Το ολιστικό σχέδιο της κυβέρνησης για τη μεταμνημονιακή εποχή

«Ελλάδα: Μια στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον» είναι ο τίτλος του ολιστικού σχεδίου της κυβέρνησης για την πορεία της χώρας και της οικονομίας μετά την έξοδο από το μνημόνιο, που διέρρευσε μετά την παρουσίαση του από τον πρωθυπουργό στο Υπουργικό Συμβούλιο, αφού όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας μπροστά στις κάμερες δεν ήταν και πολύ διαφωτιστικά για τον πολίτη, γεγονός που σχολιάστηκε αρνητικά.

Η Ολιστική Στρατηγική Ανάπτυξης «καθορίζει το όραμά μας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, σε ισχυρά κοινωνικά και περιβαλλοντικά θεμέλια. Παρουσιάζει τις πρωτοβουλίες που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να πετύχει μια επιτυχημένη έξοδο από την εποχή της προσαρμογής.»

» Μια νέα και πολύ ελπιδοφόρα εποχή βρίσκεται μπροστά στην Ελλάδα και σε εκείνους που θα εμπιστευτούν και θα επενδύσουν στη χώρα μας. Οι θυσίες του ελληνικού λαού ήταν τεράστιες, όπως και τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών. Ωστόσο, αυτές οι δυσκολίες έχουν αυξήσει τις αντοχές μας και μας έχουν καταστήσει περισσότερο αποφασισμένους από ποτέ να οικοδομήσουμε μια σύγχρονη και δίκαιη Ελλάδα» αναφέρεται στην εισαγωγή.

• Το ολιστικό σχέδιο

«Μια ολιστική στρατηγική ανάπτυξης δεν θα ήταν ολιστική εάν δεν ενσωμάτωνε και έναν κοινωνικό πυλώνα. Το θέμα δεν αφορά μόνο την κοινωνική δικαιοσύνη – την οποία είναι δεδομένο ότι αφορά – αλλά και την ανάπτυξη […] Οι πενιχροί μισθοί και η έλλειψη δικαιωμάτων συνεπάγονται, στην πραγματικότητα, σιωπηρή επιδότηση για τους «κακούς» και μη καινοτόμους εργοδότες και, ως εκ τούτου, είναι ασυμβίβαστη με τη μετατόπιση του παραγωγικού μοντέλου της αναπτυξιακής μας στρατηγικής» σημειώνεται ακόμη στην εισαγωγή για να προστεθεί παρακάτω ότι ένα πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και την εξασφάλιση μιας ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς είναι ο σχεδιασμός μιας σταδιακής αύξησης του κατώτατου μισθού.

«Η επιτυχία της Ελλάδας εξαρτάται από την ικανότητά της να χαράξει ένα δίκαιο, χωρίς αποκλεισμούς, και βιώσιμο οικονομικό μοντέλο, όπου όλοι μοιράζονται τα οφέλη της ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, η αποτελεσματική πολιτική για την κοινωνική προστασία, η εκπαίδευση για όλους, οι πολιτικές για την ουσιαστική απασχόληση και την ενεργό κατάρτιση στην εργασία και ένα βελτιωμένο περιβάλλον καινοτομίας βρίσκονται στο επίκεντρο της αναπτυξιακής στρατηγικής».

Επιτάχυνση της ανάπτυξης την περίοδο 2018-2022

Την περίοδο 2018-2022, οι προβλέψεις του μακροοικονομικού σεναρίου δείχνουν την επιτάχυνση της δυναμικής ανάπτυξης. Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το 2018 αναμένεται να φθάσει στο 2,3% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της έντονης αύξησης των επενδύσεων (+ 13,1%), της σταδιακής αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης (+ 0,5%) και της ενίσχυσης από τη ζήτηση από το εξωτερικό, η οποία θα ενισχύσει τις εξαγωγές (+4,5%), υποστηρίζοντας την σταθερή ανάπτυξη στους τομείς της μεταποίησης και του τουρισμού.

Το 2019, ο ρυθμός αύξησης της παραγωγής θα ανέλθει στο 2,5% σε ετήσια βάση, χάρη στη βελτίωση όλων των συνιστωσών της εγχώριας ζήτησης (ιδιωτική κατανάλωση: +1,4%, δημόσια κατανάλωση: +0,4%, επενδύσεις: +10,5) , καθώς το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται και η χρηματοδότηση μέσω των κεφαλαιαγορών εξομαλύνεται μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018.

