Χημικές ουσίες καταναλωτικών προϊόντων μας παχαίνουν

Χημικές ουσίες που εμπεριέχονται σε ευρεία γκάμα καταναλωτικών προϊόντων φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση του σωματικού βάρους, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές σε άρθρο που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο JAMA Network Open.

Ωστόσο, η επιστημονική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ σπεύδει να σημειώσει ότι με σωστή διατροφή και γυμναστική μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στη μελέτη των επιπτώσεων της υπερφθοροαλκύλης και της πολυφθοροαλκύλης (ή PFAS), συνθετικές χημικές ουσίες που εμπεριέχονται σε ποικιλία καταναλωτικών προϊόντων, από αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη αδιάβροχα υφάσματα, προϊόντα προσωπικής υγιεινής και καθαριστικά.

Τα PFAS φαίνεται να συσσωρεύονται και να μένουν στο σώμα μας για μεγάλα χρονικά διαστήματα και μελέτες έχουν συσχετίσει την έκθεση στα συγκεκριμένα χημικά με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας, όπως χαμηλό σωματικό βάρος γέννησης των νεογνών, θυρεοειδοπάθειες και αναπαραγωικά προβλήματα.

Μερικές έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι παρεμβαίνουν σε ορμονικά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, ενώ η έκθεση σε PFAS έχει συνδεθεί με την επαναπρόσληψη του βάρους μετά από δίαιτα και με χαμηλότερο μεταβολικό ρυθμό.

Στη νέα μελέτη, οι αμερικανοί ειδικοί ανέλυσαν στοιχεία για 950 άτομα, υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με προδιαβήτη.

Οι συμμετέχοντες είχαν εγγραφεί την περίοδο 1996-1999 στη μελέτη, ο αρχικός στόχος της οποίας ήταν να εξετάσει αν πρόγραμμα απώλειας βάρους προλάμβανε ή καθυστερούσε την εκδήλωση διαβήτη τύπου 2 σε άτομα υψηλού κινδύνου νόσησης. Αλλά το δείγμα είχε δώσει και δείγματα αίματος σε διάφορα στάδια της έρευνας και τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη μέτρηση των επιπέδων των PFAS στον οργανισμό τους.

Κατά τη διάρκεια των 15 ετών που διήρκεσε η έρευνα οι συμμετέχοντες με τυχαία επιλογή είχαν είτε ακολουθήσει πρόγραμμα απώλειας βάρους με διατροφή, γυμναστική και συμπεριφορικές αλλαγές, μαζί με συμβουλευτική και εκπαίδευση, ώστε να χάσουν το 7% του σωματικού τους βάρους, είτε εντάχθηκαν στην ομάδα ελέγχου, που απλά ενημερώθηκε για τη σημασία της διατροφής και της γυμναστικής.

Όπως ήταν αναμενόμενο η πρώτη ομάδα κατάφερε να χάσει 7 κιλά μετά από 12 μήνες, αλλά σταδιακά ξαναπήραν οι συμμετέχοντες τα περισσότερα από αυτά που είχαν χάσει. Πάντως μετά από δέκα χρόνια ζύγιζαν δύο κιλά λιγότερο απ’ ότι στην αρχή της μελέτης. Η ομάδα ελέγχου είχε διατηρήσει το ίδιο βάρος κατά την 15ετία.

Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα υψηλότερα PFAS στο αίμα των ατόμων σχετίζονταν με αύξηση του σωματικού βάρους, αλλά μόνο στην ομάδα ελέγχου. Για κάθε διπλασιασμό του επιπέδου των PFAS στο αίμα τους, καταγραφόταν 1,8 κιλά αύξησης του βάρους τους μετά από εννέα χρόνια. Στην ομάδα απώλειας βάρους τα PFAS δεν σχετίστηκαν με αλλαγές στο βάρος.

«Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα PFAS δρουν ως παχυσαρκογόνα, δηλαδή ουσίες που αυξάνουν την επιρρέπεια στην πρόσληψη βάρους, μόνο όμως κατά την παρουσία άλλων παραγόντων κινδύνου για παχυσαρκία, και όχι όταν οι παράγοντες αυτοί είναι μειωμένοι», υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα της μελέτης.