Αμερικανικό Ειδύλλιο: Το μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ στη μεγάλη οθόνη

Επιμέλεια: Αγγελική Στελλάκη

Το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ, το «Αμερικανικό Ειδύλλιο», μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη με σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή τον Γιούαν ΜακΓκρέγκορ.

Οι ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μοιάζουν να έχουν επιστρέψει σε μια εποχή αθωότητας. Ο Σέιμουρ «Σουηδός» Λιβόβ θεωρείται θρύλος στο σχολείο όπου φοιτά, είναι παράδειγμα για όλους τους συμμαθητές του και για την εβραϊκή κοινότητα της οποίας είναι μέλος. Ο Λιβόβ παντρεύεται την Ντον, πρώην Miss New Jersey, συνεχίζει να δουλεύει στο εργοστάσιο του πατέρα του (καταφέρνοντας μάλιστα να το κάνει να ανθίσει ακόμα περισσότερο), ζει στα προάστια και λατρεύει τη μικρή του κόρη, τη Μέρι.

Με την έλευση της δεκαετίας του 1960 αυτή η αθωότητα μοιάζει να τελειώνει. Εν μέσω των διαδηλώσεων για κοινωνικά δικαιώματα και τις αντιδράσεις που προκαλεί ο Πόλεμος στο Βιετνάμ, η Μέρι ριζοσπαστικοποιείται και φτάνει να θεωρείται ύποπτη για μία τρομοκρατική ενέργεια.

Σχολιάζοντας -και στην ουσία καταρρίπτοντας- το αμερικανικό όνειρο, ο Φίλιπ Ροθ θέλει να μιλήσει τόσο για τις αλλαγές στην αμερικανική κοινωνία, όσο και για την ψευδαίσθηση της τέλειας ζωής.

Ο Γιούαν ΜακΓκρέγκορ (είχε σκηνοθετήσει μόλις μια-δυο μικρού μήκους ταινίες), αποφάσισε να μεταφέρει ο ίδιος στο σινεμά το μυθιστόρημα του Ροθ, ελπίζοντας να συλλάβει την σαρκαστική και σαρωτική «φωνή» του συγγραφέα, έχοντας στο πλευρό του την Τζένιφερ Κόνελι στον ρόλο της συζύγου του και την Ντακότα Φάνινγκ στον ρόλο της κόρης του.

Ο Φίλιπ Ροθ στο σινεμά

Η μεταφορά των μυθιστορημάτων του Ροθ στη μεγάλη οθόνη έχει αποδειχθεί μια μάλλον δύσκολη υπόθεση.

Η πρώτη μεταφορά μυθιστορήματος του Ροθ ήταν το «Αντίο, έρωτά μου» του 1969. Η ταινία με πρωταγωνίστρια την Άλι ΜακΓκρο κατάφερε να αποσπάσει μια υποψηφιότητα για Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου και απέσπασε μάλλον θετικά σχόλια.

Το 1972 ο Έρνεστ Λέμαν μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το Portnoy’s Complaint (Το σύνδρομο Πορτνόι), το οποίο απέσπασε πολύ κακές κριτικές, με τον Ρότζερ Ίμπερτ να κάνει λόγο για «πραγματικό φιάσκο».

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να δούμε μεταφορά άλλου μυθιστορήματος του Ροθ.

Το 2003 έρχεται η σειρά του «Ανθρώπινου Στίγματος» με πρωταγωνιστές τους Άντονι Χόπκινς και Νικόλ Κίντμαν, με την ταινία να λαμβάνει ανάμεικτες κριτικές και τους περισσότερους κριτικούς να συμφωνούν ότι η μεταφορά δεν είναι αντάξια του μυθιστορήματος.

Καλύτερη ήταν η ανταπόκριση στην «Ελεγεία» (2008), εξαιτίας κυρίως των ερμηνειών του Μπεν Κίνγκσλεϊ και της Πενέλοπε Κρουθ -και οι δύο απέσπασαν πολύ θετικά σχόλια.

Το 2014, το The Hambling (Η Ταπείνωση) μεταφέρεται στα σινεμά με πρωταγωνιστή τον Αλ Πατσίνο -στο πλευρό του πρωταγωνιστούσε η Γκέρτα Γκέργουικ- και λαμβάνει και αυτό ανάμεικτες κριτικές.

Το 2016 είναι η χρονιά δύο κινηματογραφικών μεταφορών του Φίλιπ Ροθ. Το «Αμερικανικό Ειδύλλιο» του Γιούαν ΜακΓκρέγκορ απέσπασε ανάμεικτα σχόλια και σύμφωνα με πολλούς δείχνει τη δυσκολία της μεταφοράς του έργου του Ροθ στο σινεμά.

Η δεύτερη ταινία του 2016, το Indignation -προβλήθηκε πρόσφατα και στις ελληνικές αίθουσες- καταφέρνει εν μέρει να αποδώσει το πνεύμα του Ροθ: είναι σαρκαστικό και μεταδίδει την αίσθηση του αναπόδραστου, χρησιμοποιώντας ως καμβά την αμερικανική ιστορία.

Σύνθετο, με ήρωες που επιλέγουν να στρέψουν το βλέμμα στον εαυτό τους, ένα έργο λεπτομερές και αρκετά συχνά σατιρικό, το έργο του Ροθ προσφέρει υλικό που αγαπούν οι κινηματογραφιστές, αλλά που αποτελεί πρόκληση στο να το διαχειριστούν.

* Το «Αμερικανικό Ειδύλλιο» θα προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από τις 8 Δεκεμβρίου. Το βιβλίο του Φίλιπ Ροθ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