Η Α.Γιαννάκη και η Κ.Πατσιάνη μιλούν για την παράσταση «Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες»

Διονυσία Μαρίνου

Η πρώτη τους προσπάθεια στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Το δικό τους «Κοιμάμαι», κατέκτησε πέρυσι το 1ο Βραβείο στο Bob Theatre Festival 2017 (Scratch Night), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Τώρα, η Αναστασία Γιαννάκη και η Κατερίνα Πατσιάνη συναντιούνται ξανά κάθε Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Τηλ.: 210 3455020), παρουσιάζοντας μια ενισχυμένη ματιά του πρώτου τους έργου, με την παράσταση «Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες».

Εμπνευσμένη από το έργο του βραβευμένου Άγγλου συγγραφέα Μάικλ Φρέιν, «Matchbox» μια σειρά σύγχρονων μικρών θεατρικών έργων για την ατέρμονη προσπάθεια των ανθρώπων για επικοινωνία, η παράσταση «Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες» είναι ένα έργο καθημερινού λόγου που μετατρέπεται συνεχώς σε ποιητική στιγμή. Μια παράσταση για την επικοινωνία των ανθρώπων με τις βαθύτερες κρυμμένες επιθυμίες τους, την ανάγκη τους για συντροφικότητα και την αποδέσμευσή τους από τις δομές εξουσίας. Την ουσιαστική αδέσμευτη επικοινωνία με τον Άλλον αλλά και τον ίδιο τους τον Εαυτό.

Τα δύο κορίτσια σκηνοθετούν και πρωταγωνιστούν, ζωντανεύοντας ήρωες σε κάθε ιστορίας που είναι συνηθισμένοι και παράλληλα μεγαλειώδεις. Μες στο σκοτάδι, σαν σε όνειρο, λαχταρούν μια χαραμάδα φωτός. Μέσα από την αίσθηση του χιούμορ και τη μουσικότητα του λόγου, οι διάλογοι και οι μονόλογοι μετατρέπονται σε χορούς, σιωπές και… τραγούδια. Σαν αυτά που αγάπησαν και δεν χόρεψαν ή και χόρεψαν μέσα στα όνειρά τους. Οι ιστορίες ζητούν να ζωντανέψουν αλλά όλα διαρκούν όσο ένας χορός.

Η Αναστασία Γιαννάκη και η Κατερίνα Πατσιάνη μιλούν στο in.gr για την παράσταση που ετοίμασαν, τα μηνύματα που αυτή κουβαλάει αλλά και τα όνειρα.

Τι σχέση έχει το ‘Κοιμάμαι’ που κέρδισε στο Bob Theatre Festival με το τωρινό ‘Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες’;

ΚΑΤΕΡΙΝΑ: Όπως υποδηλώνει ο τίτλος, το ‘Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες’ είναι μια συνέχεια του ‘Κοιμάμαι’. Στο ‘Κοιμάμαι’ με το οποίο κερδίσαμε το βραβείο του Bob δείξαμε μια δεκαπεντάλεπτη ιστορία με αρχή μέση και τέλος. Φέτος, κάναμε μια σκηνική σύνθεση αποτελούμενη από το ‘Κοιμάμαι’, το οποίο επεξεργαστήκαμε εκ νέου, αλλά και άλλες ιστορίες εμπνευσμένες από το έργο ‘Matchbox’ του Μάικλ Φρέιν οι οποίες μας εξυπηρετούσαν δραματουργικά φτιάχνοντας έναν καινούριο κορμό. Η τωρινή παράσταση είναι ιστορίες και εικόνες που συνθέτουν αυτήν την ιστορία ονείρου που αφηγούμαστε.

Πώς εμπνέεται η παράσταση από το «Matchbox» του Μάικλ Φρέιν;

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ: Όταν αποφασίσαμε με την Κατερίνα να συμμετάσχουμε στο διαγωνιστικό κομμάτι του Bob Theater Festival, μπήκαμε στην διαδικασία να ψάχνουμε κείμενα. