Σάμιουελ Μπιορκ: Η Ελλάδα είναι μια χώρα που θαυμάζουμε

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Λίγο πριν το ελληνικό κοινό γνωρίσει από κοντά το νορβηγό συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας, Σάμιουελ Μπιορκ, την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου (19:00) στην αίθουσα εκδηλώσεων των Public Συντάγματος, το in.gr είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει και να τον… ανακρίνει στον έβδομο όροφο της νορβηγικής πρεσβείας, αποσπώντας, μεταξύ άλλων, σημαντικές πληροφορίες για όσα τον συνδέουν με την Ελλάδα, αν υπάρχει το τέλειο έγκλημα, σε πόσα ακόμα βιβλία θα διαβάσουμε τις περιπέτειες των δυο πρωταγωνιστών του -Χόλγκερ Μουνκ και Μία Κρούγκερ- καθώς και σε ποιες χώρες θα δούμε τους δυο ντετέκτιβ να «ζωντανεύουν» στη μικρή οθόνη…

Σάμιουελ Μπιορκ είναι το ψευδώνυμο του νορβηγού μυθιστοριογράφου, θεατρικού συγγραφέα, εικαστικού και τραγουδοποιού Φρούντε Σάνερ Έιεν (Frode Sander Oien). Ο Έιεν, γεννημένος το 1969, έγραψε το πρώτο του θεατρικό όταν ήταν είκοσι δύο ετών και στη συνέχεια δημοσίευσε δύο μυθιστορήματα –Η καταπληκτική Pepsi Love (2001) και Σπιντ για Πρωινό (2009)- που εγκωμιάστηκαν από τους κριτικούς. Ο Έιεν έχει επίσης εκδώσει άλλα πέντε θεατρικά έργα, έχει βγάλει έξι μουσικά άλμπουμ, ενώ έχει κάνει και πολλές εκθέσεις σε γκαλερί. Ζει και εργάζεται στο Τρότχαïμ, μεταφράζοντας, μεταξύ άλλων, Σαίξπηρ. Τα δυο μπεστ σέλερ, αστυνομικά θρίλερ Παγωμένος Άγγελος και Η Κουκουβάγια, κυκλοφορούν στη χώρα μας από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Μυθιστοριογράφος, μουσικός, τραγουδιστής, θεατρικός συγγραφέας… Δεν σταματάς ποτέ να δουλεύεις από ό,τι φαίνεται. Με τι άλλο θα ήθελες να ασχοληθείς λοιπόν;
«Καλή ερώτηση! Για να είμαι ειλικρινής, νιώθω πολύ ικανοποιημένος που γράφω αστυνομικά βιβλία. Δεν το είχα σκεφτεί, γιατί η αλήθεια είναι ότι το αστυνομικό δεν ήταν ο τομέας μου, αλλά όταν ξεκίνησα να γράφω ήταν σαν να «κούμπωσαν» καλά όσα έχω κάνει στο παρελθόν. Με ρωτάνε συχνά αν θέλω να γράψω ξανά κάποιο θεατρικό έργο, κάποιο σενάριο ταινίας ή ένα νέο άλμπουμ και απαντώ πως όχι! Νιώθω πως μου είναι αρκετή η συγγραφή αστυνομικών βιβλίων, με κάνει ευτυχισμένο και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι διαφορετικό από αυτό».

Γιατί αποφάσισες να γράψεις αστυνομικά μυθιστορήματα;
«Ήταν τυχαίο πραγματικά! Θυμάμαι έκανα μεταφράσεις σε έργα του Σαίξπηρ και γυρνώντας μετά στο μυθιστόρημα που έγραφα δεν μου άρεσε, έγραψα άλλες 50 σελίδες και το πέταξα, γιατί δεν ήταν καλό. Έτσι, ξαφνικά δεν είχα κάποιο πρότζεκτ στα σκαριά, έπρεπε να βρω κάτι να κάνω, είχα βαρεθεί και το πραγματικό μου όνομα και ήθελα να κάνω κάτι εντελώς διαφορετικό. Τότε πραγματοποιούνταν ένας διαγωνισμός αστυνομικού μυθιστορήματος στη Νορβηγία και σκέφτηκα να δοκιμάσω και αν μου άρεσε να το συνεχίσω. Ξεκίνησα να γράφω και πραγματικά το ερωτεύτηκα ως θέμα, ερωτεύτηκα τους ήρωές μου. Έγραφα και δεν μπορούσα να σταματήσω, ήταν τέλειο!».

