδυ της Πέμπτης θα γνωρίζουμε αν ο κομήτης ISON, ο επίδοξος «κομήτης του αιώνα», θα επιζήσει από το κοντινό πέρασμά του από τον Ήλιο και θα δώσει το υπερθέαμα που μας υποσχέθηκε.

Τη Δευτέρα, οι αστρονόμοι κατέγραψαν μια απότομη λάμψη στον κομήτη, την οποία θεώρησαν ως ένδειξη ότι είχε διαλυθεί καθώς επιταχυνόταν απότομα προς τον Ήλιο. Την επόμενη μέρα, όμως, ο ISON επανεμφανίστηκε στα τηλεσκόπια.

Στο καλύτερο σενάριο, ο κομήτης θα μείνει αλώβητος από το καυτό ραντεβού της Πέμπτης, οπότε η ουρά του θα πάρει γιγάντιες διαστάσεις και θα είναι καθαρά ορατή με γυμνό μάτι. Κάθε πρωί μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, λίγο πριν από το ξημέρωμα, ο κομήτης θα εμφανίζεται χαμηλά στον ανατολικό ουρανό.

Στην καλύτερη περίπτωση, το θέαμα θα συναγωνιστεί τον κομήτη Hale–Bopp, ο οποίος ήταν ορατός για 18 μήνες στο Βόρειο Ημισφαίριο το 1997, ή ακόμα και τον κομήτη McNaught, ο οποίος χάρισε ένα αξέχαστο θέαμα την ίδια χρονιά για τους παρατηρητές στο Νότιο Ημισφαίριο.

^{Ο κομήτης ISON, η Γη και ο Ερμής σε εικόνες της αποστολής STEREO της NASA το διάστημα 20-25Νοεμβρίου. Η ουρά του κομήτη κυματίζει λόγω του «ηλιακού ανέμου», ενός ρεύματος σωματιδίων που εκτοξεύει ο Ήλιος στα δεξια.}

Σε αντίθεση με άλλους κομήτες, οι οποίοι περιέχουν σχετικά μεγάλες ποσότητες μονοξειδίου του άνθρακα, το οποίο δίνει στην κόμη ένα γαλαζωπό χρώμα, ο ISON θα άφηνε ένα πράσινο ίχνος, το οποίο θα μπορούσε να εκτείνεται σε μήκος εκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Αυτό, όμως, είναι το καλό σενάριο για το τι θα συμβεί όταν ο ISON περάσει πίσω από τον Ήλιο το βράδυ της Πέμπτης.

Γύρω στις 20.30 ώρα Ελλάδας στις 28 Νοεμβρίου, ο κομήτης θα βρεθεί στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο, περίπου 1,175 εκατομμύρια χιλιόμετρα, οπότε θα εκτεθεί σε θερμοκρασίες έως και 4.900 βαθμών Κελσίου.

Κανείς δεν γνωρίζει αν ο κομήτης θα επανεμφανιστεί ολόκληρος στην άλλη πλευρά του Ήλιου. Οι κομήτες, ή «βρόμικες χιονόμπαλες» όπως τους αποκαλούν συχνά οι αστρονόμοι, αποτελούνται από βράχους και πάγο νερού, αμμωνίας και άλλων υλικών.

Η επιφάνειά τους είναι συχνά σαθρή, οπότε ο ISON υπάρχει περίπτωση να διαλυθεί εντελώς από τη θερμοκρασία αλλά και από τις ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις που θα δεχθεί από το βαρυτικό πεδίο του Ήλιου.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι ότι ο κομήτης θα σπάσει σε μεγάλα θραύσματα, τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν ορατά από τη Γη ως πολλοί, μικρότεροι κομήτες.

Πάντως, ακόμα κι αν ο κομήτης μείνει αλώβητος, θα παραμείνει αθέατος από τη Γη μέχρι τις πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου.

Η επιβεβαίωση θα έρθει νωρίτερα από τα μάτια της NASA -μεταξύ άλλων τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble, Spitzer, Chandra και Swift, το ηλιακό παρατηρητήριο SOHO, ο δορυφόρος MRO στον Άρη και τα δίδυμα σκάφη STEREO.

Ζωντανές εικόνες από το κοντινό πέρασμα του κομήτη πίσω από τον Ήλιο θα αναρτώνται επίσης στο δικτυακό τόπο της αποστολής SDO (Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής).

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