Υποβρύχιες σπηλιές έκρυβαν το πρώτο δηλητηριώδες καρκινοειδές

Τρυπά το θύμα του με κεντριά σαν υποδερμικές βελόνες, ρίχνει το φαρμάκι του και περιμένει τη σάρκα να υγροποιηθεί ώστε να τη ρουφήξει σαν μιλκσέικ. Ακούγεται σαν τέρας από ταινία φαντασίας, είναι όμως το πρώτο γνωστό καρκινοειδές που παράγει δηλητήριο.

Ο «σπηλαιονύκτης της Τουλούμ», ή Speleonectes tulumensis, είναι ένα μικρό, τυφλό πλάσμα που μοιάζει με σαρανταποδαρούσα αλλά δεν είναι. Ζει σε υποβρύχιες σπηλιές του Μεξικού και της Κεντρικής Αμερικής, όπου είχε ανακαλυφθεί πριν από περίπου 30 χρόνια.

Μέχρι σήμερα, όμως, κανείς δεν γνώριζε το φαρμακερό του μυστικό. Ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου παρουσιάζουν τώρα την ανακάλυψη στην επιθεώρηση Molecular Biology and Evolution.

Τα δύο κεντριά που βρίσκονται κοντά στο στόμα του καρκινοειδούς συνδέονται με αδένες που παράγουν ένα θανατηφόρο κοκτέιλ. Η δηλητηριώδης σούπα περιέχει μια νευροτοξίνη, ουσιαστικά ίδια με ένα δηλητήριο που έχει εντοπιστεί σε αράχνες, καθώς και αρκετά ένζυμα που διασπούν τις πρωτεΐνες στο κρέας των θυμάτων.

Από τα περίπου 70.000 είδη καρκινοειδών που έχουν αναγνωριστεί ως σήμερα, το S.tulumensis είναι το πρώτο δηλητηριώδες. Τα καρκινοειδή, υποομάδα των αρθροπόδων στα οποία ανήκουν τα έντομα, είναι μια κατηγορία οργανισμών με εξωσκελετό στην οποία ανήκουν οι γαρίδες, οι αστακοί και τα καβούρια. Τα περισσότερα είδη είναι υδρόβια, υπάρχουν όμως και ορισμένα χερσαία όπως τα ισόποδα που βλέπουμε να κουλουριάζονται σε μπάλες όταν αναποδογυρίζουμε κάποια πέτρα.

Το Speleonectes tulumensis ανήκει μάλιστα στα Remipedia, μια κατηγορία καρκινοειδών που δημιουργήθηκε μόλις το 1981 για χάρη του συγγενικού είδους Speleonectes lucayensis από τις Μπαχάμες.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