Έως τώρα έχεις γράψει δυο αστυνομικά μυθιστορήματα, τα οποία έχουν γίνει bestsellers διεθνώς. Στο πρώτο, τα θύματα ήταν μικρά παιδιά. Ήταν ένα ρίσκο για εσένα να κάνεις ντεμπούτο στην αστυνομική λογοτεχνία με ένα τόσο ευαίσθητο θέμα; Ήταν επίσης επίπονο και σκληρό για εσένα;
«Ναι, ήμουν πολύ τρομοκρατημένος. Όταν σκέφτηκα το θέμα, θυμάμαι, έσβησα τα φώτα στο διαμέρισμά μου και είπα δεν μπορώ να το γράψω αυτό, είναι πολύ σκληρό. Όμως ήταν γραφτό να να γίνει και έτσι αποφάσισα να μη βάλω καθόλου βία μέσα στην ιστορία μου, το προσέγγισα όσο πιο τρυφερά και με σεβασμό γινόταν».

Είχες εισπράξει αρνητικά σχόλια για το θέμα του βιβλίου σου Παγωμένος Άγγελος;
«Ήταν παράξενο, αλλά τα αρνητικά σχόλια ήρθαν από αυτούς που δεν είχαν διαβάσει καθόλου το βιβλίο, ωστόσο όταν το διάβασαν δεν είχαν κανένα αρνητικό σχόλιο να κάνουν».

Το δεύτερο αστυνομικό βιβλίο σου,Η Κουκουβάγια, θα γίνει τηλεοπτική σειρά.
«Ναι σωστά. Τα δικαιώματα έχουν πουληθεί στο ΙΤV στο Χόλιγουντ για να γίνει αμερικάνικη τηλεοπτική σειρά αλλά θα γίνει επίσης και σειρά στη Σκανδιναβία, άρα δυο ξεχωριστές τηλεοπτικές σειρές. Στη σκανδιναβική θα μπορώ να δω τους ηθοποιούς, να δουλέψω μαζί τους. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος και για τα δυο!».

Οι δυο πρωταγωνιστές σου, οι ντετέκτιβ Χόλγκερ Μουνκ και Μία Κρούγκερ έχουν χαρακτηριστικά της δικής σου προσωπικότητας και πόσο διαφέρουν από εκείνους άλλων αστυνομικών βιβλίων;
«Ναι έχουν, ο καθένας έχει και από μια πλευρά μου. Ο Μουνκ την ηρεμία και την πατρική έγνοια που θέλει να τους φροντίζει όλους και η Μία την πιο περίτεχνη και καλλιτεχνική πλευρά μου. Και οι δυο τους είναι εγώ. Νιώθω πως ζω μαζί τους, σαν να είναι οικογένειά μου. Οι δικοί μου ντετέκτιβ είναι πιο γήινοι, πιο καθημερινοί και απλοί άνθρωποι, με τα πάθη τους, την προσωπική τους ζωή η οποία πολλές φορές είναι πιο σημαντική από τη δουλειά τους. Μια φορά στο Άμστερνταμ μια δημοσιογράφος μου μετέφερε τη γνώμη του πατέρα της ο οποίος ήταν αστυνομικός και μου είπε αυτό ακριβώς, ότι οι δυο ήρωές μου είναι πολύ ρεαλιστικοί, είναι πρώτα από όλα άνθρωποι».

