Συνέντευξη με τον Γιώργο Αυγερόπουλο, του «Εξάντα»

ΕΡ. Ποιά δεκαετία ήταν αυτή, που άλλαξε την πορεία σας, από τις πολεμικές ανταποκρίσεις στην τηλεόραση, στη δημιουργία των εκπομπών-ντοκιμαντέρ ανά τον κόσμο;
ΑΠ. Το 2000, όταν μου δόθηκε η ευκαιρία στην τηλεόραση του Alpha επί προεδρίας κ. Στάθη Τσοτσορού. Καλύπτοντας μέχρι τότε μεγάλα θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος συνειδητοποίησα ότι περνούσαν από τα χέρια μου θησαυροί που θα έπρεπε να συμπτυχτούν σε ένα με δύο λεπτά δηλαδή στον χρόνο ενός θέματος για το δελτίο ειδήσεων.
Συνειδητοποίησα επίσης το πόσο ομφαλοσκοπούμε. Το πόσο θεωρούμε την χώρα μας κέντρο του κόσμου.
Ξεκίνησα λοιπόν το 2000 να λέω – και το λέω ακόμα – ότι η Ελλάδα είναι μια κουκκίδα στον παγκόσμιο χάρτη και για να μπορείς να ερμηνεύσεις τη δική σου καθημερινότητα θα πρέπει να κοιτάς εκτός συνόρων, αφού εκεί λαμβάνονται όλες οι σοβαρές αποφάσεις που αφορούν τη ζωή όλων μας.
Τότε ακόμα και συνάδελφοι μου έλεγαν ότι το πείραμά μου είναι καταδικασμένο να αποτύχει.
«Ποιός ενδιαφέρεται για την Αργεντινή;» Με ρωτούσαν. «Κάνε τους Έλληνες της Αστόρια καλύτερα».
Τώρα 10 χρόνια μετά και με όλα αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα αισθάνομαι ότι η επιμονή μου έχει δικαιωθεί.

ΕΡ. Είστε ένας άνθρωπος που συνεργάζεται με τον κίνδυνο, σε κάθε βήμα του. Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει;
ΑΠ. Τα έντομα, ο πόλεμος και το ψέμα

ΕΡ. Πιστεύετε ότι τα θέματα που πραγματεύεται ο Εξάντας είναι μόνο βαθιά κοινωνικά;
ΑΠ. Δουλεύουμε πάνω σε θέματα, που αφορούν όλους τους ενεργούς πολίτες του πλανήτη και αποκαλύπτουν πως λειτουργεί σήμερα ο κόσμος μας.
Αυτό μπορεί να κυμαίνεται από την διεθνή πολιτικο – οικονομική σκηνή, και την αστική βία, μέχρι το περιβάλλον και την καταστροφή του από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες , ή την εμπορευματοποίηση φυσικών πόρων, και το οργανωμένο έγκλημα.
Για την επιλογή της θεματολογίας δεν με ενδιαφέρει εάν ο θεατής μου είναι Έλληνας, Βέλγος ή Κινέζος, με ενδιαφέρει μόνο να τον προκαλέσω να σκεφτεί. Επίσης δεν με ενδιαφέρει τα θέματα μου να είναι μέσα στην επικαιρότητα. Μπορεί ωστόσο να άπτονται της επικαιρότητας γιατί αυτοί είναι οι καιροί που ζούμε.
Δεν μπορείς να κλείσεις τα μάτια στην κοινωνική αδικία, την παραβίαση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, στη βία, τους διωγμούς, την εκμετάλλευση και τις διακρίσεις και πολύ περισσότερο στην απληστία των αγορών.

