Κωσταράκος: Πρακτικά αδύνατο να αποκτήσουμε άμεσα δύο φρεγάτες Fremm

Ελάχιστη έως μηδενική είναι η πιθανότητα η Γαλλία να διαθέσει με μίσθωση (leasing) ενοικίαση στην Ελλάδα κάποιες από τις φρεγάτες Fremm που διαθέτει. Επιπλέον, η πιθανότητα οι φρεγάτες Fremm που θα αποκτηθούν από την Ελλάδα με οποιοδήποτε τρόπο (μίσθωση, αγορά) να είναι εξοπλισμένες με στρατηγικούς πυραύλους MdCN των 1000 χλμ εκτιμάται από ελάχιστη έως μηδενική.

Οι παραπάνω εκτιμήσεις δεν ανήκουν σε κάποιον τυχαίο στρατιωτικό παράγοντα αλλά στον πρόεδρο της στρατιωτικής επιτροπής της ΕΕ και επίτιμο αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Μιχαήλ Κωσταράκο. Με εκτενή παρέμβασή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, ο κ. Κωσταράκος βάζει την υπόθεση της απόκτησης φρεγατών από τη Γαλλία στην πραγματική της διάσταση.

Υπενθυμίζεται ότι το προηγούμενο διάστημα είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι είναι εφικτό η Ελλάδα να αποκτήσει με χρονομίσθωση ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι δύο γαλλικές φρεγάτες Fremm. Μάλιστα, είχαν γίνει σχετικές δηλώσεις από τον αναπληρωτή υπουργό εθνικής άμυνας Φώτη Κουβέλη. Ο πρόεδρος της στρατιωτικής επιτροπής της ΕΕ, αφού θυμίζει τι έχει συμβεί με τις γαλλικές φρεγάτες τύπου Fremm και το έντονο ενδιαφέρον που έχει δείξει η χώρα μας, καταλήγει σε πέντε συμπεράσματα:

1. Δεν έχουν κατασκευασθεί και δεν υπαρχουν Α/Α φρεγάτες F, για τις οποίες εκτός των άλλων ενδιαφέρεται έντονα το ΠΝ. Ο ορίζοντας κατασκευής τους για το Γαλλικό Ναυτικό είναι το 2021 και 2022 αντίστοιχα.

2. Οι φρεγάτες Fremm αποτελούν για τη Γαλλία στρατηγικό όπλο, και έχει μόνο τέσσερις. Η πιθανότητα να διαθέσει υπό την παρούσα διεθνή συγκυρία το 50% του στρατηγικού αυτού δυναμικού επιφάνειας στην Ελλάδα εκτιμάται από ελάχιστη έως μηδενική.

3. Η πιθανότητα, οι φρεγάτες Fremm που θα αποκτηθούν από την Ελλάδα με οποιοδήποτε τρόπο, να είναι εξοπλισμένες με στρατηγικούς πυραύλους MdCN των 1000 χλμ εκτιμάται από ελάχιστη έως μηδενική.

4. Υπάρχει ελάχιστη δυνατότητα και περιορισμένο ενδιαφέρον για τη χρονομίσθωση των φρεγατών από τη γαλλική πλευρά, κάτι που επι του παρόντος εκτιμάται ως πρακτικά αδύνατο.

5. Η απόκτηση των φρεγατών θα γίνει, όπως εξήγησε ο κ. ΥΕΘΑ, αν και όταν αποφασισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες και εντός των οικονομικών και κατασκευαστικών δυνατοτήτων μας.

«Τελικά, άσχετα με την απόκτηση ή όχι των φρεγατών (Fremm ή άλλου τύπου) θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι φρεγάτες δεν είναι ούτε θα γίνουν το προσδοκώμενο στρατηγικό υπερόπλο (γιατί δεν υπάρχει τέτοιο) αλλά ούτε και η λύση στο στρατηγικό πρόβλημα της Ελλάδος. Θα βοηθήσουν όμως εφόσον αποκτηθούν, στο να βελτιώσουμε στις δυνατότητες του στόλου μας, να ενισχύσουμε την ναυτική αποτροπή άλλα και τη προβολή ναυτικής ισχύος και το θαλάσσιο έλεγχο στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο που συνδέεται με τα εθνικά μας συμφέροντα» σημειώνει ο κ. Κωσταράκος.