Μεσοπρόθεσμα, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 2,1% κατά μέσο όρο μεταξύ του 2020 και του 2022, δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση (+1,2% κατά μέσο όρο) υποστηρίζεται βιώσιμα από την αύξηση των θέσεων εργασίας (0,4% σε ετήσια βάση) και οι επενδύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται (+7,6% κατά μέσο όρο), αν και με βραδύτερο ρυθμό.

Οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις, αντικατοπτρίζοντας την αναμενόμενη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης για τον ιδιωτικό τομέα, θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην έντονη αύξηση των επενδύσεων.

Σταδιακά επιταχυνόμενη η αύξηση του μέσου μισθού

Από το 2018, σύμφωνα πάντα με το κυβερνητικό σχέδιο, ο μέσος μισθός θα ακολουθήσει μια σταδιακά επιταχυνόμενη θετική πορεία, φθάνοντας στο σταθερό ετήσιο ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης 2,9% το 2021-2022, μετά τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης το 2017 (+ 0,1% σε ετήσια βάση). Βραχυπρόθεσμα, η ανάκαμψη των μισθών θα ενισχύσει περαιτέρω την εγχώρια ζήτηση, λαμβάνοντας υπόψη και τη σταθερή αύξησης απασχόλησης (+ 1,8% κατά μέσο όρο το 2018-2019).

Στο τέλος της μεσοπρόθεσμης περιόδου η απασχόληση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,0% σε ετήσια βάση, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,4% την περίοδο 2018-2022 με τη μείωση του ποσοστού ανεργίας να φτάνει τις 7,4 ποσοστιαίες μονάδες έναντι της ποσοστού του 21,4% το 2017.

Δημοσιονομική βιωσιμότητα

Κύριοι στόχοι θα είναι η μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα και η ανθεκτικότητα στις εξωτερικές κρίσεις, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, επισημαίνεται.

Η χώρα αναγνωρίζει τη δέσμευσή της να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτύχει αυτόν τον στόχο χωρίς την ανάγκη για περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή.

Αντίθετα, αναμένεται να προκύψει δημοσιονομικός χώρος μόλις αρχίσει να κλείνει το παραγωγικό κενό και οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής αποφέρουν πρόσθετες εξοικονομήσεις.

Η Ελλάδα στοχεύει στην πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων ανώτατων ορίων δαπανών παράλληλα με τη διασφάλιση της επίτευξης των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών στόχων.

Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός πιο φιλικού προς την ανάπτυξη προϋπολογισμού και την ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας με αποτελεσματικό και στοχοθετημένο τρόπο.

Τα μέτρα πολιτικής, όπως επισημαίνεται, θα αποσκοπούν στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους καθώς και στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας που θα εστιάζουν, μεταξύ άλλων, σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και σε μέτρα για την ανακούφιση της παιδικής φτώχειας καθώς και για τη στήριξη της εκπαίδευσης και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού.

Σημειώνεται, παράλληλα, ότι τίθεται ως στόχος να εκκαθαρισθούν πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου το γ’ τρίμηνο εφέτος.

Δημοσιονομική πολιτική

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στο 106 σελίδων σχέδιο, η δημοσιονομική εξυγίανση που πραγματοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια βασίστηκε σε διαρθρωτικές και δημοσιονομικές παρεμβάσεις τόσο στην πλευρά των δαπανών όσο και σε αυτή των εσόδων.

Έως το τέλος του 2018, οι εκτιμώμενες παρεμβάσεις θα ανέλθουν στο 36,5% του ΑΕΠ σε σωρευτική βάση (περίπου 67 δισ. ευρώ σε ακαθάριστους όρους από την αρχή των προγραμμάτων το 2010, εκ των οποίων το 20% προέρχεται από την πλευρά των δαπανών και το 16,5% από την πλευρά των εσόδων.

Όσον αφορά στις δαπάνες, η μεγαλύτερη συνεισφορά προέρχεται από τις συντάξεις (6,5% του ΑΕΠ), το μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα (4,8% του ΑΕΠ) και τα λειτουργικά έξοδα (1,9% του ΑΕΠ).

