Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Ζαν Φρανσουά Ρισέ

Ο σκηνοθέτης Ζαν Φρανσουά Ρισέ σε συνέντευξη για την ταινία: «Public Enemy Part 1», η οποία διακρίθηκε με: Βραβείο Σεζάρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Βραβείο Σεζάρ Καλύτερου Ηθοποιού.

Ποια είναι η προσωπική σας άποψη για τον Ζακ Μεσρίν;
Οι απόψεις για τον Μεσρίν είναι αντικρουόμενες: άλλοι τον βλέπουν σαν Ρομπέν των Δασών και άλλοι σαν δολοφόνο, τίποτα από αυτά όμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αν πρέπει να τον χαρακτηρίσω, θα έλεγα ότι ήταν κατ’ εξοχήν ένας άνθρωπος με αρχές: εάν έδινε το λόγο του θα έκανε τα πάντα για να τον τηρήσει, ανεξαρτήτως συνθηκών. Επίσης ζούσε τα όνειρά του. Η στροφή του προς το έγκλημα δεν ήταν κοινωνικά προκαθορισμένη, αλλά ζήτημα προσωπικής επιλογής: ανήκε στην εργατική τάξη, όμως δε μπορούσε να φανταστεί τον εαυτό του απλό εργάτη. Προτίμησε να έρθει σε αντίθεση με το περιβάλλον του και να γίνει ληστής τραπεζών, εμπνευσμένος από τις ταινίες του Γκάρι Κούπερ. Πιθανά κουβαλούσε τραύματα από τον πόλεμο της Αλγερίας, όπως και πολλοί άλλοι νέοι που πολέμησαν εκεί. Είναι πολύπλοκος χαρακτήρας και όσο συνεχίζω να τον μελετάω ανακαλύπτω όλο και κάτι καινούριο γι’ αυτόν.

Πώς θα περιγράφατε τη δράση και το χαρακτήρα του;
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν οι κατά συρροή ληστείες τραπεζών: λήστευε μια τράπεζα, περίμενε να ακούσει τις σειρήνες του περιπολικού να πλησιάζουν και τότε λήστευε την επόμενη στο διπλανό στενό. Δεν εκμεταλλευόταν ανθρώπους ή καταστάσεις, όλοι τον περιγράφουν εξαιρετικά ευφυή και ευγενικό. Επίσης του άρεσε να προκαλεί: είναι εντυπωσιακό ότι έδωσε συνέντευξη στο Paris Match όταν τον καταζητούσε σύσσωμη η γαλλική αστυνομία ως «Δημόσιο Κίνδυνο Νο1». Ήταν πραγματικός επαναστάτης, ήξερε να χρησιμοποιεί τα ΜΜΕ και να δημιουργήσει το θρύλο του. Ταυτόχρονα παρέμενε ρομαντικός, όπως φαίνεται από τα παθιασμένα ερωτικά του γράμματα στη Ζαν Σνάιντερ.

Θα μπορούσαμε να κατατάξουμε την ταινία σε ένα συγκεκριμένο είδος;
Το γεγονός ότι πραγματεύεται τη ζωή ενός γκάνγκστερ, δεν την καθιστά απαραίτητα «γκανγκστερική» ταινία. Εμείς επιλέξαμε τη συγκεκριμένη δομή όχι για να παραμείνουμε πιστοί σε κάποιο κινηματογραφικό είδος, αλλά γιατί θεωρήσαμε ότι με αυτόν τον τρόπο περιγράφεται καλύτερα ο χαρακτήρας και στα πλαίσια αυτά εντάξαμε τη δράση, το χιούμορ αλλά και το συναίσθημα.

Ποια είναι η ισορροπία ανάμεσα στη δράση και στο συναίσθημα;
Δεν πιστεύω στη «δράση για τη δράση»: πρέπει να αποκαλύπτει ταυτόχρονα στοιχεία του χαρακτήρα αλλά και να τον οδηγεί σε αλλαγές. Ο Μεσρίν ήταν άνθρωπος της δράσης αλλά γεμάτος συναισθήματα.

Ήταν εύκολη η επιλογή του Βενσάν Κασέλ για τον πρωταγωνιστικό ρόλο;
Αν δε συμφωνούσε ο Κασέλ, δε θα αναλάμβανα την ταινία. Κι όμως, παρότι γνωρίζω τον Βενσάν εδώ και 15 χρόνια, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ανακάλυψα έναν άλλον άνθρωπο: επένδυσε απόλυτα στο ρόλο, παθιάστηκε με αυτόν, έγινε πραγματικά ο Ζακ Μεσρίν, πνευματικά αλλά και σωματικά. Από την αρχή της πρώτης ταινίας μέχρι το τέλος της δεύτερης μεταμορφώνεται κυριολεκτικά.

Και το υπόλοιπο καστ; Μ’ αρέσει να συνεργάζομαι με τους ηθοποιούς και αυτή τη φορά ήμουν πραγματικά τυχερός: είχα κοντά μου την αφρόκρεμα του Γαλλικού σινεμά!
Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ στο ρόλο του Γκούιντο γίνεται ένας δεύτερος πατέρας για τον Μεσρίν και τον μυεί σταδιακά σε έναν παράλληλο κόσμο. Η Έλενα Ανάγια είναι μια αποκάλυψη ως μητέρα των παιδιών του Μεσρίν που προσπαθεί να τον επαναφέρει στο «σωστό» δρόμο, και η Σεσίλ ντε Φρανς είναι η ιδανική Ζανού, μια ισχυρή και αυστηρή γυναίκα που συμβιώνει αρμονικά με τον Μεσρίν.
Όλοι μαζί, λειτουργήσαμε σαν μικρός θεατρικός θίασος.

Επιμέλεια: Χριστίνα Φωτιάδου