Λήδα Βαρβαρούση: «Γράφω φιλοσοφικές απόψεις με χιούμορ που βοηθάνε τη δημιουργική σκέψη»

Μιλώντας μαζί της, αμέσως σε κερδίζει με το χαμόγελό της και με την αμεσότητα που την διακρίνει. Έχει γράψει πολλά παιδικά βιβλία και έχει εικονογραφήσει ακόμα περισσότερα. Είναι μάνα δύο παιδιών, της Ίριδας και του Πάρι. Έχει ένα σκύλο τη Λούνα και ένα περιστέρι τον Πιπέρη. Απολαύστε την!

Συνέντευξη: Πάνος Βασιλάκης

Πως νιώθετε για την υποψηφιότητάς σας; Δεν είναι η πρώτη φορά…

Ζεστά! Είναι υπέροχο συναίσθημα να αναγνωρίζεται η συνεισφορά σου στο χώρο που υπηρετείς και προσφέρεις. Το βραβείο Άντερσεν (Andersen Award ΙΒΒΥ) είναι το μεγαλύτερο διεθνώς στο χώρο του παιδικού βιβλίου και είμαι πολύ περήφανη που εκπροσωπώ την Ελλάδα. Μετά από 200 εικονογραφημένα βιβλία, ανάμεσά τους ο «Τριγωνοψαρούλης», η σειρά που γράφω και εικονογραφώ «Τρελοδαγκωνίτσες» και ο «Μάικ ο φασολάκης», νοιώθω έτοιμη γι’ αυτό. Το 2007 μου απονεμήθηκε το 1ο διεθνές βραβείο εικονογράφησης από το Κέντρο Παιδικής Λογοτεχνίας ΝΑ Ευρώπης Bankya (Βουλγαρία) για το βιβλίο «Ένα σκουλήκι με φτερά», της σειράς μου «Τρελοδαγκωνίτσες».

Πως (και από πότε) αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την παιδική εικονογράφηση και συγγραφή;

Από πολύ μικρή, όταν μου διάβαζαν βιβλία που είχαν εικονογράφηση, μαγευόμουν. Στην πορεία της ζωής μου και αφού αναγνωρίστηκε γρήγορα η καλλιτεχνική μου φύση -μαμά ζωγράφος, βλέπετε…- δεν θυμάμαι να πέρασε ούτε μια μέρα χωρίς να ζωγραφίσω. Έτσι και οι σπουδές μου είχαν αυτή την κατεύθυνση. Η αγάπη για το διάβασμα και τη γραφή επίσης αυξανόταν μέρα με τη μέρα καθώς η ποίηση και η λογοτεχνία είχαν μπει στο κύτταρο μου.

Τι σας αρέσει περισσότερο: Να γράφετε ή να εικονογραφείτε;

Μου αρέσει πολύ να δημιουργώ ένα βιβλίο για παιδιά από την αρχή. Από την πρώτη εκείνη φλογίτσα που σε τσιγκλάει όπου πας και σου λέει «σκίτσαρε, σημείωνε κάτι καινούργιο γεννιέται!». Μπορώ να σκιτσάρω πολύ γρήγορα και περιεκτικά την ιδέα που προβάλλεται μέσα στο μυαλό μου και με την ίδια ταχύτητα να σκαρώνω κείμενα με ρίμα. Έτσι η διαδικασία είναι πάντοτε μικτή. Με διασκεδάζει επίσης αφάνταστα να δημιουργώ τους ήρωες άλλων συγγραφέων και να τους δίνω ζωή μέσω της εικόνας μου. (animator cartoonist illustrator). Η δημιουργία εικονοποίησης ενός ήρωα είναι μια ολόκληρη επιστήμη που εκτός Ελλάδας μάλιστα αμείβεται αδρά.

Πριν λίγες μέρες εκδόθηκε το τελευταίο σας βιβλίο «Ένα πούλι…στην πρίζα!» Εκδόσεις Παπαδόπουλος…

Το «Ένα πουλί στην…πρίζα» είναι το πιο πρόσφατο εικονογραφημένο βιβλίο της σειράς μου «Τρελοδαγκωνίτσες» (Εκδ. Παπαδόπουλος). Θίγω το θέμα του «εγκλωβισμού» και της απομόνωσης που συμβαίνει πολλές φορές από την κακή χρήση της τεχνολογίας σε παιδιά και… ενήλικες με ένα χιουμοριστικό και έξυπνο τρόπο. Η εικονογράφηση μου έχει διαφορετικό χαρακτήρα, πάντα με φως στις λεπτομέρειες. Το πουλί τελικά καταλαβαίνει πως να διαχειρίζεται τα κομπιούτερ του και το χρόνο του δημιουργικά για να επιστρέψει στη συλλογικότητα.

