NYT: Το πρόγραμμα τελείωσε, ο πόνος παραμένει

Η Ελλάδα, όπως αναφέρουν οι New York Times, φτάνει σε ένα ορόσημο, σε μία από τις πιο καταστροφικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις που έπληξαν την Ευρώπη. Σήμερα, Δευτέρα, η χώρα θα τερματίσει επίσημα την εξάρτησή της από τη διάσωση, ανοίγοντας έναν δρόμο για μια νέα εποχή οικονομικής ανεξαρτησίας.

«H Eλλάδα εξέρχεται από μια από τις πλέον καταστροφικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις που έπληξε την Ευρώπη. Η οικονομία επιστρέφει αργά στην ανάπτυξη και οι ευρωπαίοι ηγέτες κηρύσσουν το τέλος μιας κρίσης χρέους που παραλίγο να οδηγήσει στη διάλυση του ευρώ», γράφει η αμερικανική εφημερίδα σε δημοσίευμα με τίτλο: «Η Ελλάδα βγαίνει από τα Μνημόνια. O πόνος δεν τελείωσε».

Ωστόσο, η διάσωση της Ελλάδας με σχεδόν μια δεκαετία με μεγάλες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων για την αποκατάσταση των οικονομικών της χώρας, άφησε πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού στο όριο της φτώχειας, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, αναφέρει το δημοσίευμα και συνεχίζει πως τα εισοδήματα των νοικοκυριών μειώθηκαν περισσότερο από 30%, ενώ πάνω από το ένα πέμπτο των πολιτών δεν είναι σε θέση να πληρώσουν βασικά έξοδα όπως ενοίκιο, ηλεκτρικό και τραπεζικά δάνεια, ενώ το ένα τρίτο των οικογενειών έχει τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος.

Αλλά το τίμημα της προφανούς ανάκαμψης της Ελλάδας είναι σκληρό. Μια μαζική κάμψη, σε συνδυασμό με σχεδόν μια δεκαετία από έντονες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων για την αποκατάσταση των οικονομικών του έθνους, άφησε πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού των 10 εκατομμυρίων κοντά στα όρια της φτώχειας, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η περίπτωση του Δημήτρη Ζαφειρίου, ειδικού στις μεταλλικές κατασκευές, που κατάφερε επιτέλους να βρει δουλειά πλήρους απασχόλησης, χωρίς ωστόσο να παίρνει τα χρήματα που έπαιρνε προ κρίσης.

«Τώρα δεν περισσεύουν καθόλου χρήματα στο τέλος του μήνα» λέει ο 47χρονος Ζαφειρίου, με θλιμμένο χαμόγελο και συνεχίζει: «ακόμη κι αυτό είναι καλύτερο από πριν που δεν μπορούσαμε καν να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο κ. Ζαφειρίου ανήκε στην ομάδα των Ελλήνων που αναζητούσαν συνεχώς μια εργασία και προσπαθούσε να ζήσει με σποραδικό εισόδημα. Όπως και πολλοί Έλληνες, η ζωή του ανατράπηκε κατά τη διάρκεια της «χαμένης» αυτής δεκαετίας, που σηματοδοτήθηκε από την αχαλίνωτη ανεργία, τις απότομες περικοπές μισθών, καθώς και την αύξηση των προσωπικών χρεών.

Τώρα ο κ. Ζαφειρίου παίρνει μισθό 800 ευρώ, ποσό πολύ μικρότερο από τα 1.500 ευρώ που συνήθιζε να παίρνει προ κρίσης, σε κατασκευαστική εταιρεία στην οποία εργαζόταν επί 20ετιας.

Όταν η κρίση «χτύπησε» την Ελλάδα, η επιχείρηση στην οποία εργαζόταν καθυστέρησε την καταβολή των μισθών, πρώτα για δύο μήνες και στη συνέχεια τέσσερις – μια πρακτική που έγινε κοινή σε πολλές επιχειρήσεις τα χρόνια της κρίσης.

Η σύζυγός του, Σωτηρία, παρέμεινε απλήρωτη για σχεδόν έναν χρόνο το 2013, όταν η αλυσίδα των ελληνικών σούπερ μάρκετ στην οποία εργαζόταν κήρυξε πτώχευση. Μια άλλη εταιρεία την εξαγόρασε και ο μηνιαίος μισθός των 1.100 ευρώ «προσγειώθηκε» στα 800 ευρώ.

