Οι πέντε φόβοι για την Ελλάδα από μια γενικευμένη σύρραξη στη Συρία

Οι κρίσιμες ώρες που περνά η Συρία και η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, έχει προκαλέσει μεγάλο πονοκέφαλο στην Ελλάδα. Όχι μόνο στην κυβέρνηση, που ανησυχεί για τις εξελίξεις, αλλά και στο οικονομικό επιτελείο, ιδίως στους φορείς του τουρισμού.

Αλλωστε, έχει αποδειχθεί ότι κάθε πολεμική αναταραχή προκαλεί κλυδωνισμούς και στις αγορές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύθραυστη ελληνική οικονομία. Μόνο οι πολεμικές ιαχές του Ντόναλντ Τραμπ χθες ήταν αρκετές για να καταρριφθούν σημεία στήριξης στο Χρηματιστήριο το οποίο βρίσκεται σίγουρα με το βλέμμα στη Συρία και στο Αιγαίο.

Πέντε είναι οι φόβοι για την Ελλάδα, όπως τους ομολογούν στελέχη της αγοράς, αλλά και πολιτικά πρόσωπα που γνωρίζουν ότι εδώ δεν ισχύει το Μαοϊκό «μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση».

1.       Ο πρώτος φόβος αφορά στην οικονομία. Μια παγκόσμια αναταραχή, μια εμπλοκή σε σύρραξη αμερικανικών και ρωσικών δυνάμεων θα προκαλέσει τριγμούς στα διεθνή χρηματιστήρια, θα ανεβάσει τα επιτόκια, θα φέρει επενδυτές στη δύσκολη θέση να ρευστοποιούν τις τοποθετήσεις τους. Μια οικονομία όπως η ελληνική που επιδιώκει να βγει «καθαρά» από το μνημόνιο τον Αύγουστο και να διεκδικήσει τον δανεισμό με ευνοϊκά επιτόκια, δύσκολα θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της.

Ηδη, ο δανεισμός που μπορούν να προσφέρουν οι αγορές με βάση τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, κυμαίνονται στα επίπεδα του 4% και πάνω, πολλές φορές υψηλότερο κόστος απ’ ότι ο δανεισμός εντός του προγράμματος. Μια πολεμική σύγκρουση με παγκόσμιες διαστάσεις ασφαλώς δεν ευνοεί σε καμιά περίπτωση την προσπάθεια που γίνεται. Και σίγουρα θα ακυρώσει και το αφήγημα της κυβέρνησης και την προσπάθεια ελάφρυνσης του χρέους με ευνοϊκούς όρους.

2.       Ο δεύτερος φόβος είναι κι αυτός οικονομικός κι έχει να κάνει με τον τουρισμό. Ο βασικός αιμοδότης της οικονομίας, με ετήσια έσοδα πάνω από 15 δις ευρώ και με χιλιάδες θέσεις εργασίας, παρακολουθεί με αγωνία τα τεκταινόμενα. Ασφαλώς ακόμη δεν έχουν γίνει ακυρώσεις πακέτων διακοπών.

Όμως, η Ελλάδα βρίσκεται μία ώρα με αεροπλάνο από το μέτωπο της Συρίας και η Κύπρος είναι ακριβώς δίπλα. Αν ξεκινήσει ένας πόλεμος με εμπλοκή Αμερικανών και Ρώσων, για άγνωστο χρονικό διάστημα, είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει πλήγμα στον τουρισμό. Οι φορείς της αγοράς ανησυχούν, ειδικά στα νησιά του Αιγαίου που βαρύνονται επίσης και με το προσφυγικό και με την ελληνοτουρκική κρίση. Στη γειτονική Τουρκία το πλήγμα του τουριστικού κλάδου την τελευταία τριετία είναι μεγάλο κι ένα μέρος των τουριστών που έφυγαν από εκεί ήρθαν στην Ελλάδα.

Μια ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή είναι αρκετή για να τους διώξει και από τη χώρα μας. Αλλωστε, η χθεσινή προειδοποίηση του Eurocontrol για τις πτήσεις τις επόμενες 72 ώρες είναι ενδεικτική της κατάστασης που πάει να δημιουργηθεί.

Τρομοκρατία

3.       Τρίτος φόβος είναι η έξαρση της τρομοκρατίας. Η Ελλάδα έχει προς το παρόν γλιτώσει τρομοκρατικές επιθέσεις από τζιχαντιστές, παρά την είσοδο μελών του ISIS στη χώρα μας μέσω των προσφυγικών ροών. Τι θα συμβεί, όμως, αν στον πόλεμο των Αμερικανών εμπλακούν ενεργά η βάση της Σούδας και τα drones που σταθμεύουν στη Λάρισα; Υπάρχει κίνδυνος ενεργοποίησης παρακρατικών οργανώσεων, εγχώριας ή εξωτερικής τρομοκρατίας που θα θελήσουν να κάνουν «αντίποινα»;

4.       Ο τέταρτος φόβος έχει να κάνει με μια νέα έξαρση του προσφυγικού – μεταναστευτικού προβλήματος. Στην Τουρκία βρίσκονται πάνω από 3 εκατομμύρια Σύροι που θα ήθελαν να φύγουν για τη Δύση. Στην Ελλάδα οι καταυλισμοί έχουν γεμίσει ενώ καθημερινά φτάνουν δεκάδες ή εκατοντάδες από τα παράλια.

Τι θα συμβεί αν στη Συρία ο πόλεμος αναγκάσει εκατοντάδες χιλιάδες να φύγουν από τα σπίτια τους; Πώς θα συγκρατηθεί ένα ανεξέλεγκτο κύμα μεταναστών και προσφύγων, μόνο από τη Συρία; Πρόκειται για ένα πρόβλημα, όχι μόνο Ελληνικό αλλά και Ευρωπαϊκό.

5.       Ο πέμπτος και τελευταίος φόβος είναι οι γεωπολιτικές ισορροπίες, πριν και μετά τις αμερικανικές επιθέσεις. Και φυσικά η απρόβλεπτη στάση της Τουρκίας. Προς το παρόν ο Ταγίπ Ερντογάν έχει στρίψει το καράβι εκτός Δύσης και ΝΑΤΟ, κι έχει προσεγγίσει τον Βλ. Πούτιν, αν και έχει ανοικτούς διαύλους με τον Ντ. Τραμπ, όπως φάνηκε και από τη χθεσινή συνομιλία που είχαν. Το ερώτημα είναι ποια θα είναι η στάση της Αγκυρας αν επιτεθούν οι Αμερικανοί και αντιδράσουν οι Ρώσοι. Επίσης, πόσο μπορεί να επηρεάσει ο επικείμενος πόλεμος τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ένταση που υποβόσκει στο Αιγαίο.

Τέλος, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να ισορροπήσει σε διπλωματικό επίπεδο ανάμεσα στις διευκολύνσεις που θα παράσχει στις ΗΠΑ, στις σχέσεις με τη Ρωσία, στους φόβους για «αντίποινα» από ακραίους ισλαμιστές και στο νέο status quo όπως αυτός έχει διαμορφωθεί μετά την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας.