Με την αλλαγή των εποχών, οι τάρανδοι αλλάζουν χρώμα ματιών

Επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα μάτια των ταράνδων αλλάζουν χρώμα – από χρυσό σε μπλε – μέσα στο έτος. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται κάτι τέτοιο στα θηλαστικά.

Μοναδικός τρόπος προσαρμογής

Η μελέτη που διεξήχθη από ειδικούς του University College του Λονδίνου σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο του Τρόμσο στη Νορβηγία αποκάλυψε ότι οι τάρανδοι έχουν έναν μοναδικό τρόπο προσαρμογής στις αρκτικές περιοχές όπου υπάρχει συνεχώς φως το καλοκαίρι και συνεχώς σκοτάδι τον χειμώνα.

Όπως συμβαίνει με πολλά άλλα θηλαστικά, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τα μάτια των ταράνδων αντανακλούν το περισσότερο φως μέσω του αμφιβληστροειδούς τους – έτσι φαίνονται χρυσά.

Κατά τη διάρκεια του χειμώνα όμως οι τάρανδοι αποκτούν ενός είδους ενισχυμένη νυχτερινή όραση καθώς ένα στρώμα ιστού πίσω από τον αμφιβληστροειδή τους γίνεται λιγότερο ανακλαστικό και έτσι τα μάτια φαίνονται μπλε.

Μάτι ταράνδου που πέθανε τον χειμώνα (αριστερά) και μάτι ταράνδου που πέθανε το καλοκαίρι (δεξιά) Credit:Glen Jeffery

«Εργαλείο» επιβίωσης

Αυτό αυξάνει την ευαισθησία των ματιών του μεγάλου θηλαστικού στο περιορισμένο χειμωνιάτικο φως και αποτελεί «εργαλείο» ζωτικής σημασίας που το βοηθά να επιβιώσει στις δύσκολες αρκτικές συνθήκες. «Αυτού του είδους η νυχτερινή όραση προσφέρει στους ταράνδους σημαντικό πλεονέκτημα όταν πρέπει να εντοπίσουν θηρευτές, γεγονός που μπορεί να είναι σωτήριο για τη ζωή τους» ανέφερε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Γκλεν Τζέφερι και προσέθεσε: «Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια αλλαγή του χρώματος των ματιών παρατηρείται στα θηλαστικά».

Αύξηση της πίεσης στα μάτια

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η αλλαγή αυτή στο χρώμα των ματιών των ταράνδων προκαλείται από αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Τον χειμώνα οι κόρες των ματιών τους βρίσκονται σε μόνιμη διαστολή, η οποία αποτρέπει το υγρό του βολβού του ματιού να παροχετευθεί με φυσικό τρόπο. Η πίεση αυτή επιδρά και στον ιστό πίσω από τον αμφιβληστροειδή μειώνοντας το κενό μεταξύ των ινών κολλαγόνου με αποτέλεσμα να ανακλώνονται τα μικρότερα μήκη κύματος του μπλε φωτός που είναι κοινό στους αρκτικούς χειμώνες.

Προηγούμενη μελέτη του καθηγητή Τζέφερι και των συναδέλφων του από το Πανεπιστήμιο του Τόρσο είχε δείξει πως τα μάτια των ταράνδων των αρκτικών περιοχών μπορούν να βλέπουν στο υπεριώδες φάσμα, γεγονός που τους επιτρέπει να βρίσκουν ευκολότερα την τροφή τους και να εντοπίζουν τους εχθρούς τους.

Βήμα Science