Συμβουλές στους γονείς παιδιών κι εφήβων που εκτέθηκαν σε τραυματικές εμπειρίες

Αναστασία Καρβούνη – Παιδοψυχίατρος στη Σουηδία

Συνοπτικές συμβουλές στους γονείς παιδιών κι εφήβων που εκτέθηκαν σε τραυματικές εμπειρίες:

Ασφάλεια

·         Διαβεβαίωσε τα ότι είναι ασφαλή, ότι δεν κινδυνεύουν πια. Μπορεί να χρειαστεί να το πεις πολλές φορές, π.χ. τη νύχτα αν ξυπνούν από εφιάλτες.

·         Υπενθύμισέ τους ότι αυτό που συνέβη είναι ένα ασυνήθιστο γεγονός και ότι είσαι μαζί τους και δεν θα τα αφήσεις μόνα.

Σταθερές ρουτίνες – δραστηριότητες

·         Προσπάθησε όσο είναι εφικτό να διατηρήσεις τις καθημερινές σας συνήθειες. Η ρουτίνα προσφέρει προβλεψιμότητα και ασφάλεια.

·         Βρες το κουράγιο να κάνεις κάτι ευχάριστο με το παιδί (π.χ. βόλτα σε παιδική χαρά, φίλους).

Ανάγκη ανάκτησης του ελέγχου

·         Εξήγησέ τους τι συνέβη με απλά λόγια και τι πρόκειται να συμβεί (π.χ. σκεφτόμαστε να μείνουμε εκεί κτλ).

·         Ελαχιστοποίησε την αβεβαιότητα για το μέλλον.

·         Δώσε τους ελπίδες, μην πεις όμως κάτι που δεν ισχύει.

Έκφραση αγάπης

·         Αγκαλιές, φιλιά, χάδια να προσφέρονται απλόχερα με τρόπο θετικό προς το παιδί (συμπεριλαμβάνεται το ελαφρύ μασάζ στην πλάτη ή τα πόδια) .

·         Πες τους πόσο πολύ τα αγαπάς.

Ό,τι νιώθουμε είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε ένα ακραίο γεγονός

·         Εξήγησέ τους πως είναι φυσιολογικό να νιώθουν έτσι (φόβο, θυμό, θλίψη, αγωνία, σύγχυση), πως κι άλλα παιδιά νιώθουν το ίδιο μετά από κάτι τόσο οδυνηρό, ακόμα και μεγάλοι.

Βοήθησε το παιδί/έφηβο να βρει τις λέξεις να εκφραστεί

·         Δώσε την ευκαιρία στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, προσπάθησε να απαντήσεις στις ερωτήσεις τους.

·         Μερικά παιδιά/έφηβοι ελπίζουν πως οι άσχημες σκέψεις και εικόνες θα φύγουν αν κάνουν πως δεν συνέβη τίποτα. Προσπαθούν λοιπόν να αποφύγουν σκέψεις, συζητήσεις και συναισθήματα. Συνήθως αυτό δεν βοηθάει. Σκέψεις και εικόνες έρχονται στο μυαλό παρόλα αυτά. Πρότρεψε το παιδί να εκδηλωθεί, χωρίς ωστόσο να το πιέσεις.

·         Ίσως σε αυτό να βοηθήσει το να είσαι κι εσύ ειλικρινής απέναντί τους για τα δικά σου συναισθήματα, ωστόσο το πώς θα τα εκφράσεις θα πρέπει να εναρμονίζεται με την ηλικία του κάθε παιδιού. Απόφυγε ακραίες αντιδράσεις από την πλευρά σου, τα παιδιά θέλουν να βλέπουν τους γονείς τους πιο ψύχραιμους από τα ίδια (προφανώς αυτό δεν είναι εφικτό τη στιγμή που μια τραγωδία εξελίσσεται).

·         Μην πιέσεις το παιδί/έφηβο να περιγράψει τα γεγονότα αν δεν επιθυμεί να το κάνει από μόνο του. Αν θέλει να τα διηγηθεί μην το αποθαρρύνεις.

·         Μην εκθέσεις το παιδί/έφηβο σε δημοσιογράφους.

Ενοχές

·         Διαβεβαίωσε το ότι δεν φταίει αυτό γι’ αυτό που συνέβη. Ότι δεν συνέβησαν όλα αυτά επειδή ήταν κακό παιδί (π.χ. ότι το τιμώρησε ο Θεός). Πρόκειται για σκέψεις που μερικά παιδιά μπορεί να κάνουν ακόμα κι αν δεν τις εκφράσουν με λόγια.

·         Πες του ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για να σώσει τον/την … Προσπάθησε να το πείσεις γι’ αυτό με επιχειρήματα.