Ανακαλύπτοντας τον παγκόσμιο Νίκο Καζαντζάκη

Αγαπήθηκε όσο λίγοι Έλληνες σε όλο τον κόσμο και πολεμήθηκε όσο κανείς διανοούμενος στην χώρα του. Ο Νίκος Καζαντζάκης παραμένει -60 χρόνια μετά το θάνατό του- μια από τις εμβληματικότερες μορφές του ελληνικού πολιτισμού με χιλιάδες θαυμαστές παγκοσμίως.

Από την Αμερική ως την Κορέα, αναγνώστες όλων των ηλικιών και των κοινωνικών ομάδων λατρεύουν τον έλληνα λογοτέχνη που κατάφερε να σκεφτεί με παγκόσμια οπτική και να γράψει αξεπέραστα οικουμενικά έργα.

Ο Καζαντζάκης δεν δίστασε να σταθεί απέναντι σε όλους, ακόμα και στη φυλή του ή το ίδιο του τον εαυτό προκειμένου να φτάσει τη δική του αλήθεια. Μια αλήθεια που συνεχίζει να γοητεύει μέχρι και σήμερα κυρίως του νέους που ανακαλύπτουν τον πλούτο του συγγραφέα στα νεανικά τους χρόνια αλλά ξαναγυρνούν σε αυτόν ωριμάζοντας για να δουν μέσα από μια άλλη οπτική προβληματισμούς και φιλοσοφικές αναζητήσεις άλυτους για χρόνια.

Κάπως έτσι συνέβη και με τον 37χρονο Αλέξανδρο Σκούρα που γνώρισε το έργο του Καζαντζάκη όταν ήταν φαντάρος και πολλά χρόνια αργότερα βρέθηκε «αντιμέτωπος» με αυτό μέσα από το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη» που σκηνοθέτησε ο ίδιος. Η δουλειά του Σκούρα θα προβληθεί  σε σειρά ντοκιμαντέρ από αυτήν την Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου από την Comoste με το πρώτο επεισόδιο να ερευνά πώς διαμορφώθηκε η σκέψη και η κοσμοθεωρία του συγγραφέα.

Μια συρραφή των τριών επεισοδίων του ντοκιμαντέρ -παραγωγή του ελculture σε συμπαραγωγή με την Cosmote TV και σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καζαντζάκη- θα απολαύσουν οι θεατές και στο 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας την Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου στις 18.00, στον Δαναό 1, παρουσία συντελεστών.

Φρέσκια ματιά

Η σκηνοθεσία του «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη» ανήκει στον Αλέξανδρο Σκούρα και αποσπάσματα από έργα του Νίκου Καζαντζάκη αφηγείται ο ηθοποιός Μάκης Παπαδημητρίου. Μέσα από την φρέσκια ματιά του Σκούρα δεν επιχειρείται μια ακόμα βιογραφία του συγγραφέα αλλά μια αφήγηση της ζωής του από την οποία ο θεατής θα έχει την ευκαιρία να σχηματίσει τη δική του άποψη για τον άνθρωπο αλλά και τον μεγάλο λογοτέχνη.

Κάθε επεισόδιο της σειράς δουλεύτηκε από το Σκούρα με βάση κάποιο βιβλίο του και έτσι η  «Ασκητική», ο «Αλέξης Ζορμπάς» και ο «Τελευταίος πειρασμός» χρησιμοποιούνται ως «οδηγοί» που ξεναγούν τον θεατή στην κοσμοθεωρία του συγγραφέα, τον εσωτερικό του κόσμο – κοινώς την ψυχή του – και την σχέση του με το υπερβατικό, το Θείο, μέσω της οποίας απέκτησε παγκόσμια  φήμη.

Σε αυτό το δύσκολο έργο δίπλα στον συγγραφέα στάθηκαν ακαδημαϊκοί, συγγραφείς και καλλιτέχνες που με κάποιο τρόπο είναι συνδεδεμένοι με τον Καζαντζάκη.

