Ολοκληρώθηκε με ασφάλεια η πτώση του ρωσικού σταθμού στον Ειρηνικό

36

Ο Mir, το μέχρι πρότινος «καμάρι» της Ρωσίας, στον οποίον διεξήχθησαν πάνω από 23.000 επιστημονικά πειράματα και αποστολές – ορόσημα στην ιστορία της κατάκτησης του Διαστήματος, δεν υπάρχει πλέον. Λίγο πριν από τις 08:00 την Παρασκευή (ώρα Ελλάδος) ολοκληρώθηκε με ασφάλεια -σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές- η πτώση του σταθμού στον Ειρηνικό ωκεανό.

Όπως μετέδωσε το CNN, τα όργανα τηλεμετρίας δείχνουν ότι ο σταθμός έπεσε στον Ειρηνικό με μία μικρή απόκλιση από την προγραμματισμένη τροχιά, ενώ οι πρώτες μαρτυρίες για οπτική επαφή με τα φλεγόμενα συντρίμμια του ήλθαν από τα νησιά Φίτζι.

Δεν έχει γίνει ακόμα ξεκάθαρο σε ποιο ακριβώς σημείο του Ειρηνικού έχουν πέσει τα φλεγόμενα κομμάτια του, αλλά η απόκλιση από το πεδίο προορισμού είναι μικρή και οι επιστήμονες δεν πιστεύουν ότι θα προκύψει κάποιο πρόβλημα. Σημειώνεται ότι το θαλάσσιο «νεκροταφείο» για όσα τμήματα του σταθμού δεν καταστραφούν στην ατμόσφαιρα είχε σχεδιαστεί να είναι μία έκταση με 200 χιλιόμετρα πλάτος και 5.800 χιλιόμετρα μήκος ανάμεσα στη Νέα Ζηλανδία και τη Χιλή.

«Ο Μir ολοκλήρωσε τη θριαμβευτική του αποστολή» ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας. «Επρόκειτο για κάτι το ανεπανάληπτο στην ιστορία της έρευνας του Διαστήματος» δήλωσε συγκινημένος.

Οι τελευταίες ώρες του Mir

Επτά λεπτά πριν από τις 3 τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδος) οι μηχανές του διαστημόπλοιου Progress που ήταν προσδεδεμένο με το διαστημικό σταθμό Μir σταμάτησαν, ύστερα από λειτουργία 1.293,8 δευτερολέπτων. Έτσι στέφθηκε με επιτυχία η πρώτη από τις τρεις φάσεις για την καταστροφή του υπέργηρου διαστημικού σταθμού.

Η δεύτερη φάση περιλάμβανε μία ακόμα πυροδότηση των μηχανών του Progress στις 04:00 (ώρα Ελλάδος) και ήταν επιτυχής. «Με το δεύτερο αυτό σήμα αποπερατώθηκε η πρώτη φάση της καθόδου του Mir από την τροχιά του. Οι μηχανές λειτούργησαν κανονικά και κανένα από τα συστήματα στο σταθμό δεν παρουσιάζει προβλήματα» ανακοινώθηκε από τη Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία.

Η τρίτη και τελευταία φάση για την πτώση του Mir ξεκίνησε στις 07:07 (ώρα Ελλάδος) την Παρασκευή. Σε αυτό το κρίσιμο για την ασφαλή καταστροφή του σταθμού στάδιο οι μηχανές του Progress πυροδοτήθηκαν για μία τελευταία φορά, ωθώντας τον Mir προς την επιφάνεια της Γης.

Η ιστορία του σταθμού

Από τις 20 Φεβρουαρίου του 1986, οπότε τέθηκε σε τροχιά η κεντρική μονάδα του σταθμού, μέχρι την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2001 ο Mir είχε ολοκληρώσει 86.320 πλήρεις περιφορές γύρω από τον πλανήτη, σε μέσο ύψος 402 χιλιομέτρων.

Σχεδιασμένος να παραμείνει σε τροχιά μόλις τρία με πέντε χρόνια, ο ιστορικός σταθμός τελικά υπήρξε το μεθοριακό φυλάκιο της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Στο θάλαμο διαβίωσής του υποδέχτηκε συνολικά 104 αστροναύτες από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες.

Ο Mir αποτέλεσε επί 438 ημέρες το σπίτι του κοσμοναύτη Γιούρι Πολιάκοβ το 1994, σε μια αποστολή που έθεσε το ρεκόρ συνεχόμενης παραμονής στο Διάστημα που διατηρείται μέχρι και σήμερα.

