Τα Starbucks στο στόχαστρο για φυλετικές διακρίσεις

Ένα viral βίντεο της σύλληψης δυο αφροαμερικανων αντρών σε υποκατάστημα της διεθνούς αλυσίδας καφέ Starbucks στην Φιλαδέλφεια άνοιξε ξανά τη συζήτηση για τις φυλετικές διακρίσεις στις ΗΠΑ.

Montgomery, Alabama in 1958
or
Philadelphia, Pennsylvania in 2018

Hard to tell the difference, isn’t it?#BLM #BoycottStarbucks pic.twitter.com/gx84DXcdBS

— Kaz Weida (@kazweida) April 14, 2018

Όλα ξεκίνησαν όταν ο ένας από τους δυο άντρες ζήτησε να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα του καταστήματος και ο προιστάμενος του το αρνήθηκε επειδή δεν είχε ακόμη δώσει παραγγελία. Όταν ο άντρας του απάντησε ότι αυτός κι ο φίλος που τον συνοδεύει περιμένουν ένα ακόμη άτομο για επαγγελματικό ραντεβού και, για λόγους ευγένειας, θα παραγγείλουν αφού φτάσει και ξαναζήτησε να χρησιμοποιήσει, εν τω μεταξύ, το μπάνιο, ο προιστάμενος θεώρησε πως επιμένει και αμφισβήτησε τις εξηγήσεις του. Σύμφωνα με όλους τους μάρτυρες οι δυο πελάτες ήταν εξαιρετικά ψύχραιμοι κι ευγενικοί, ωστόσο ο προιστάμενος κάλεσε την αστυνομία για να τους απομακρύνει από το χώρο. Το βίντεο, το οποίο τραβήχτηκε από πελάτες του υποκαταστήματος αμέσως μόλις έφτασαν οι αστυνομικοί, καταγράφει τον διάλογο των δυο πελατών με τους αστυνομικούς, την άφιξη του τρίτου άντρα ο οποίος, με τη σειρά του, διαβεβαίωσε πως είχε ραντεβού μαζί τους εκεί και πως όσα έλεγαν ήταν ακριβή, τις αρνητικές αντιδράσεις των άλλων πελατών και, τελικά, τη σύλληψη τους. Η εικόνα και οι διάλογοι δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας: οι δυο πελάτες ήταν εξαιρετικά ευγενικοί, σε καμία περίπτωση δεν αντιστάθηκαν στα όργανα της τάξης, οι οποίοι όμως φαίνονται ανεξήγητα επιθετικοί. Η ταλαιπωρία τους έληξε οχτώ ώρες μετά αφού ο εισαγγελέας απεφάνθη πως δεν διέπραξαν κάποιο αδίκημα.

Το περιστατικό δεν καταχωρήθηκε ως διάκριση απέναντι τους, λόγω του χρώματος τους, μόνο από τους ακτιβιστές του Black Live Matters. Η πιο κατηγορηματική καταδίκη του έγινε πολύ γρήγορα από τον ίδιο τον δήμαρχο της Φιλαδέλφεια, τον Τζίμ Κένει, ο οποίος έκανε λόγο για «περιστατικό το οποίο είναι ένα παράδειγμα για το πως μοιάζουν οι φυλετικές διακρίσεις το 2018» και ανέλαβε άμεση δράση καλώντας τον διοικητή της τοπικής αστυνομίας να πάρει τα μέτρα του λέγοντας πως δεν είναι ανεκτό «να βλέπουμε την Φιλαδέλφεια να γίνεται θέμα στις ειδήσεις για ρατσισμό». Κάλεσε επίσης την αρμόδια τοπική αρχή να εξετάσει αν πρέπει να υποβάλλει τους υπαλλήλους των καφέ σε υποχρεωτικά σεμινάρια εναντίον των διακρίσεων. Ο διοικητής της τοπικής αστυνομίας βρέθηκε επίσης στο επίκεντρο σκληρής κριτικής από ΜΜΕ και ακτιβιστές και καθησύχασε, με δηλώσεις και συνεντεύξεις του, ότι οι αστυνομικοί της Φιλαδέλφεια περνάνε ειδική επιμόρφωση σε ζητήματα φυλετικά και διακρίσεων η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μαθήματα για την ιστορία του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων και ξεναγήσεις σε σχετικά μουσεία και ιδρύματα.