ΕΡ. Αν, πόσο και γιατί καμαρώνετε για τα βραβεία που μετρά η εκπομπή σας;
ΑΠ. Ντοκιμαντέρ του Εξάντα έχουν τιμηθεί με 29 διεθνή βραβεία συνολικά. Και αυτό δεν είναι τυχαίο ειδικά όταν διαγωνίζεσαι σε φεστιβάλ στα οποία συμμετέχουν 300 ή 400 ταινίες απ’ όλο τον κόσμο.
Επιπλέον ταινίες μας έχουν προβληθεί σε κινηματογραφικές αίθουσες εκατοντάδων φεστιβάλ ντοκιμαντέρ και κινηματογράφου σε όλο τον κόσμο, αποτελώντας επίσημη επιλογή των εκάστοτε κριτικών επιτροπών.
Όπως καταλαβαίνετε είναι η μοναδική ελληνική παραγωγή ντοκιμαντέρ που έχει να επιδείξει κάτι τέτοιο.
Ο Εξάντας παράγεται με διεθνή στάνταρτς και ως εκ τούτου «εξάγεται», φέροντας σε επαφή θεατές όλου του πλανήτη, με ένα κομμάτι του σύγχρονου ελληνικού ντοκιμαντέρ.
Το πιο εντυπωσιακό ωστόσο είναι το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει το μήνυμα που περνάς μέσα από την εκάστοτε ταινία και το πόσο αυτό απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους ανεξαρτήτως της εθνικότητάς τους.
Αυτό αποτελεί και το μεγαλύτερο βραβείο.

ΕΡ. Οι εκπομπές σας ταξιδεύουν και μέσα από το διαδίκτυο, εκτός από την τηλεόραση. Έτσι οι πληροφορίες διαδίδονται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αυτό σημαίνει ότι πιστεύετε μόνο στην ελευθερία της πληροφορίας ή και σε κάτι άλλο;
ΑΠ. Φυσικά και πιστεύω στην ελευθερία της πληροφορίας, αλλά να σας πω την αλήθεια πιο πολύ πιστεύω στην ποιότητα της πληροφορίας. Ελεύθερη πληροφόρηση έχουμε βλέποντας μια είδηση για το καινούργιο χτένισμα της τάδε γκλάμουρ τραγουδίστριας αλλά δεν βλέπω σε αυτή την είδηση καμία αξία.
Είναι μια λαϊκίστικη είδηση, καταδικασμένη να εξαφανιστεί το επόμενο δευτερόλεπτο. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει με τα μηνύματα και τις πληροφορίες που δίνει ο Εξάντας. Έχουν διείσδυση στην κοινωνία, εξακολουθούν να είναι επίκαιρα ακόμα και μετά από χρόνια, και ζουν και ταξιδεύουν είτε – όπως είπατε – μέσα από την τηλεόραση και το διαδίκτυο στην Ελλάδα, είτε μέσα από τηλεοπτικά δίκτυα και κινηματογράφους του εξωτερικού μεταφρασμένα στα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ισπανικά, τα Ιταλικά και καμιά φορά στα Ρώσικα ή στα Αραβικά.

ΕΡ. Τα θέματα των ντοκιμαντέρ άπτονται της ανθρώπινης και κοινωνικής προσέγγισης αλλά έχουν και βαθειά πολιτική χροιά. Πιστεύετε ότι όλα είναι πολιτική;
ΑΠ. Στο Μόντρεαλ ένας κριτικός κινηματογράφου χαρακτήρισε το Δέλτα που συμμετείχε στο Φεστιβάλ «Οψεις της Αφρικής», ως cinema activism.
Νομίζω ότι αυτή η φράση συνοψίζει την δουλειά μας με τον καλύτερο τρόπο. Προσωπικά θεωρώ ότι η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ είναι μια πολιτική πράξη.

ΕΡ. Η ελληνική τηλεόραση έχει δώσει στο ντοκιμαντέρ την θέση που του αρμόζει;
ΑΠ. Στην πλειοψηφία της γιατί εξαιρέσεις υπάρχουν, η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση προς το παρόν μαγειρεύει. Όταν σταματήσει, θα δει ότι οι καιροί αλλάζουν, λόγω των οικονομικών και κοινωνικών συγκυριών, που όλοι ζούμε. Και θα δει επίσης πως ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που συνεχώς μεγαλώνει, αρνείται να δεχθεί την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι.
Η ελληνική δημόσια τηλεόραση αποτελεί εξαίρεση. Είναι η μόνη, που επενδύει πραγματικά στο ντοκιμαντέρ, τόσο σε διεθνείς συμπαραγωγές, όσο και σε αμιγώς ελληνικές παραγωγές, και σε αυτό το επίπεδο πιστεύω ότι έχει το σοβαρότερο πρόγραμμα αυτή τη στιγμή.