Οι λογαριασμοί της οικογένειας σύντομα έγιναν «βουνό». Έφτασαν σε σημείο να μην μπορούν να πληρώσουν ούτε το ρεύμα ή το δάνειο για το μικρό τους διαμέρισμα των δύο υπνοδωματίων στο Κερατσίνι.

Το μόνο πράγμα που τους προστάτευσε από την έξωση, όπως και χιλιάδες άλλους Έλληνες, ήταν ένας νόμος που απαγόρευε στις τράπεζες να πάρουν τα περισσότερα σπίτια των δανειοληπτών.

Η οικογένεια αναγκάστηκε να κόψει τις περιττές δαπάνες, καθώς και τα έξοδα για σούπερ μάρκετ, ενώ σταμάτησε και τη θεραπεία της 13χρονης κόρης της, Άννα Μαρίας, που έχει δυσλεξία. Πάνω στην ανάγκη ο κ. Ζαφειρίου αναγκάστηκε να πουλήσει όλα τα χρυσά κοσμήματα της οικογένειας, εκτός από τον βαπτιστικό σταυρό της κόρης του.

Ωστόσο, με τη νέα του δουλειά τα πράγματα ανατρέπονται. Ο πρωταρχικός στόχος της οικογένειας είναι η εξόφληση όλων των χρεών το συντομότερο δυνατόν, ακόμη κι αν αυτό δεν αφήνει καθόλου χρήματα στο τέλος του μήνα.

«Η Ελλάδα βελτιώνεται» λέει ο κ. Ζαφειρίου. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα άλλαξαν».

Ακόμη και μετά τη διάσωση, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να σφίγγει τη ζώνη για χρόνια, ενώ οι πιστωτές παρακολουθούν τη δημοσιονομική πειθαρχία και την πρόοδο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει υποσχεθεί να διευκολύνει τους πολίτες που έχουν πληγεί περισσότερο με καλύτερη κοινωνική στήριξη και μισθούς, ενώ μίλησε για πιθανή μείωση των υψηλών επιχειρηματικών φόρων για να ενθαρρύνει τις προσλήψεις.

Η ανεργία μειώθηκε στο 19,5% από 28%, αλλά παραμένει η υψηλότερη στην ευρωζώνη. Ο κ. Τσίπρας θέλει να οικοδομήσει μια ώθηση μετά την άνοδο της οικονομίας κατά 1,4% πέρυσι, αργή ανάκαμψη από μια συρρίκνωση που θυμίζει τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ.

Η Ελλάδα έχει πλεόνασμα προϋπολογισμού, ενώ ο Τσίπρας στοχεύει να ξεκινήσει την πώληση ελληνικών ομολόγων εκ νέου στις αγορές εντός δύο ετών. Αυτή η προοπτική έχει δώσει την αίσθηση ότι η κρίση μπορεί τελικά να εξασθενεί. Ωστόσο, για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, η αγορά εργασίας της Ελλάδας παραμένει ένα τραχύ τοπίο. Για να καταστήσουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική, οι πιστωτές της Ελλάδας έθεσαν όρους λιτότητας που περιλάμβαναν την αναστολή των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την άμβλυνση των όρων για απολύσεις.

Οι μισθοί στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν περισσότερο από 20%, ενώ ο μηνιαίος κατώτατος μισθός, από 751 ευρώ, μειώθηκε σε 586 το 2012, το δεύτερο χαμηλότερο στην ευρωζώνη. Σήμερα, οι περισσότερες θέσεις εργασίας είναι στον κατώτατο μισθό. Τουλάχιστον οι μισές περιλαμβάνουν συμβάσεις προσωρινής ή μερικής απασχόλησης.

Μπορεί η έξοδος από τα μνημόνια να είναι ένα θετικό βήμα για την Ελλάδα, ωστόσο οι πολίτες της παραμένουν επιφυλακτικοί.

Όπως λέει και η 50χρονη Γεωργία Παυλιώτη, πρώην υπάλληλος σε εταιρεία δημοσκοπήσεων και νυν νταντά με μισθό 450 ευρώ τον μήνα: «Το τέλος της διάσωσης δεν θα φέρει καμία αλλαγή στη ζωή μας. Εμείς απλά επιβιώνουμε, δεν ζούμε».