Αναλυτικά το σκεπτικό του προέδρου της στρατιωτικής επιτροπής τη ΕΕ:

«Αποφάσισα να καταθέσω τα όσα γνωρίζω και την εκτίμησή μου για την προμήθεια των φρεγατών Fremm διότι το τελευταίο διάστημα λέχθηκαν και γράφτηκαν πολλά. Πολύ πρόσφατες πληροφορίες μάλιστα ανέφεραν ότι το θέμα έκλεισε οριστικά από την πλευρά των Γάλλων. Το θέμα στην Ελλάδα έγινε πολιτικό μέχρι κάποιο σημείο και αυτό επέβαλλε την μη συμμετοχή μου στην περαιτέρω πολιτική συζήτηση. Και επειδή δεν είναι αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις ή απόρρητες πληροφορίες, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μια σειρά από γεγονότα και συμπεράσματα που τυχαίνει να γνωρίζω.

Γεγονός 1ο

Η φρεγάτα Fremm είναι ένα εξαιρετικό πολεμικό πλοίο ανοικτής θαλάσσης (blue water) γαλλικής κατασκευής με εκτόπισμα 6000 τον. (6700 τον η ιταλική παραλλαγή) και δυνατότητες που του επιτρέπουν να επιχειρεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Κατασκευάζεται σε τρεις παραλλαγές: γενικής χρήσεως, ανθυποβρυχιακές και αντιαεροπορικές. Έχουν παραγγελθεί συνολικά 20 φρεγάτες (8 γαλλικές – 6 ανθυποβρυχιακές και 2 αντιαεροπορικές-, 10 ιταλικές-6 γενικής χρήσεως και 4 ανθυποβρυχιακές, 1 αιγυπτιακή και 1 μαροκινή – και οι δυο ανθυποβρυχιακές). Σε υπηρεσία είναι συνολικά 13 φρεγάτες (4 γαλλικές – όλες ανθυποβρυχιακές, 7 ιταλικές-4 ανθυποβρυχιακές και 3 γενικής χρήσεως, 1 αιγυπτιακή και 1 μαροκινή). Οι ιταλικές φρεγάτες κατασκευάζονται στην Ιταλία και έχουν την ονομασία Κλάση Bergamini απο την ονομασία της πρώτης φρεγάτας που κατασκευάστηκε. Το κόστος τους ανέρχεται σε 670 εκατ € (Γαλλία), 598 εκατ € (Ιταλία) ή 470 εκατ. ευρώ (Μαρόκο).

Γεγονός 2ο

Τον Ιανουάριο του 2009 το ΠΝ ανακοίνωσε την παραγγελία εξη φρεγατών Fremm για να αντικαταστήσει ίσο αριθμό φρεγατών τύπου Έλλη (S class). Με την έναρξη της οικονομικής κρίσης η παραγγελία περιορίστηκε σε 2-4 σκάφη με τη διευκόλυνση η Ελλάδα να μη καταβάλλει το κόστος για τα πρώτα 5 χρόνια. Η Γερμανία αντέδρασε στη συμφωνία τον Οκτώβριο του 2011 και γι αυτό η συμφωνία ποτέ δεν υπογράφτηκε.