Όσον αφορά στα έσοδα, οι σημαντικότεροι συντελεστές είναι o φόρος εισοδήματος (4% του ΑΕΠ), οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (3,2% του ΑΕΠ), ο ΦΠΑ (3,1% του ΑΕΠ) και η φορολογία των ακινήτων (1,8% του ΑΕΠ). Πρέπει να προστεθεί ότι, λόγω των διορθωτικών μέτρων που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018- 2021, το αθροιστικό ποσοστό των προαναφερθέντων δημοσιονομικών παρεμβάσεων θα διαμορφωθεί στο 33,7% του ΑΕΠ έως το 2020, διαιρούμενο σε 19,3% του ΑΕΠ στην πλευρά των δαπανών και 14,4% του ΑΕΠ από πλευράς εσόδων.

Αναφορά στο κείμενο γίνεται και στις θετικές επιπτώσεις από την υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων, με τη μείωση της αβεβαιότητας τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στις αγορές του εξωτερικού χρέους, την αναβάθμιση της χώρας από τους διεθνείς οίκους και τη σταδιακή βελτίωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, σταθεροποιώντας τα στα επίπεδα που βρισκόντουσαν πριν από την κρίση.

Αυτό, όπως τονίζεται, επέτρεψε στην κυβέρνηση να εκδώσει ομόλογα για πρώτη φορά από το 2014 και να αναπτύξει σταδιακά την καμπύλη των αποδόσεων, προετοιμάζοντας τη χώρα για την επιτυχή έξοδο από το καθεστώς των προγραμμάτων τον Αύγουστο εφέτος.

Φορολογική πολιτική

Σύμφωνα με το ολιστικό σχέδιο, η φορολογική πολιτική θα συμβάλει στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων και στην αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της σταδιακής μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για την εργασία, καθώς και μέσω της καθιέρωσης σταθερού φορολογικού καθεστώτος για την ενίσχυση των ξένων και των εγχώριων επενδύσεων.

Ειδικά για τις επιχειρήσεις, επισημαίνεται ότι ο συνολικός φορολογικός συντελεστής στην Ελλάδα είναι σχετικά υψηλός σε σύγκριση με χώρες με παρόμοια επίπεδα ανταγωνιστικότητας, αν και όχι υπερβολικά σε ευρωπαϊκή κλίμακα και η σταδιακή μείωση τής επιβάρυνσης αποτελεί βασικό στόχο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.

Η μεγαλύτερη πρόκληση κατά τα προσεχή έτη είναι να δημιουργηθεί ένα φορολογικό σύστημα σταθερό, φιλικό προς την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, το οποίο θα είναι δίκαιο, απλό και αποτελεσματικό. Θα πρέπει να εξασφαλίσει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, η οποία αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της μεγάλης δημοσιονομικής προσαρμογής, υπό τον όρο ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι επαρκή για τη χρηματοδότηση τέτοιων μέτρων.

Για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσιμης πρόκλησης, η κυβέρνηση έχει θέσει ως στρατηγικούς στόχους την πλήρη εφαρμογή νομοθετικών μεταρρυθμίσεων και την υιοθέτηση νέων εργαλείων για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής.

Η στρατηγική φορολογικής μεταρρύθμισης αποτελείται από τις ακόλουθες βασικές δράσεις:

* Αξιοποίηση του περιουσιολογίου (ολοκλήρωση τέλος 2018).

* Επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών μέσω κανονιστικών αποφάσεων και κινήτρων για τους φορολογούμενους (π.χ. λοταρία).

* Διεύρυνση της φορολογικής βάσης και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για παράδειγμα μέσω της φορολόγησης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb.

* Διασταύρωση φορολογικών δηλώσεων και τραπεζικών λογαριασμών για την αντιμετώπιση μεγάλων περιπτώσεων φοροδιαφυγής.

* Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων (β; τρίμηνο 2019) και καπνού.

* Ενσωμάτωση των μέτρων του ΟΟΣΑ για τη διάβρωση της βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS) στην ελληνική νομοθεσία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μεγάλων επιχειρήσεων.

* Παροχή φορολογικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου και του νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις.