Ο καθηγητής Γιώργος Γραμματικάκης, ο μελετητής  Νίκος Χρυσός και ο μεταφραστής Παναγιώτης Δημάκης μας μιλούν για την Κρήτη του Καζαντζάκη, τη σχέση με τον πατέρα του, τον Καπετάν Μιχάλη και πώς αυτή μεταφέρθηκε ως σχέση ανθρώπων με τον θεό στα έργα του.

Για την κρητική ματιά και τον άνθρωπο ως αφετηρία για τη δική του ιδεολογία και το έργο του, μας μιλά ο επιστημονικός σύμβουλος των εκδόσεων Καζαντζάκη, Νίκος Μαθιουδάκης.

Ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου μιλά για το προσωπικό ύφος του συγγραφέα, ενώ η εικόνα του με ένα μπλοκάκι να αναζητά με αγωνία λέξεις αναφέρεται σε περιστατικά που μας διηγούνται οι συνομιλητές μας, όπως ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλαμπάκης.

Η μεταφράστριά του στα ισπανικά Selma Ancira μάς μεταφέρει την πρόκληση που αισθάνεται ο μεταφραστής και μας χαρίζει λέξεις που έχει ξεχωρίσει από το έργο του. Ο δάσκαλος και ριμαδόρος Κωστής Λαγουδιανάκης μάς μιλά για την αγάπη που ξανάδωσε στο κρητικό ιδίωμα και σκαρώνει επί τόπου μια μαντινάδα.

Για τις ιδεολογικές αναζητήσεις του συγγραφέα και τη μετακίνησή του σε πολλές και αντιφατικές ιδεολογίες και πρότυπα μιλούν ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός και ο καθηγητής Δημήτρης Δημηρούλης.

Όχι φιλόσοφος, αλλά διανοητής, ένα ελεύθερο πνεύμα είναι ο συγγραφέας για τον καθηγητή Θανάση Αγάθο. Όχι συγγραφέας, αλλά ένας κόσμος ολόκληρος για την καθηγήτρια Ερασμία Σταυροπούλου. Στην αγωνία της αναζήτησης αναφέρεται και η Βούλα Βασιλειάδη, υπεύθυνη αρχείου του μουσείου Νίκος Καζαντζάκης. Η καθηγήτρια Αφροδίτη Αθανασοπούλου την αποδίδει στη ζωτική ορμή του και την ταύτισή του με το καινοτόμο και το ριζοσπαστικό και μας εξηγεί ποιες φιλοσοφικές επιρροές αναγνωρίζονται στην Ασκητική, έργο που θεωρείται η διακήρυξη της φιλοσοφίας του.

Οι ηθοποιοί Γιώργος Χωραφάς και Τάσος Νούσιας μάς εκμυστηρεύονται τη σημασία που είχε προσωπικά γι’ αυτούς η Ασκητική.

Μια «κραυγή σε μια κρίσιμη εποχή» τη χαρακτηρίζει ο κ. Μαθιουδάκης, ενώ η καθηγήτρια Χριστίνα Ντουνιά μιλά για την επίδρασή της στον κόσμο, στο πώς «να κάνουμε την ύπαρξή μας να έχει νόημα».

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Σκούρας

Project Manager: Καλλιόπη Αλπίτση

Αρχισυνταξία: Άννα Ρούτση

Επιστημονικός Συνεργάτης: Νίκος Μαθιουδάκης

Διευθυντής φωτογραφίας: Γιάννης Σίμος

Ηχολήπτης: Άρης Αθανασόπουλος

Μοντάζ: Λύδια Αντώνοβα

Creative producer: Γιούλη Παπαοικονόμου

Παραγωγοί: Νίκος Βερβερίδης, Πέτρος Αδαμαντίδης

Με την υποστήριξη των:

Mεγάλος Χορηγός: Creta Maris Beach Resort
Με την ευγενική Xoρηγία της Περιφέρειας Κρήτης.
Χορηγοί: Capital Ship Management Corp., ANEK LINES & BLUE STAR FERRIES, CRETA FARMS