Γεγονός 3ο

Τον Φεβρουάριο του 2013 κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του προέδρου Ολάντ στην Αθήνα συμφωνήθηκε οι δυο χώρες να προχωρήσουν σε μακρά χρονομίσθωση (long term leasing) 2 φρεγατών ( εκ των ενεργών στο Γαλλικό Ναυτικό) καθώς και αριθμού αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας Atlantique. Η συμφωνία δεν προχώρησε εξ αιτίας νομικών και οικονομικών προβληματων της γαλλικής πλευράς. Έγινε γνωστό οτι σύμφωνα με τη νομοθεσία το γαλλικό κράτος δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει σε leasing πολεμικού υλικού. Για να υλοποιηθεί η χρονομίσθωση θα πρέπει να δημιουργηθεί ή να υπάρξει μια ενδιάμεση εταιρία ή ένας ενδιάμεσος φορέας που να αγοράσει από την Γαλλία τις φρεγάτες και με τη σειρά του να τις μισθώσει στην Ελλάδα αναλαμβάνοντας και όλες τις νομικές και υποστηρικτικές υποχρεώσεις που προβλέπει η ιδιοκτησία και το leasing. Αυτό, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν δημιουργεί κύκλο και θέσεις εργασίας για τα γαλλικά ναυπηγεία. Ο δημιουργούμενος φορέας θα έπρεπε να έχει και να δεσμεύσει κεφάλαιο της τάξεως του 1,5 δις € περίπου για να εξυπηρετήσει την Ελλάδα γεγονός που έκανε την όλη ενέργεια ασύμφορη για τη γαλλική πλευρά.

Γεγονός 4ο

Τον Απρίλιο του 2018 η υπόθεση των δυο φρεγατών με χρονομίσθωση αναζωπυρώθηκε με δημοσιεύματα στον Τύπο και πολιτικές δηλώσεις. Η υπόθεση όμως προς στιγμή έκλεισε με τις δηλώσεις του ΥΕΘΑ Π. Καμμένου που ξεκαθάρισε τη κατάσταση εξηγώντας ότι «….θα υπάρξει διερεύνηση όλων των πιθανών δυνατοτήτων, αρχής γενομένης από το επίπεδο του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο Μακρόν και εμείς παράλληλα από τα Επιτελεία θα ετοιμάσουμε το υλικό το οποίο μπορεί να χρειαστεί σε αμυντικό επίπεδο. Αν και όταν έρθει η ώρα να αποφασιστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα θα ακολουθηθούν όλες οι διαδικασίες που προβλέπονται από το Σύνταγμα και από τον Κανονισμό της Βουλής και βεβαίως αρχής γενομένης από την απαίτηση του Πολεμικού Ναυτικού».

Γεγονός 5ο

Η Γαλλία διαθέτει 4 φρεγάτες Fremm με την πέμπτη να βρίσκεται στο τελικό στάδιο της παραλαβής. Οι γαλλικές φρεγάτες θεωρούνται στρατηγικό όπλο διότι φέρουν τον στρατηγικό βλήμα επιφάνειας-εδάφους MdCN το οποίο είναι δυνατόν να προσβάλει στόχους στη ξηρά σε απόσταση τουλαχιστον 1000 χλμ. Το βλήμα αυτό είναι αυτό που εμείς θεωρούμε και ονομάζουμε Scalp NAVALE πιστεύοντας ότι είναι το ναυτικό αντίστοιχο του υποστρατηγικού βλήματος Scalp με βεληνεκές 250 χλμ που διαθέτει από πολλά χρόνια η Πολεμική Αεροπορία. Δεν είναι όμως το ίδιο. Το MdCN είναι στρατηγικό βλήμα (άνω των 500 χλμ), αντίστοιχο του αμερικανικού Τομαχωκ του οποίου η κατασκευή, διάθεση, πώληση και χρήση υπόκειται σε σοβαρούς διεθνείς περιορισμούς. Εκτός από το στρατηγικό αυτό βλήμα, οι φρεγάτες FREMM διαθέτουν και λοιπό συμβατικό οπλισμό όπως πυραύλους επιφάνειας-επιφάνειας Exocet, Α/Α Aster 15, πυροβόλο και τορπίλες. Όλες οι λοιπές φρεγάτες τύπου FREMM των υπολοίπων χωρών δεν διαθέτουν στρατηγικά βλήματα διότι αυτά δεν δόθηκαν σε καμία χώρα και συνεπώς οι μη γαλλικές φρεγάτες δεν αποτελούν στρατηγικά όπλα. Ο οπλισμός τους περιορίζεται στα λοιπά οπλικά συστήματα με κυριότερο τα βλήματα επιφάνειας-επιφάνειας».