Το Κίνημα Αλλαγής, το «φλερτ» με ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ και τα υπόγεια «παιχνίδια»

Κανένας πολιτικός χώρος πλην της κεντροαριστεράς δεν έχει κληθεί να απαντήσει τόσες φορές με ποιόν θα συγκυβερνήσει σε ουδέτερο εκλογικά χρόνο, και χωρίς να διεκδικεί την πρωτιά. Κάπως έτσι οι σχέσεις του Κινήματος Αλλαγής με τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ κατέληξαν να είναι θέμα ταυτοτικό.

Αμα έχεις καεί από το χυλό…

Με το σενάριο της πρωτιάς της Νέας Δημοκρατίας στις επόμενες εκλογές (όποτε αυτές γίνουν) να αποτελεί σχετικά ασφαλή πρόβλεψη, δεν είναι λίγοι μέσα στο Κίνημα που συζητάνε από τώρα μια επανάληψη της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, όχι όμως με τον ίδιο ενθουσιασμό πάντα.

Η προηγούμενη εμπειρία η οποία, παρά τον ισχυρό ρόλο που είχε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, οδήγησε σε μια (όχι πάντα δίκαιη) ταύτιση του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, θεωρείται τραυματική από ένα μέρος του χώρου.

Σε αυτό βέβαια αντιτάσσουν πολλοί τις διαφορετικές προσωπικότητες και πολιτικές αφετηρίες των τωρινών ηγεσιών των δυο χώρων, την πολύ θετική στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ΝΔ απέναντι στο Κίνημα Αλλαγής και την ηγεσία του, όπως αυτή επιβεβαιώθηκε και με τη διακριτική στάση στις εσωκομματικές διαδικασίες και την παρουσία του κ. Μητσοτάκη στο ιδρυτικό συνέδριο του ΚινΑλ που αποτιμήθηκε πάρα πολύ θετικά από μεγάλο μέρος στελεχών, μεσαίων στελεχών και βάσης.

Είναι γνωστό άλλωστε πως ο κ. Μητσοτάκης έχει εκφραστεί υπέρ μιας συνεργασίας με το ΚινΑλ ακόμη και αν η ΝΔ πετύχει ποσοστό που θα της δώσει τη δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Υπάρχουν και στελέχη της ΝΔ που θεωρούν ότι μια κυβερνητική συνεργασία με το ΚινΑλλ είναι ως και προτιμότερη από μια μονοκομματική κυβέρνηση με πολλές εσωκομματικές πιέσεις.

Τα στελέχη αυτά παρακολουθούσαν τις εκλογές του ΚινΑλ με μεγάλη προσοχή, ειδικά για τις ισορροπίες δυνάμεων που θα προέκυπταν από τα ποσοστά των υποψηφίων κι έλεγαν πως και η κ. Γεννηματα και ο Νίκος Ανδρουλακης είναι δυο πολιτικά στελέχη με εμπειρία, με τα οποία «μπορούμε να συνεννοηθούμε».
Από την άλλη, στελέχη του Κινήματος που βλέπουν τον κ. Μητσοτάκη με καλό μάτι, κατανοούν την ανάγκη χάραξης μιας σαφούς διαχωριστικής γραμμής προεκλογικά προκειμένου να αποφευχθεί μια ταύτιση με τη ΝΔ που θα εμποδίσει, ενδεχομένως, την επιστροφή ψηφοφόρων που είχαν αυτομολήσει προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ωστόσο κι η στρατηγική αυτή θέλει τις ισορροπίες της. Οι κατηγορίες περί «νεοφιλελευθερισμού» που διατυπώνουν συχνά η πρόεδρος, Φωφη Γεννηματά, και άλλα στελέχη για τη ΝΔ και τον Μητσοτάκη, ξενίζουν πολλούς και θυμίζουν την πολιτική γλώσσα του ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν τις απαντά ποτέ όμως είναι ενδεικτικό της αντίληψης του πολιτικού παιχνιδιού.

It’s complicated

Με γέλια αντιμετωπίζεται από την πλειοψηφία το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που θυμώνουν γνήσια όταν τους τίθεται αυτό το ερώτημα, πόσο μάλλον μετά και την υπόθεση Novartis και τις συνεχείς επιθέσεις της κυβέρνησης σε κορυφαία στελέχη κι όλους τους πρώην αρχηγούς πλην Αντρέα Παπανδρέου.

Δεν έχει περάσει άλλωστε απαρατήρητη η αντίφαση της επίθεσης στην κληρονομιά της μεταπολίτευσης με την προσπάθεια μερίδας του ΣΥΡΙΖΑ να «διεκδικήσει» ως και τον ρόλο μιας «συνέχειας» του Αντρέα Παπανδρέου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ συχνά παίζει «βρώμικα» στην σχέση του με το ΚινΑλ, θυμίζοντας καμιά φορά τα διπλά μηνύματα που έστελνε ο Αλέξης Τσίπρας στον Σταύρο Θεοδωράκη και τον Φώτη Κουβέλη.