Η αντίδραση της εταιρείας υπήρξε εξαιρετικά απολογητική. Ο διευθύνων σύμβουλος των Starbucks, Κέβιν Τζόνσον, εξέδωσε γραπτή ανακοίνωση, βιντεοσκοπημένο απολογητικό μήνυμα και μετέβη αμέσως στην Φιλαδέλφεια για να ενημερωθεί για το περιστατικό. Πιο διακριτικά, η ομάδα δημοσίων σχέσεων κι επικοινωνίας των Starbucks φρόντισε να τροφοδοτήσει τον τύπο με δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για μια «ανθρώπινο λάθος» του προισταμένου του υποκαταστήματος της και μια «θλιβερή παρεξήγηση» κι υπενθυμίζουν τις θετικές δράσεις της εταιρείας, όπως η περσινή ανακοίνωση της πως θα προσλάβει 10.000 πρόσφυγες, η οποία οδήγησε σε κάλεσμα για μπουκοτάζ στα προιόντα της από ομάδες συντηρητικών. Ωστόσο η εταιρεία δεν έχει εξηγήσει ακόμη γιατί, βάσει ποιού πρωτοκόλλου κι εσωτερικού κανονισμού, ο υπάλληλος κάλεσε την αστυνομία, και γιατί δεν τον έχει απολύσει, όπως ζητούν οι ακτιβιστές του Black Lives Matter. Οι απολογίες του Τζόνσον δεν έβαλαν φρένο στις αντιδράσεις αφού μέλη του κινήματος αλλά και απλοί πολίτες που ευαισθητοποιήθηκαν με τη δημοσιοποίηση του περιστατικού στα social media διαδήλωσαν ειρηνικά έξω από το υποκατάστημα της Φιλαδέλφεια κατηγορώντας την εταιρεία για υποκρισία.

Το θέμα όμως, όπως επιμένει το Black Lives Matter, εκφεύγει των Starbucks και της πολιτικής των εταιρειών αλλά ανάγεται στο μεγάλο ζήτημα της διακριτικής αντιμετώπισης των μαύρων από τα όργανα της τάξης στις ΗΠΑ. Κι ενώ θα περίμενε κανείς πως το θέμα αυτό επανακάμπτει δυναμικότερα λόγω του περάσματος από την εποχή Ομπάμα στην εποχή Τραμπ, στην πραγματικότητα οι ρίζες του, όπως επιμένουν, είναι πολύ βαθύτερες. Σύμφωνα με μελετητές κι ακτιβιστές, μεταξύ των οποίων όσοι εργάστηκαν για το βραβευμένο με Όσκαρ και εξαιρετικά επιδραστικό ντοκιμαντέρ «13^th», οι διακρίσεις εις βάρος των Αφροαμερικανών από το οργανωμένο κράτος και τα παρακλάδια του, είναι μια ιστορική προέκταση της περιόδου της δουλείας. Είναι, δηλαδή, σύμφωνα με τα κινήματα, μια σταδιακή μετατόπιση της αντίληψης του αμερικανικού κράτους από την θεσμοθετημένη δουλεία σε μια ημιεπίσημη απομόνωση και καταπίεση, ανοχή στον ρατσισμό από το κράτος ή και ρατσισμό από το ίδιο το κράτος, μαζικές συλλήψεις και, σε πολλές περιπτώσεις, έναν ανατροφοδοτούμενο κύκλο εγκληματικότητας.

φωτογραφία: NBC News