Γιατί δεν βάζετε ονόματα στους ήρωές σας;

Θα ήταν πιο εμπορικό αν το έκανα αλλά ο σκοπός μου είναι μέσα τους τα παιδιά να αποφασίζουν τι όνομα θα τους δώσουν. Πιο πολύ με ενδιαφέρει η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ήρωες μου. Ίσως αυτό τελικά να γίνεται αντιληπτό, χωρίς πυροτεχνήματα, επειδή κυκλοφορούν από το 2001 και είναι ευπώλητα μέχρι σήμερα (LONG SELLERS)

Μιλήστε μου για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ζωγραφηγήσεις με τη Λήδα»*;

Οι «Ζωγραφηγήσεις» είναι ένας καινοτόμος τρόπος αφήγησης με ταυτόχρονη απεικόνισή της σε μεγάλη επιφάνεια. Οπτικοακουστική προσέγγιση της ιστορίας-παραμυθιού. Ο λόγος αποκαλύπτεται γραμμικά στο χαρτί και ζωντανεύει. Η θεωρία σε πράξη. Ο αυτοσχεδιασμός και η θεατρικότητα αποτελούν σημαντικό μέρος της παρουσίασης. Η διάδραση με το κοινό που παρακολουθεί είναι απαραίτητο συστατικό της ζωγραφηγικής συνταγής. Τα παιδιά μπορούν να επεμβαίνουν στην ιστορία με δικές τους ιδέες έτσι ώστε αυτόματα να δημιουργείται εντελώς καινούργια κάθε φορά μπροστά τους. Οι «ζωγραφηγήσεις με τη Λήδα» είναι συναντήσεις έμπνευσης. Έχουν ταξιδέψει και ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα και σε σχολεία μας στο εξωτερικό εδώ και μια δεκαετία. Ξεκίνησε από την σκέψη μου για την καλύτερη μετάδοση της αγάπης για το διάβασμα και της τέχνης στα παιδιά.

Αγαπημένο παιδικό βιβλίο (δικός σας και άλλου συγγραφέα) και γιατί;

Αγαπημένο παιδικό βιβλίο; Πολλά. «Ο ευτυχισμένος πρίγκηπας» του Όσκαρ Ουάιλντ, «Το ασχημόπαπο» του Άντερσεν, «Το βιβλίο της ζούγκλας» με τον Μόγλη του Κίπλινγκ, «Το κόκκινο πουλάρι» του Τζόν Στάινμπεγκ. Γιατί με συγκινούσε βαθιά η συναισθηματική κατάσταση των ηρώων που λίγο ή πολύ ήταν σαν τη δικιά μου.
Από τα δικά μου βιβλία, είναι το «Ένα φίδι…τρομερό!» της σειράς «Τρελοδαγκωνίτσες» (Εκδ. Παπαδόπουλος) επειδή το εμπνεύστηκα από ένα σχέδιο του γιού μου Πάρι όταν ήταν τεσσάρων χρονών και έτσι άρχισα τη σειρά αυτή. Ο ίδιος τώρα μετά από 18 χρόνια θα το κάνει animation!

Πόσο βοηθάνε τα παιδικά βιβλία στην ανάπτυξη ενός μικρού παιδιού; Καμία συμβουλή για τους γονείς;

Τα παιδικά βιβλία είναι καθοριστικά από πολλές απόψεις. Πρώτα γιατί συνδέονται με τ’ αγκάλιασμα του γονιού προς το παιδί του την ώρα που του διαβάζει. Ώρες ευτυχίας και για τους δύο. Ώρες επικοινωνίας. Η μαγεία της εικόνας που χωρίς να ξέρει το παιδάκι να διαβάζει μπορεί να φανταστεί «τι λέει» και να αναδημιουργεί το λόγο. Εξάπτει τη φαντασία. Καλλιεργεί τον άνθρωπο. Το βιβλίο μπορεί να γίνει πηγή γνώσης και παιχνίδι για το παιδί με πάρα πολλούς τρόπους. Θεωρώ ότι οι νέοι γονείς καταλαβαίνουν την αξία του παιδικού βιβλίου και τα οφέλη του για τη σχέση τους με τα παιδιά τους και είμαι πάντα ανοικτή για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων στο blog μου.

Έχετε γράψει πολλά παιδικά βιβλία. Από που παίρνετε ιδέες;

Έχω γράψει 15 παιδικά βιβλία μέχρι στιγμής. Γράφω φιλοσοφικές απόψεις με χιούμορ. Με ενδιαφέρει να μοιραστούμε ιδέες και προβληματισμούς που σπρώχνουν τη σκέψη σε δημιουργικούς δρόμους. Τα παιδιά θέλω να έρθουν σε επαφή με τα ταλέντα τους και με τα συναισθήματά τους. Να γελάσουν, να ψάξουν, να ενδιαφερθούν, να νοιώσουν, να αγαπήσουν!

Τι πρέπει να έχει κάποιος για να γράψει αλλά και να εικονογραφήσει ένα παιδικό βιβλίο;

Η άποψη μου είναι να έχει όλους τους εσωτερικούς του ρόλους ενεργούς, με πιο ισχυρό το ρόλο του παιδιού. Έτσι να συνομιλεί μέσα του ο ενήλικας, ο γονιός και το παιδί. Καλό είναι να γνωρίζει την τέχνη του γιατί η εικονογράφηση είναι εφαρμοσμένη τέχνη και η τεχνική του να μη εφαρμόζεται μόνο για το εγώ του. Όσο για το κείμενο, όσο πιο καλλιεργημένος είναι ο άνθρωπος και ευφάνταστος, τόσο και τα κείμενά του θα δονούν τους άλλους. Τα πάντα είναι θέμα ενέργειας του δημιουργού να τον χαρακτηρίζει μια αγνή αθωότητα.

Ζωγραφίστε κάτι αποκλειστικά για εμάς…

Τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Να συνεχίσω να έχω επαφή με τον κόσμο των ιδεών και να με τροφοδοτεί με έμπνευση. Να ταξιδεύω και να συνομιλώ με παιδιά σε όλον τον κόσμο.

*«Ζωγραφηγήσεις με τη Λήδα» Πληροφορίες
Τηλ.: 210 8021943 και 6932464769 ή στο e-mail: lidavarvarousi@mail.com και www.lidavarvarousi.com

Facebook:
https://www.facebook.com/lida.varvarousi