Οι δύσκολες γερμανοτουρκικές σχέσεις

Εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Τουρκία και της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να παρέχει τις γνωστές εγγυήσεις Hermes του δημοσίου σε γερμανικές επιχειρήσεις που εξάγουν στην Τουρκία. Το πρώτο μισό του έτους δόθηκαν εγγυήσεις για εξαγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες ύψους 831 εκατομμυρίων ευρώ.

Οι εγγυήσεις Hermes προστατεύουν επιχειρήσεις από απώλεια εσόδων εξαιτίας οφειλών πελατών από το εξωτερικό που δεν έχουν καταβληθεί. Ωστόσο την χθεσινή είδηση επέκρινε το κόμμα η Αριστερά, η οποία σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι δεν μπορεί οι γερμανοτουρκικές οικονομικές σχέσεις να είναι ανεξάρτητες από την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.

Οι γερμανοτουρκικές σχέσεις έχουν επιδεινωθεί πολύ μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία το 2016. Οι τουρκικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη πολλών Γερμανών πολιτών. Άλλα θέματα διένεξης ήταν η επίσκεψη του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Γερμανία και η απαγόρευση των δημόσιων ομιλιών Τούρκων πολιτικών, η στρατιωτική βάση στο Ιντσιρλίκ και η απαγόρευση σε Γερμανούς βουλευτές από τις τουρκικές αρχές να την επισκεφθούν. Τέλος ακόμα και η φωτογράφιση των δυο παικτών στην Εθνική Γερμανίας Μεσούτ Οζίλ και Ιλκάι Γκυντογκάν με τον Τούρκο Πρόεδρο συνέβαλαν στο βαρύ κλίμα μεταξύ των δυο χωρών.

Διαφορετικές αντιλήψεις, διαφορετικές ερμηνείες

Ο οικονομολόγος Γιούνους Ουλουσόι από το Κέντρο Τουρκικών Μελετών για την Ενσωμάτωση στο Έσεν λέει ότι όντως οι σχέσεις Γερμανίας και Τουρκίας είναι δύσκολες: «Αυτό βασίζεται στη διαφορετική πρόσληψη των πραγμάτων. Όταν πρόκειται για την πολιτική στην Τουρκία, η πρόσληψη των Γερμανών είναι κυρίως αρνητική. Από την άλλη πλευρά, ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους οι άνθρωποι στην Τουρκία είναι θετικός, τουλάχιστον αυτό ισχύει για όσους στηρίζουν την κυβέρνηση. Για το λόγο αυτό υπάρχουν διαρκώς παρεξηγήσεις και διαφορετικές ερμηνείες».

Ο Γιούνους Ουλουσόι παραδέχεται ότι οι Γερμανοί έχουν το δικαίωμα να επικρίνουν την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προβληματική λειτουργία του κράτους δικαίου, ωστόσο σημασία έχει και ο τρόπος που ασκείται αυτή η κριτική. Και πράγματι ο τόνος έχει οξυνθεί ιδιαίτερα αλλά και από τις δυο πλευρές. Στον τουρκικό Τύπο γίνονταν αναφορές όπως «η Μέρκελ είναι χειρότερη από τον Χίτλερ».

Τις δυο χώρες πάντως συνδέουν στενά οικονομικά αλλά και πολιτικά συμφέροντα και η επίσκεψη του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στο Βερολίνο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. «Η επίσκεψη Ερντογάν στο τέλος Σεπτεμβρίου θα ήταν μια δυνατότητα για την Γερμανία εξαιτίας της διεθνούς πολιτικής απομόνωσης της Τουρκίας να ασκήσει επιρροή στις εξελίξεις».

Κέρστεν Κνιπ / Μαρία Ρηγούτσου