Πώς είναι η καθημερινότητά σου όταν γράφεις ένα μυθιστόρημα;
«Προσπαθώ να μη σκέφτομαι τίποτα άλλο, παρά μόνο αυτό. Δεν κάνω πολλά πράγματα, τα βασικά μόνο με την οικογένειά μου, επίσης δεν ταξιδεύω. Έχω ένα πολύ μικρό γραφείο με μια καρέκλα και ένα τραπέζι μόνο, γιατί δεν θέλω να με αποσπά κάτι. Γράφω ασταμάτητα μέχρι λιποθυμίας (γέλια), δεν ξέρω αν είναι έξω μέρα ή νύχτα, μπαίνω ολοκληρωτικά μέσα στο βιβλίο».

Γιατί τα σκανδιναβικά αστυνομικά μυθιστορήματα γνωρίζουν τόση μεγάλη επιτυχία και απήχηση;
«Είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσει κανείς. Σίγουρα έχουμε μια καλή λογοτεχνική παράδοση στη Νορβηγία και οι συγγραφείς προσπαθούν να εμβαθύνουν σε αυτό το είδος όπως και στα άλλα, νομίζω πως επιτυγχάνουν μια διαφορετική προσέγγιση της αστυνομικής λογοτεχνίας. Επίσης επικρατεί πολύ σκοτάδι, κρύο, οι άνθρωποι νιώθουν μοναξιά. Είναι δύσκολο να ζει κανείς εκεί. Είναι και το φυσικό τοπίο, άρα όλα αυτά συνηγορούν στην επιτυχία πιστεύω. Ωστόσο για ένα συγγραφέα δεν σημαίνει ότι επειδή είναι Σκανδιναβός είναι και καλός. Εύχομαι πάντως, εγώ να ανήκω στην νέα γενιά καλών σκανδιναβών συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας».

Γιατί οι αναγνώστες επιλέγουν και αρέσκονται να διαβάζουν αστυνομικά μυθιστορήματα με φόνους, με κατά συρροή δολοφόνους, με τόσο αίμα;
«Δεν ξέρω, πες μου εσύ (γέλια). Επειδή ίσως βαριούνται και θέλουν να νιώσουν τον κίνδυνο και την αδρεναλίνη να ανεβαίνει εκ του ασφαλούς, από το σαλόνι του σπιτιού τους. Η φύση του αστυνομικού μυθιστορήματος είναι να ψυχαγωγήσει τον αναγνώστη. Ακόμη ένας λόγος μπορείς να είναι επειδή μπορεί κάποιος να μην έχει το χρόνο ή την ενέργεια να διαβάσει ένα πιο βαρύ λογοτέχνημα, στην παραλία κάτω από τον ήλιο για παράδειγμα».

Τι κάνει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα επιτυχημένο;
«Το ότι δεν θέλεις να αφήσει το βιβλίο κάτω και ότι όταν το τελειώνεις δεν νιώθεις πως σε εξαπάτησε. Να μην νιώθεις κενά, να σε συνεπαίρνει και να σε ενθουσιάζει».

Υπάρχει το τέλειο έγκλημα;
«Καλή ερώτηση! Ναι, νομίζω πως υπάρχει. Και έχει συμβεί αρκετές φορές το τέλειο έγκλημα πιστεύω. Έχουν διαπραχθεί πολλά εγκλήματα και δεν τα έχουμε μάθει ποτέ».

Πώς νιώθεις όταν γράφεις τη λέξη «Τέλος» στα βιβλία σου;
«Απίστευτα ευτυχισμένος και υπερήφανος. Νιώθω ανάλαφρος σαν φτερό που πετάει. Καθ’ όλη τη διάρκεια λέω πρέπει να είναι καλό, πρέπει να είναι τέλειο και όταν το τελειώνω νιώθω σαν παιδάκι 10 ετών, γεμάτο ενθουσιασμό!».

