Ηπατίτιδα C: Μόνο 12 χώρες κοντά στην εξάλειψη της νόσου

Μόνο 12 χώρες βρίσκονται κοντά στην επίτευξη του στόχου της εξάλειψης της Ηπατίτιδας C, σύμφωνα με νεότερα στοιχεία παρουσιάστηκαν στην Παγκόσμια Σύνοδο για την Ηπατίτιδα C που διεξάγεται στο Τορόντο του Καναδά.

Με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το 2016 194 χώρες δεσμεύθηκαν να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εξάλειψη της νόσου έως το 2030.

Σύμφωνα όμως με στοιχεία που παρουσίασε ο Δρ Χομι Ραζαβι και οι συνεργάτες του στο Παρατηρητήριο Polaris του Κέντρου Ανάλυσης Νοσημάτων των ΗΠΑ, από την τελευταία σύνοδο το 2017 η Ιταλία, η Ελβετία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Μογγολία προστέθηκαν στη λίστα των χωρών για την εξάλειψη της Ηπατίτιδας C λόγω του αριθμού των ασθενών που ενέταξαν στη θεραπεία αλλά και την άρση των περιορισμών στην πρόσβαση στα φάρμακα ανεξαρτήτως του βαθμού της ηπατικής βλάβης.

Οι χώρες αυτές προστέθηκαν στις ήδη ενταγμένες στη λίστα του ΠΟΥ που βρίσκονται κοντά στον στόχο της εξάλειψης: Αυστραλία, Αίγυπτο, Γαλλία, Γεωργία, Ισλανδία, Ιαπωνία και την Ολλανδία.

Οι χώρες που βρίσκονται κοντά στον στόχο της εξάλειψης σημαίνει ότι έχουν υπό θεραπεία το 7% των πασχόντων από ηπατίτιδα C, σε ετήσια βάση, ενώ έχουν επίσης δώσει πρόσβαση και σε όλους όσοι έχουν μολυνθεί από τον ιό.

Ωστόσο δύο χώρες που μέχρι πρότινος ήταν σε καλό δρόμο πλέον έχουν τεθεί εκτός: η Γερμανία που δεν χορηγεί θεραπεία στο 7% των ασθενών ανά έτος και το Κατάρ που δεν έδωσε τα απαραίτητα στοιχεία στο Παρατηρητήριο Polaris για να αξιολογηθεί η πρόοδος του.

«Χρησιμοποιούμε διάφορα στοιχεία για να καθορίσουμε αν μια χώρα μπορεί να πετύχει τον στόχο της εξάλειψης. Αυτά περιλαμβάνουν είτε τα προγράμματα μείωσης της βλάβης, την άρνηση των περιορισμών στη θεραπεία, τον επαρκή αριθμό διαγνωσμένων ασθενών ή τα ποσοστά θεραπείας που χρειάζονται για να επιτευχθεί ο στόχος του 2030», εξήγησε ο Δρ Ραζαβι.

Το Παρατηρητήριο Polaris καταγράφει την πρόοδο σε πάνω από 100 χώρες και συνεργάζεται με πάνω από 1.000 ειδικούς.

Οποιαδήποτε χώρα έχει περιορισμούς ως προς την πρόσβαση στη θεραπεία, αυτομάτως τίθεται εκτός της λίστας. Η απρόσκοπτη πρόσβαση είναι αναγκαία για την επίτευξη του στόχου της εξάλειψης και ορισμένες μεγάλες χώρες συνεχίζουν να θέτουν εμπόδια, όπως οι ΗΠΑ.