Οι κατά καιρούς ένοικοί του έζησαν πολλές φορές αγωνιώδεις στιγμές, καθώς στο σταθμό σημειώθηκαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, 1.500 βλάβες, συμπεριλαμβανομένης μιας παρ ολίγον ολέθριας σύγκρουσης με ένα σκάφος ανεφοδιασμού το 1997 και μιας πυρκαγιάς (σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας!) νωρίτερα τον ίδιο χρόνο.

Το πρώτο πλήρωμα αναχωρεί για το σταθμό στις 13 Μαρτίου του 1986. Την επόμενη χρονιά καταφτάνει και το Kvant 1, η δεύτερη μονάδα του σταθμού, αλλά το πλήρωμα που επανδρώνει την αποστολή διαπιστώνει ότι η θυρίδα όπου θα συνδεόταν η μονάδα έχει μπλοκαριστεί.

Η πολιτική αναστάτωση και οι οικονομικές δυσκολίες που ακολουθούν το 1991 την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αναγκάζουν το πλήρωμα να παραμείνει στο σταθμό για αρκετούς μήνες περισσότερο από ό,τι είχε προγραμματιστεί.

Μια σειρά δραματικών ατυχημάτων ξεκινά στις 23 Φεβρουαρίου του 1997, όταν μια συσκευή παραγωγής οξυγόνου αναφλέγεται στο εσωτερικό του σταθμού. Στις 25 Ιουνίου το σκάφος ανεφοδιασμού συγκρούεται με το σταθμό και προκαλεί τη ρήξη του τοιχώματος της εργαστηριακής μονάδας. Το πλήρωμα κατορθώνει να σταματήσει τη διαρροή αέρα σύντομα. Δύο ημέρες αργότερα τίθενται εκτός λειτουργίας οι υπολογιστές. Τον Αύγουστο νέο πρόβλημα στον κεντρικό υπολογιστή αφήνει τον Mir ακυβέρνητο για αρκετές ώρες.

Το 1999 η ρωσική κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ο σταθμός θα τεθεί εκτός τροχιάς το 2000 και στις 27 Αυγούστου επιστρέφει το πλήρωμα που θεωρούνταν τότε το τελευταίο. Ο κοσμοναύτης Σεργκέι Αντβέγιεβ θέτει νέο ρεκόρ για συνολική διάρκεια παραμονής στο διάστημα: 747 συνολικά ημέρες μοιρασμένες σε τρεις αποστολές στον Mir.

To 2000, η ολλανδική εταιρεία MirCorp συνάπτει συμφωνία για την εμπορική εκμετάλλευση του σταθμού, αλλά τελικά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει το υπέρογκο ποσό που απαιτείται για τη συντήρησή του.

Η συμβολή του Mir στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο

Πειράματα σε συνθήκες μικροβαρύτητας στην εργαστηριακή μονάδα του Mir έθεσαν τη βάση για τη μαζική παραγωγή ημιαγωγών, ελαφρών και ανθεκτικών υλικών, και οπτικών ινών, και επέτρεψαν τη σύνθεση φαρμάκων υψηλότερης ποιότητας από αυτά που παρασκευάζονται στη Γη.

Η παραμονή των κοσμοναυτών στο σταθμό για μεγάλα χρονικά διαστήματα αποκάλυψε τα πολυάριθμα προβλήματα που προκαλούν οι συνθήκες έλλειψης βαρύτητας στον ανθρώπινο οργανισμό (όπως η μείωση της οστικής μάζας, η διόγκωση της καρδιάς και η ατροφία των μυών). Η εμπειρία των αποστολών αυτών θα επιτρέψει τη διεξαγωγή (μακροχρόνιων) αποστολών προς τον Αρη και άλλους πλανήτες.

Στα εργαστήρια του σταθμού οι κοσμοναύτες καλλιέργησαν τρίτωνες και επώασαν ορτύκια, προκειμένου να μελετήσουν τη συμπεριφορά τους σε τροχιά.

Εκτεταμένες μελέτες των πληρωμάτων του σταθμού βοήθησαν στη διαλεύκανση της επίδρασης του Ήλιου στο κλίμα της Γης.

Από το σταθμό εντοπίστηκαν επίσης πυρκαγιές σε δάση αλλά και ωκεάνιες περιοχές πλούσιες σε ψάρια.

Τέλος, οι 78 διαστημικοί περίπατοι που διεξήχθησαν στο εξωτερικό του Mir βοήθησαν στην ανάπτυξη νέων μεθόδων για την επιδιόρθωση διαστημικών σκαφών.

Η συμβολή του σταθμού ήταν σημαντική και για τη στρατιωτική τεχνολογία, αν και η ρωσική κυβέρνηση ουδέποτε αποκάλυψε λεπτομέρειες των σχετικών πειραμάτων και μελετών.

Τελευταία ενημέρωση: 23/3/01, 08:20

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press