Ποια η γνώμη σου για την Ελλάδα, αν έπρεπε να ζεις σε μια ηλιόλουστη χώρα όπως η Ελλάδα, θα έχανες την έμπνευσή σου;
«Όχι. Μεγάλωσα στη Σκανδιναβία και πάντα θα με καθορίζει αυτό. Με την κοπέλα μου σκεφτόμαστε να νοικιάσουμε ένα σπίτι στην Ελλάδα και να μένουμε μερικούς μήνες και να γράφω εδώ. Θα είναι υπέροχο γιατί και εκείνη λατρεύει την Ελλάδα.
Η μητέρα μου είναι εθισμένη με την Ελλάδα και με την αδερφή μου μεγαλώσαμε σε ένα σπίτι γεμάτο αφίσες με ελληνικά τοπία, καθώς και διάφορα αναμνηστικά. Πρέπει να σου πω ότι έχει και ένα παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα και φοράνε τοπικές, ελληνικές ενδυμασίες και χορεύουν. Έχει σπουδάσει εδώ αρχαιολογία και αρχιτεκτονική, έτσι λοιπόν, έχω πάρει γερές δόσεις Ελλάδας από μικρός. Στο σχολείο μαθαίνουμε για τον ελληνικό πολιτισμό, για τον Σωκράτη, τον Αριστοτέλη, ότι εδώ «γεννήθηκε» η Δημοκρατία και, ίσως να μην το καταλαβαίνετε, αλλά για εμάς η Ελλάδα είναι μια χώρα που θαυμάζουμε.
Έχω έρθει πολλές φορές διακοπές σε διάφορα νησιά αλλά και στην Αθήνα. Νιώθω ευλογημένος που επιστρέφω εδώ και τα βιβλία μου πηγαίνουν τόσο καλά στην Ελλάδα. Σε χώρες όπως η Ολλανδία ή η Γερμανία πολλοί περισσότεροι σκανδιναβοί συγγραφείς είναι δημοφιλείς, σε σχέση με την Ελλάδα. Έτσι νιώθω πολύ υπερήφανος που στη χώρα σας είμαι ένας από αυτούς».

Τι γνωρίζεις για την οικονομική και προσφυγική κρίση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα;
«Είναι πολύ θλιβερό. Αν και συνήθως δεν κάνω πολιτικά σχόλια πρέπει να πω ότι είναι εντελώς λάθος ο τρόπος που έχουν διαχειριστεί τα πράγματα, είναι πολύ σκληρά τα μέτρα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να συνδράμει και να βοηθήσει περισσότερο. Όταν τα ακούω στις ειδήσεις θυμώνω πολύ, είναι πολύ βάναυσο όλο αυτό που συμβαίνει σε εσάς. Νιώθω πραγματικά πολύ θυμωμένος».

Τι γράφεις αυτό τον καιρό, πόσα βιβλία θα περιλαμβάνει η σειρά με πρωταγωνιστές τον Χόλγκερ και τη Μία;
«Αυτό τον καιρό γράφω το τρίτο βιβλίο της σειράς και μάλιστα τώρα θα έπρεπε να είμαι σπίτι και να γράφω, γιατί πρέπει να το παραδώσω έως τα Χριστούγεννα! Αυτό είναι το τελευταίο βιβλίο του πρώτου μέρους της σειράς με τον Χόλγκερ και τη Μία. Είναι το τέλος που θα σημάνει μια νέα αρχή για εκείνους. Συνολικά θα γράψω έξι βιβλία για αυτούς, έτσι σχεδιάζω… ή μπορεί και 15! Ποιος ξέρει; Θα συνεχίσω για όσο μου προσφέρει ευχαρίστηση και όχι γιατί πρέπει ή εξαιτίας των χρημάτων. Τώρα που μιλάμε, έχω στο μυαλό μου πλάνο για έξι βιβλία, όμως δεν ξέρω. Μπορεί να υπάρξουν και περισσότερα.

Έχεις σκεφτείς το τέλος των δυο ηρώων σου;
«Όχι… Είναι τόσο λυπηρό να το σκέφτομαι, τους νιώθω οικογένειά μου. Γνωρίζω πως μια μέρα αυτό θα τελειώσει αλλά μπορεί και όχι! Μπορεί να κρατήσει για πάντα (γέλια). Ωστόσο, σίγουρα δεν πρόκειται ποτέ να σκοτώσω τους δυο ήρωές μου. Μπορεί να πάρουν σύνταξη, να αποσυρθούν, δεν ξέρω, αλλά όχι να πεθάνουν!».

entertainment.in.gr