Το νερό, νεράκι της Θεσσαλονίκης

Ούτε η αριστερά ούτε η δεξιά, θα έλεγε ένας ισορροπημένος παρατηρητής,  μπορεί να διαχειριστεί κρίσεις, επιτυχώς, λόγω ιδεολογίας. Οι κρίσεις είναι μία δύσκολη στιγμή για κάθε κυβέρνηση. Ωστόσο εκεί κρίνεται η αποτελεσματικότητα της πολιτικής. Η πολιτική με άλλα λόγια είναι διαχειριση κρίσεων τουλάχιστον στις φιλελεύθερες δυτικές δημοκρατίες .

Στην πραγματικότητα η αδιανόητη κρίση με τις εκτεταμένες και γενικευμένες διακοπές νερού για πέντε ημέρες στη Θεσσαλονίκη, έχει πολλές όψεις. Όψεις που σχετίζονται προφανώς με την πλημελλή πρόληψη συντήρησης,  και με την συνδυασμένη επιχειρηματική και επικοινωνιακή ανετοιμότητα τη στιγμή ακριβώς που ανέκυψε το πρόβλημα, και ας συνέπεσε με τη στιγμή, που το μισό Υπουργικό Συμβούλιο σύσσωμο και με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό επιλύαν θεωρητικές ασκήσεις επι χάρτου στο περιφερειακό, αναπτυξιακό συνέδριο της Θεσσαλονίκης

Παρόλα αυτά όταν μία άκαμπτη κυβερνητική  ιδεοληψία, επαγγέλεται την εσχατολογική αντίληψη ενός «άλλου ιδανικού κόσμου»  και της «οριστικής λύσης», τότε τα τρέχοντα προβλήματα  υποτιμούνται, και ο πολιτισμός της καθημερινότητας πάει περίπατο.

Απο τα πρόσφατα εθνικά θέματα (Έβρος, Ιμια) και την έξαρση της βίας και της καταστροφης του δημόσιου χώρου (Πανεπιστήμια, Εξαρχεια) μέχρι τις  φυσικές καταστροφές, οπως οι πρόσφατες πλημμύρες και οι φωτιές στην Αττική  επαναλαμβάνεται μονότονα ένα σύμπτωμα της κυβερνητικής πρακτικής, που κινείται επίμονα σαν εκκρεμές στην παρακάτω διαδοχή : Αιφνιδιασμός, αμήχανη αντίδραση, καθυστερημένα αντανακλαστικά πρώτης αντίδρασης, επιχειρησιακή αδυναμία και επικοινωνιακό χάος κυρίως ως προς την ενημέρωση. Και φυσικά αν πάνω σε τέτοια ζητήματα εχεις επιδείξει ειδικά μία ανώριμη και αβασάνιστη αντιπολιτευτική πρόζα στο παρελθόν, έρχεται η στιγμή να κριθείς αυστηρά.

Δεκάδες ζητήματα της ευρύτερης  δημόσιας διοίκησης συνυφασμένα με την καθημερινότητα των πολιτών έχουν πάει πίσω αυτά τα τελευταία δύο χρόνια. Η πολιτική της κυβέρνησης διαπραγματεύεται με προσχηματικότητα και επικοινωνιακά τερτίπια, την υψηλή ατζέντα των διακηρύξεων και όχι την ουσία των πραγμάτων. Και κυρίως τα λεγόμενα δευτερεύοντα θέματα, που όμως καθορίζουν την ποιότητα ζωής, έχουν δυστυχώς αφεθεί στην τύχη τους.

Πάντως η διαχείριση των κρίσεων που είναι η πεμπτουσία της πολιτικής, προϋποθέτει κατ’ ελάχιστον τα άμεσα αντανακλαστικά του πολιτικού προσωπικού. Τα καθυστερημένα ρεφλέξ  του Πρωθυπουργού και οι κατόπιν εορτής αντιδράσεις των Υπουργών, είναι δείγματα απειρίας, ιδεοληψίας και υποτίμησης του άμεσου και πραγματικού.

Η ΕΥΑΘ, εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο, διοικείται με την παθογένεια μίας κλασικής δημόσιας υπηρεσίας. Το δίκτυο είναι γηρασμένο, οι επενδύσεις συντήρησης και εκσυγχρονισμού χρονίζουν, οι συνέργειες αξιοποίησης των υποδομών για παράλληλες υπηρεσίες είναι μηδενικές, ο αυτοματοποιημένος έλεγχος διαρροών και βλαβών σχεδόν ανύπαρκτος.

Τα τελευταία χρόνια η υπόθεση του νερού στη Θεσσαλονίκη ταλαιπωρείται κάτω απο το επίπλαστο δίλλημα της ιδιωτικοποίησης ή μη. Παρότι η κυβερνηση είναι υποχρεωμένη να δρομολογήσει την είσοδο στρατηγικού εταίρου, επιχειρεί υπό το πρόσχημα ενός πρωτόλειου ηθικισμού,  του νερού ως δημόσιου και ιερού αγαθού, να καταφέρει να το εξαιρέσει κολακεύοντας εξωραϊστικά ένα εσωτερικό, σκληρό ακροατήριο. Ετσι έπραξε και με τις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης και η πόλη δεινοπαθεί.

Ακόμη και αν υποθέταμε πως η στρατηγική επιλογή για διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ΕΥΑΘ είναι δικαιωματική, δεν θα έπρεπε άραγε στην πράξη να αποδείξει πως το εννοεί στα δύο χρόνια της διακυβέρνησης; Αντί αυτού η ποιότητα της καθημερινότητας στη δεύτερη πόλη της χώρας υποβαθμίζεται συνεχώς, συντηρώντας ένα θύλακα υποτιθέμενης  συμβολικής αντίστασης απέναντι στην υποθήκευση ολόκληρης της δημόσιας περιουσίας σε όλους τους τομείς. Είναι το τίμημα των πειραματισμών και της ισχυρογνωμοσύνης του πρώτου εξαμήνου διακυβέρνησης, που πληρώνεται ακριβά και πολλαπλώς μέχρι σήμερα.

* Ο Σταύρος Κωνσταντινίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός – Συγκοινωνιολόγος και πρώην διοικητής της ΥΠΑ