Παγκοσμίως, ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων με ηπατίτιδα C που υποβάλλονται σε θεραπεία έχει αυξηθεί από 1,8 εκατομμύρια σε 2,1 εκατομμύρια από το 2016 στο 2017. Η αύξηση αυτή αφορά κυρίως τις μεσαίου εισοδήματος χώρες. Στις πλούσιες χώρες, ο αριθμός αυτών που υποβάλλονται σε αγωγή μειώνεται σταδιακά. «Οι χώρες αυτές και πάλι χορηγούν φάρμακα σε επαρκή αριθμό ασθενών ώστε να πετύχουν τον στόχο του 2030. Αλλά αν η θεραπεία εξακολουθεί να φθίνει, δεν θα καταφέρουν να πετύχουν τον στόχο», προειδοποιεί ο Δρ Ραζαβί.

Και προσθέτει ότι «ο έλεγχος και η διάγνωση των νέων ασθενών είναι παράγοντας «κλειδί». Η μείωση στη θεραπεία αποδίδεται κυρίως στο ότι εκείνοι που έχουν διαγνωστεί ήδη ολοκληρώνουν την αγωγή τους. Αλλά οι χώρες συνήθως δεν ελέγχουν τον απαραίτητο αριθμό ασθενών για διατηρούν σταθερά τα ποσοστά των θεραπευομένων. Δύο χώρες αποτελούν εξαίρεση, η Αίγυπτος που έλεγξε 4,5 εκατ. άτομα το 2017 και πήρε δάνειο 200 εκατ. δολαρίων από την Παγκόσμια Τράπεζα για τον έλεγχο του υπόλοιπου πληθυσμού και η Μογγολία όπου έχουν εξεταστεί όλοι όσοι ήταν 41-65 ετών το 2016 και θα ελεγχθούν όλοι όσοι ήταν 18-40 ετών το 2017».

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι υψηλού εισοδήματος χώρες ρίχνουν το βάρος πλέον στις τακτικές ελέγχου του πληθυσμού, με έμφαση σε ομάδα υψηλού κινδύνου, όπως οι χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών και οι έγκλειστοι σε φυλακές. Το Παρατηρητήριο Polaris υπολογίζει τον αριθμό των ατόμων αυτών σε λιγότερο από το 20% του συνόλου των μολυσμένων από τον ιό της ηπατίτιδας C.

Στην Ελλάδα, η εκστρατεία «Κάνουμε Θόρυβο για μια Αθόρυβη Νόσο» επιχειρεί να τονίσει την αναγκαιότητα της εξέτασης όλων όσοι έχουν γεννηθεί το διάστημα 1945-1980 για αντισώματα του ιού της Ηπατίτιδας C. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στη χώρα μας περισσότεροι από 75.000 άνθρωποι πάσχουν από Ηπατίτιδα C και δεν το γνωρίζουν.

Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί για την αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Δράσης  για την Ηπατίτιδα  C. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι πάσχουν από Ηπατίτιδα C μπορούν να επισκέπτονται τα ειδικά ηπατολογικά ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων χωρίς ραντεβού, προκειμένου να υποβληθούν σε εξέταση και θεραπεία.

Να σημειωθεί ότι στον ΕΟΠΥΥ λειτουργεί Μητρώο Ασθενών με Ηπατίτιδα C το οποίο υποχρεωτικά συμπληρώνουν όλοι οι γιατροί που συνταγογραφούν φάρμακα που αφορούν στη νόσο.

Σύμφωνα με στοιχεία του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» αναφορικά με τον στόχο της εξάλειψης της Ηπατίτιδας C από τον Ιούλιο του 2017, διευρύνθηκαν σημαντικά τα κριτήρια πρόσβασης στις νέες θεραπείες για τη νόσο στην Ελλάδα, χωρίς όμως να έχει δημοσιευθεί έκθεση από τον ΕΟΠΥΥ, σχετικά με τον αριθμό των εγγεγραμμένων ασθενών στο Μητρώο.

Ο «Προμηθέας» πάντως υποστηρίζει ότι είναι εφικτή η εξάλειψη της ηπατίτιδας C μέχρι το 2030 αν και προς το παρόν η Ελλάδα απέχει κατά πολύ από το στόχο.