«Απηλιώτης»: Με επίκεντρο την μετάφραση

«Τι είναι η λογοτεχνία;» ρωτούσε ο Σαρτρ. «Μετάφραση» απαντούσε ο Προυστ: «το μόνο αληθινό βιβλίο ο συγγραφέας δεν χρειάζεται να το επινοήσει, αλλά να το μεταφράσει. Το καθήκον και το μέλημα του συγγραφέα είναι το ίδιο με του μεταφραστή».
Ή, με άλλα λόγια: η λογοτεχνία μεταφράζει σκέψεις και συναισθήματα, δίνει λέξεις σε πράγματα υπαρκτά ή ανύπαρκτα. Ξαναγράφει τον κόσμο, όπως ακριβώς και η μετάφραση.

Όταν το ΕΚΕΜΕΛ δημιούργησε το περιοδικό «Απηλιώτης», στόχος του ήταν να φέρει στο προσκήνιο τη μετάφραση και τους μεταφραστές. Και μολονότι ο αναγνώστης θα συναντήσει, και σ’ αυτό το τεύχος του περιοδικού, τη γνωστή θεματική διάρθρωση –με έμφαση στην παρουσίαση τριών σύγχρονων θεατρικών συγγραφέων– πραγματικό επίκεντρο της ύλης αποτελεί η ενότητα «Περί μετάφρασης», όπου δημοσιεύονται τα κείμενα του συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.

Στην ευρύτερη προσπάθεια για την ανάδειξη της μετάφρασης και των μεταφραστών είχε εξάλλου ενταχθεί και η διοργάνωση του συνεδρίου. Σε μια εποχή όπου η ίδια η λογοτεχνία δείχνει να απαξιώνεται –ή τουλάχιστον να υποβαθμίζεται– και οι συνθήκες αλλάζουν ταχύτατα σε όλα τα επίπεδα, έχει ιδιαίτερη σημασία η επικοινωνία των μεταφραστών μεταξύ τους, με τους θεωρητικούς και τους ερευνητές του πεδίου, με το κοινό, με την κοινωνία, μέσω μιας δημόσιας συζήτησης για τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, για τη μετάφραση ως φαινόμενο και δραστηριότητα, για τη δική τους θέση σε έναν κόσμο που αλλάζει.

Στο βάθος, όμως, αυτό που πάντα διακυβεύεται είναι η ίδια η λογοτεχνία.

Ένα κέντρο μετάφρασης, λοιπόν, δεν πρέπει και εξ ορισμού δεν γίνεται να συρρικνωθεί σε απλό οργανισμό που συγκεντρώνει επαγγελματίες και περιορίζεται στη διδασκαλία της μετάφρασης.

Στόχος του είναι να υπογραμμίσει το ήθος της μεταφραστικής πράξης, τη σημασία που έχει για την λογοτεχνία η συνομιλία με ξένα κείμενα και αλλόγλωσσους συγγραφείς, να αναδείξει το ρόλο της μετάφρασης στο πλησίασμα και στην αμοιβαία γνώση των πολιτισμών.

Διαβάστε το τεύχος