ΕΡ. Το θέμα του επόμενου ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί την Τετάρτη 1/12 στη ΝΕΤ, μέσα από τον «Εξάντα» με τίτλο, μια «υπέροχη μακροοικονομία», αφορά την εφαρμογή της πολιτικής του ΔΝΤ στην Γουατεμάλα από το 1984. Ένα ντοκιμαντέρ με συγκλονιστικές αντιφάσεις, από τη μια υπέροχα οικονομικά στοιχεία και από την άλλη άθλια ζωή των απλών ανθρώπων σήμερα. Λέτε να έχουμε το ίδιο τέλος;
ΑΠ. Δεν ξέρω αν θα έχουμε το ίδιο τέλος ή όχι, άλλωστε δεν μπορώ να προβλέψω το μέλλον.
Αυτό όμως που ξέρω – και έχει αποδειχθεί πολλές φορές στο παρελθόν – είναι ότι η μακροχρόνια εφαρμογή άγριων νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχει τραγικά αποτελέσματα, για τα αδύναμα κομμάτια της κοινωνίας και ωφελεί μόνο τους πλούσιους, που γίνονται πιο πλούσιοι.
Στην Γουατεμάλα πλέον 11 οικογένειες ελέγχουν όλη τη χώρα. Τα πάντα έχουν ιδιωτικοποιηθεί μέσα σε σκάνδαλα διαφθοράς, για τα οποία κανείς δεν τιμωρήθηκε. Οι βιομήχανοι πιέζουν το κράτος για ελαστικοποίηση της εργασίας. Τα εργασιακά δικαιώματα είναι προ πολλού παρελθόν. Το κράτος έχει ελαχιστοποιηθεί και δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στο πληθυσμό που λιμοκτονεί.
Ο πρόεδρος της χώρας λέει ότι η ευθύνη του ΔΝΤ και των πολιτικών που επέβαλε είναι σοβαρή.
Το ΔΝΤ απορρίπτοντας οποιαδήποτε ευθύνη για την κατάσταση, λέει ότι δεν επιβάλλει πολιτικές αλλά απλώς επιτηρεί την οικονομία και κάνει συστάσεις τις οποίες τα κράτη μπορούν να αποδεχθούν ή να αρνηθούν.
Τι να πω… Για όλα τα παραπάνω κάποιοι στην Ελλάδα βλέπουν ομοιότητες, άλλοι πάλι όχι.

ΕΡ. Τι κέρδισατε και τι χάσατε με τις επιλογές σας;
ΑΠ. Έχασα ελεύθερο χρόνο για τα αγαπημένα μου πρόσωπα. Κέρδισα ένα μικρό κομμάτι από την σοφία που κουβαλούν αυτόχθονες λαοί, σε διάφορα μήκη και πλάτη της γης.
Κέρδισα επίσης πολύτιμες εμπειρίες που άλλαξαν τον τρόπο που έβλεπα τα πράγματα. Θα μπορώ να λέω ωραίες ιστορίες αν προλάβω να γεράσω.

ΕΡ. Τι εύχεται ο Γιώργος Αυγερόπουλος σε όλους μας, στην εποχή του ΔΝΤ.
ΑΠ. Κουράγιο και καλά ξεμπερδέματα. Έχω εργαστεί σε πολλές χώρες απ’ όπου πέρασε το ΔΝΤ, εφαρμόζοντας τελειωμένες και τελείως αποτυχημένες πολιτικές βουλιάζοντας λαούς στην φτώχεια και στη μιζέρια. Ελπίζω να μην έχουμε την ίδια μοίρα.