* Εξασφάλιση δίκαιων ρυθμίσεων για τους οφειλέτες του δημοσίου μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού (OCW), ο οποίος συμβάλλει σημαντικά στην εδραίωση βιώσιμων επιχειρήσεων.

* Προσαρμογή του ΕΝΦΙΑ μέσω της εξίσωσης των εμπορικών αντικειμενικών αξιών: Αυτή η προσαρμογή, επισημαίνεται, θα καταστήσει βιώσιμα, μακροπρόθεσμα, τα έσοδα (2,65 δισ. Ευρώ)και θα οδηγήσει σε δίκαιη κατανομή του φόρου επί των ακινήτων.

Επιπλέον, η προσαρμογή αυτή θα ευθυγραμμίσει το ελληνικό κράτος με τις δικαστικές αποφάσεις του ΣΤΕ, εξαλείφοντας τις σχετικέςδικαστικές διαφορές. Θα δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός αποτίμησης για την τακτική ενημέρωση των φορολογικών αξιών (συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών ακινήτων) και για περαιτέρω βελτιώσεις του φόρου ακίνητης περιουσίας ώστε οι αξίες αυτές να συγκλίνουν με τις πραγματικές αγοραίες αξίες των ακινήτων.

Φορολογική διοίκηση

Ειδική αναφορά υπάρχει και για τις δράσεις της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων, όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται πως έχει προτείνει ένα νέο, φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρύθμισης, το οποίο στοχεύει στη μετατροπή τής ΑΑΔΕ σε ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποδοτικό οργανισμό τα επόμενα τρία χρόνια.

Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται σε πέντε τομείς παρέμβασης: εθελοντική συμμόρφωση, αναγκαστική συμμόρφωση, ανθρώπινοι πόροι, τεχνολογία και υποδομές.

Ιδιαίτερα όσον αφορά την είσπραξη εσόδων, η ΑΑΔΕ προχωρά προς την συγκέντρωση των διαδικασιών είσπραξης, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών κέντρων είσπραξης.

Επιπλέον, η μεταρρύθμιση αυτή θα υποστηρίζεται από το νέο, επί του παρόντος υπό υλοποίηση, πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης υποθέσεων, το οποίο θα υποστηρίξει την αυτοματοποίηση, τη συγκέντρωση και τη μαζική διαδικασία είσπραξης.

Προκειμένου να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, εισάγεται νέα τεχνική έμμεσου λογιστικού ελέγχου, η οποία θα καθορίζει τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας. Επίσης, μια προγραμματισμένη ενημέρωση των δεδομένων των τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί η ΑΑΔΕ για ορισμένο αριθμό φορολογουμένων θα βοηθήσει στην εξεύρεση περιπτώσεων φοροδιαφυγής κατά τα τελευταία έτη. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει ένα σχέδιο σχετικά με τη μετατόπιση κερδών (BEPS).

Βιωσιμότητα του χρέους

Η βιωσιμότητα του χρέους, σύμφωνα με το ολιστικό σχέδιο, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία μιας ολιστικής στρατηγικής ανάπτυξης.

Αυτό που οι ξένοι και Έλληνες επενδυτές χρειάζονται στην περίοδο μετά το πρόγραμμα, επισημαίνεται, είναι ένας σαφής διάδρομος ώστε να επενδύσουν σε ένα πλαίσιο μειωμένης αβεβαιότητας.

Η καθυστέρηση των πολιτικών αποφάσεων για ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει μόνο σε αναβολή των επενδυτικών αποφάσεων.

Σημειώνεται ότι τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης έχουν ήδη επιδείξει την προθυμία τους να εφαρμόσουν συγκεκριμένα μέτρα για την ανακούφιση του ελληνικού χρέους προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά του.

Ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους ξεκίνησαν στις αρχές του 2017 και ολοκληρώθηκαν έως το τέλος του έτους.

Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αναμένεται να εφαρμοστούν στο τέλος του προγράμματος, αν και το μέγεθος και το πεδίο εφαρμογής τους δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.

Παράλληλα, συζητείται μακροπρόθεσμα ένας μηχανισμός αντιμετώπισης μελλοντικών κρίσεων χρέους.

