Γονίδιο καθορίζει τη σοβαρότητα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Ένα νέο γονίδιο που σχετίζεται με τη σοβαρότητα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας εντόπισαν ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Icahn του Όρους Σινά της Νέας Υόρκης, σύμφωνα με σχετικό άρθρο στο επιστημονικό έντυπο Annals of the Rheumatic Diseases.

Η ανακάλυψη αυτή ενδεχομένως να ανοίξει τον δρόμο για νέες θεραπείες αλλά και καλύτερη πρόγνωση της πορείας της νόσου όσων ήδη πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Όπως προκύπτει από σειρά πειραμάτων σε αρθρικά κύτταρα από το εσωτερικό μέρος των αρθρώσεων ανθρώπων και ζώων, το γονίδιο HIP1 πυροδοτεί τη σοβαρότητα της φλεγμονώδους αρθρίτιδας.

Είναι η πρώτη φορά που το HIP1 συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της νόσου και την κυτταρική διηθητικότητα.

«Αν και τα τελευταία 20 χρόνια έχουν σημειωθεί μεγάλες πρόοδοι στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, η ύφεση της νόσου παραμένει ανεξήγητη. Τα περισσότερα φάρμακα στοχεύουν στη φλεγμονή αλλά δεν είναι πάντα αυτό αρκετό για να ελεγχθεί η κατάσταση. Στο πλαίσιο της μελέτης μας επικεντρωθήκαμε στην κατανόηση της ρύθμισης της σοβαρότητας της νόσου και της βλάβης στις αρθρώσεις. Έτσι οδηγηθήκαμε στους αρθριτικούς ινοβλάστες, τα κύτταρα εντός των αρθρώσεων», εξηγεί ο Πέρσιο Γκουλκο, καθηγητής Ρευματολογίας και συγγραφέας της μελέτης.

Μέσω γενετικών στρατηγικών που περιλαμβάνουν την χαρτογράφηση των αρθρώσεων και τη συγγενή αναπαραγωγή, όπου συγκεκριμένα τμήματα των χρωμοσωμάτων τρωκτικών με επιρρέπεια στην αρθρίτιδα αντικαταστάθηκαν με τμήματα χρωμοσωμάτων από ανθεκτικά στην αρθρίτιδα στελέχη, οι επιστήμονες εντόπισαν την χρωμοσωμική περιοχή που ελέγχει τη σοβαρότητα της αρθρίτιδας και τη βλάβη στις αρθρώσεις.

Η περιοχή αυτή περιελάμβανε 41 γονίδια τα οποία αναλύθηκαν και έτσι ανακαλύφθηκε ότι μια μετάλλαξη στο HIP1, ένα γονίδιο που ποτέ πριν δεν είχε σχετιστεί με την αρθρίτιδα ή τη φλεγμονή. Στη συνέχεια απεδείχθη ότι διαφορετικές μορφές του HIP1 επηρεάζονται από τη συμπεριφορά των αρθρικών ινοβλαστών, των κυττάρων που βρίσκονται στα τοιχώματα της εσωτερικής επιφάνειας των αρθρώσεων, μειώνοντας ή αυξάνοντας τη διεισδυτικότητα των κυττάρων. Ο αρθρικός ινοβλάστης επιτρέπει την τοπική αποκατάσταση και παραγωγή του υγρού που λιπαίνει τις αρθρώσεις και θρέφει τον χόνδρο της άρθρωσης.

Στα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, οι αρθρικοί ινοβλάστες αυξάνονται σε αριθμό (υπερπλασία) και γίνονται διηθητικοί, και ο αρθρικός ιστός διεισδύει στα ανοσοκύτταρα, προκαλώντας πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις. Αυτή η διηθητική συμπεριφορά είναι γνωστό ότι σχετίζεται με τη βλάβη στις αρθρώσεις των πασχόντων.

Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις οι επιστήμονες στη συνέχεια αφαίρεσαν το γονίδιο HIP1 από τους αρθρικούς ινοβλάστες ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η αφαίρεση μείωσε σημαντικά την ικανότητα των αρθρικών ινοβλαστών των ασθενών να ανταποκρίνονται στον παράγοντα ανάπτυξης αιμοπεταλίων, έναν ισχυρό επαγωγέα της διεισδυτικότητας των αρθρικών ινωδοβλαστών που εκφράζεται σε αυξημένα επίπεδα στις αρθρώσεις ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η αφαίρεση του HIP1 εμπόδισε την ενεργοποίηση του μορίου σηματοδότησης Rac1, το οποίο είναι το «κλειδί για τη διηθητικότητα των αρθρικών ινωδοβλαστών.

Ο Δρ Γκουλκο και οι συνεργάτες του μελέτησαν επίσης ποντίκια με ανεπάρκεια HIP1 και παρατήρησαν ότι τα πειραματόζωα αυτά προστατεύθηκαν και ανέπτυξαν μια πιο ήπια μορφή αρθρίτιδας.

Παλαιότερη μελέτη είχε δείξει ότι η αυξημένη έκφραση του HIP1 σε συγκεκριμένους καρκίνους σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση του καρκίνου του προστάτη.

Ο Δρ Γκουλκο θεωρεί ότι τα ευρήματα αυτά έχουν κάποια σχέση με τη βιολογία του καρκίνου και την κατανόηση της διηθητικότητας και μεταστατικότητας των καρκινικών κυττάρων.