Με δηλώσεις τους κορυφαία στελέχη λένε ούτε λίγο ούτε πολύ «παιδιά τελειώσατε, ξεφορτωθείτε τον Βενιζέλο κι όσους συμπαθούν τον Μητσοτάκη και ελάτε να τα βρούμε».

Μιλάνε με μια συμπάθεια για τη σοσιαλδημοκρατία όταν αυτή τους στηρίζει στην Ευρώπη αλλά με την ίδια ευκολία την απορρίπτουν με τον σνομπισμό και τις κατηγορίες που την αντιμετώπιζε σχεδόν πάντοτε η αριστερά.

Κι όταν αυτοί οι μικροί σπόροι διχόνοιας που της σπέρνουν δεν πετάνε φύτρες, βγαίνει από το συρτάρι η σκανδαλολογία κι η ταύτιση της με τη δεξιά. Μέσα σε αυτό βάλτε και την παρουσία του Πάνου Καμμένου ο οποίος αγαπά να επιτίθεται στο ΠΑΣΟΚ, το Κίνημα Αλλαγής και τα στελέχη του και τον οποίο ο κεντρικός ηγετικός πυρήνας του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει με σχεδόν συγκινητική επιμονή.
Όλο αυτό το ψυχολογικό-πολιτικό παιχνίδι αλλά κι οι λεπτές ισορροπίες πάνω στις οποίες προσπαθεί το ΚινΑλ να κατοχυρώσει τον χώρο του στον πολιτικό χάρτη, προκαλούν διαφωνίες, ακόμη και εντάσεις, για τους αντιπολιτευτικούς τόνους.

Στελέχη όπως ο Ανδρέας Λοβέρδος κι ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος ζητούν φουλ επίθεση και φτάνουν ως και στο σημείο να κάνουν σκληρή κριτική στον Ευάγγελο Βενιζέλο για τη στήριξη του στην επέκταση του θεσμού της αναδοχής σε ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, ανεξαρτήτως φύλου, παρότι ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έκανε παραπάνω από σαφές ότι η στάση του ορίστηκε από την συνέπεια στις θεσμικές και επιστημονικές του θέσεις (είναι άλλωστε στο σημείο εκείνο της πολιτικής του πορείας που έχει αυτονοήτως κερδίσει το να εκφράζεται αυτόνομα).

Ο πυρήνας των στελεχών γύρω από τη Φώφη Γεννηματά στηρίζει και έχει αποδεχτεί τις προαναφερθείσες ισορροπίες στις οποίες πατά η πρόεδρος. Όσον αφορά τον Νίκο Ανδρουλάκη, ο δεύτερος παίκτης των εκλογών για την ηγεσία μοιάζει ήρεμος και καθόλου βιαστικός και φαίνεται να τηρεί μια στάση αναμονής, ασκώντας σκληρή αντιπολίτευση σε θέματα κυρίως εξωτερικής πολιτικής, υποβοηθούμενος από την παρουσία του στην Ευρωβουλή.
Τις ισορροπίες αυτές πάντως ήρθαν να ξεκαθαρίσουν, ίσως άθελα τους, φωνές όπως αυτή του Γιάννη Ραγκούση και, ενίοτε, του Σταύρου Θεοδωράκη. Η γενναιοδωρία με την οποία εκφράζει την εκτίμηση του στον ΣΥΡΙΖΑ ο πρώτος και η απόσταση που κράτησε ο δεύτερος στο θέμα της Novartis, αφαίρεσαν από την ηγεσία του Κινήματος μέρος του βάρους της κριτικής για φιλικότερη στάση προς τον ΣΥΡΙΖΑ και οριοθέτησαν καλύτερα τον χώρο.

Είναι ακόμη νωρίς για δεσμεύσεις

Αν προσθέσουμε στην παραπάνω εικόνα και το ότι η μετάλλαξη των συνεργαζόμενων κομμάτων σε ένα ενιαίο «Κίνημα Αλλαγής» είναι κάθε άλλο πάρα ασφαλής κι ολοκληρωμένη (για λόγους που απαιτούν ξεχωριστή ανάλυση), η ιδέα της κεντροαριστεράς σε ρόλο πολύφερνης νύφης μοιάζει το λιγότερο πρόωρη. Ο κίνδυνος δε του να ορίσει τις αποφάσεις του Κινήματος ένα σενάριο για την επόμενη μέρα είναι απολύτως υπαρκτός.

Προφανώς η προετοιμασία για την επόμενη μέρα θα είναι μέρος της χάραξης στρατηγικής του νέου κόμματος αλλά δεν αρκεί αυτό. Αυτές οι σχέσεις είναι κάπως σαν τα προσωπικά: για να λύσεις τα θέματα σου με τους άλλους είναι πάντοτε καλύτερο να τα έχεις βρει πρώτα με τον εαυτό σου.