Μια άλλη Τουρκία

«Στην Τουρκία λαμβάνει χώρα μία δραματική οπισθοδρόμηση της δημοκρατικής τάξης και η χώρα οδεύει προς ένα μονοπρόσωπο αυταρχικό καθεστώς», προειδοποιούσε πριν ένα χρόνο η «Επιτροπή της Βενετίας», αρμόδια για τον έλεγχο των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης, με έδρα το Στρασβούργο.

Τώρα, με τις πρόωρες εκλογές στην Τουρκία έπειτα από τις οποίες θα ισχύουν τα όσα προέβλεπε το αμφισβητούμενο περσινό δημοψήφισμα, είμαστε ένα βήμα πιο κοντά σε αυτή την πρόβλεψη.  «Χωρίς οποιοδήποτε έλεγχο, θα μπορεί ο πρόεδρος της Δημοκρατία  να απολύει υπουργούς, θα διαθέτει ακόμα πιο μεγάλες δυνατότητες να ασκεί όλη την εξουσία μέσω διαταγμάτων και θα μπορεί να κηρύσσει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κατά την κρίση του, ενώ η ούτως η άλλως αποδυναμωμένη Δικαιοσύνη χάνει τα τελευταία υπολείμματα της ανεξαρτησίας της», παρατηρούσε η «Επιτροπή της Βενετίας».

Με την διαφαινομένη νίκη του Ταγίπ Ερντογάν στις πρόωρες εκλογές της 24ης Ιουνίου, η 25η Ιουνίου θα βρει την Τουρκία μια εντελώς διαφορετική χώρα. Το ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι τι μπορούν να κάνουν μέχρι τότε τα κόμματα της αντιπολίτευσης. ‘Όχι πολλά απ’ ό,τι φαίνεται.

Το γεγονός ότι μεσολαβούν μόνο δύο μήνες έχει στόχο να μην προλάβουν να προετοιμαστούν καλά. Το κυβερνητικό δίδυμο, δηλαδή το ΑΚΡ και οι εθνικιστές με  το όνομα «Λαϊκή Συμμαχία» διαθέτουν έναν ισχυρό υποψήφιο, τον Ερντογάν και έχουν καταφέρει να διαμορφώσουν μια κοινή προσέγγιση στα εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα.

Τα τέσσερα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης με επικεφαλής το Ρεπουμπλικανικό αλλά και τα τρία μικρότερα έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για μια πιθανή κοινή κάθοδο στις εκλογές  απέναντι στη «Λαϊκή Συμμαχία», όμως ακόμα δεν έχουν συμφωνήσει. Και κυρίως κανένα από αυτά δεν έχει χαράξει στρατηγική για τις εκλογές ούτε έχει ανακοινώσει υποψήφιο για την προεδρία.

Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλισντάρογλου θέλει να δει πως θα οριστικοποιηθεί ο εκλογικός νόμος πριν λάβει απόφαση για την δημιουργία εκλογικής συμμαχίας. Όμως καθώς ο χρόνος που απομένει είναι ελάχιστος, εκτός απροόπτου, υποψήφιος για την προεδρία θα είναι ο Κιλισντάρογλου.

Το «Καλό κόμμα» της ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ, που είχε αποχωρήσει από τους εθνικιστές του Μπαχτσελί  – και πιστεύεται ότι θα αποσπούσε πολλές ψήφους από τα κυβερνώντα κόμματα  – δεν μπορεί να πάρει μέρος στις εκλογές ακόμα καθώς δεν θα έχει συμπληρώσει στις 24 Ιουνίου τους έξι μήνες από τη δημιουργία του, κάτι που για πολλούς οδήγησε στην επίσπευση της προσφυγής στην κάλπη. Ο ηγέτης του κόμματος της Ευδαιμονίας Τεμέλ Καραμολάογλου, υπήρχαν φήμες ότι προσπαθούσε να πείσει τον πρώην πρόεδρο της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ να είναι υποψήφιος για την προεδρία, όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει.

Ενας βασικός στόχος της στρατηγικής των κομμάτων της αντιπολίτευσης είναι να εμποδίσουν τον Ερντογάν να κερδίσει την προεδρία από τον πρώτο γύρο, έτσι ώστε να συσπειρωθούν γύρω από τον άλλο υποψήφιο στον δεύτερο γύρο. Όμως ο χρόνος είναι λίγος και οι αποφάσεις δύσκολες.

«Πιστεύω ότι 24η Ιουνίου θα είναι ιστορική μέρα για την Τουρκία», σχολιάζει ο Σονέρ Τσαγκαμπτάι, υπεύθυνος του τουρκικού προγράμματος στοWashington Institute και συγγραφέας βιογραφίας του Ερντογάν. «Τότε το αξίωμα του πρωθυπουργού θα καταργηθεί και όλη η εξουσία θα είναι στα χέρια του προέδρου. Θα περάσουμε από μια Τουρκία σε μια άλλη. Θα είναι αναμφίβολα, μια δραματική ημέρα».