Μια αποφασιστική συμφωνία για το χρέος, επισημαίνεται από την κυβέρνηση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ελλάδα επέστρεψε επιτυχώς στις αγορές και δημιουργεί ένα ταμείο ταμειακών διαθέσιμων εν αναμονή της εξόδου από το πρόγραμμα, θα διαμορφώσει το πλαίσιο για μια νέα φάση μειωμένης αβεβαιότητας.

Όπως αναφέρεται στο σχέδιο, μια πρόσθετη δέσμη μεσοπρόθεσμων μέτρων θα εφαρμοστεί για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους έως το τέλος του προγράμματος, παρόλο που το μέγεθός τους και το πεδίο εφαρμογής τους δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί.

Περιλαμβάνουν την πλήρη εξάλειψη του περιθωρίου αποπληρωμής του χρέους του 2012 από το 2018, τη χρήση 20% των κερδών των ελληνικών ομολόγων το 2014 -«ANFA» και «SMP – για τη μείωση των μικτών χρηματοοικονομικών αναγκών, τη μερική εξόφληση των δανείων του ΕΤΧΣ μέσω του ΕΜΣ και την περαιτέρω εξομάλυνση των προθεσμιών λήξης των δανείων του ΕΤΧΣ με την παράταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειάς τους, τη σταθεροποίηση των επιτοκίων τους και την αναβολή των πληρωμών τόκων.

Μακροπρόθεσμα, προβλέπεται μηχανισμός αντιμετώπισης της κρίσης χρέους, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους με πιο επιθετικά μέτρα αρωγής, εκτός από την εξομάλυνση των ληξιπρόθεσμων δανείων του ΕΤΧΣ, καθώς και την περαιτέρω σταθεροποίηση των επιτοκίων και την αναβολή των πληρωμών τόκων, ώστε να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος των συνολικών χρηματοδοτικών αναγκών (GFN).

Ειδική αναφορά γίνεται στις αποφάσεις του Eurogroup τον Ιούνιο 2017, όπου επισημαίνεται η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με ένα αποθεματικό (σ.σ. χωρίς προληπτική γραμμή), όπως συνέβη με τις άλλες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα προσαρμογής.

Η δημιουργία ταμειακών αποθεμάτων θα επιτευχθεί τόσο μέσω εκταμιεύσεων του ΕΜΣ όσο και μέσω νέων εκδόσεων ομολόγων, όπως η πρόσφατη έκδοση πενταετών ομολόγων τον Αύγουστο 2017 και η έκδοση 7ετούς ομολόγου τον Φεβρουάριο του 2018.

Αποκρατικοποιήσεις

Όπως αναφέρεται στα παραρτήματα του σχεδίου, το ΤΑΙΠΕΔ θα ολοκληρώσει εντός του α’ εξαμήνου εφέτος τον ΔΕΣΦΑ (πώληση μετοχών 31%- σε εξέλιξη, τον ΟΛΘ (πώληση μετοχών 67%- έχουν υπογραφεί η SPA και η Συμφωνία Μετόχων), τον ΟΤΕ (πώληση μετοχών 5%- σε εξέλιξη) και την ΕΕΣΤΥ (πώληση μετοχών 100%- σε εξέλιξη).

Για το β΄ εξάμηνο 2018 και μετά, τοποθετούνται το «Ελ. Βενιζέλος» (επέκταση παραχώρησης- σε διαβούλευση με τις αρμόδιες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές και πώληση μετοχών 30%- σε προετοιμασία), η Εγνατία (παραχώρηση- σε εξέλιξη), τα ΕΛΠΕ (πώληση μετοχών 35,5%- σε προετοιμασία), η ΔΕΗ (πώληση μετοχών 17%- σε προετοιμασία), η ΕΥΑΘ (πώληση μετοχών 24%- σε προετοιμασία), η ΕΥΔΑΠ (πώληση μετοχών 11%- σε προετοιμασία), η Δημόσια Εταιρεία Αερίου (πώληση μετοχών 65%- σε προετοιμασία), το «Ελληνικό» (προς συμπλήρωση), η Αφάντου (προς συμπλήρωση), το E-AUCTION VII (ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας- στάδιο υπογραφής συμβάσεων), οι μαρίνες Πύλου, Αλίμου και Χίου (παραχώρηση- σε εξέλιξη), οι λοιπές μαρίνες (παραχώρηση- σε προετοιμασία) και 10 λιμενικές αρχές (παραχώρηση- σε προετοιμασία).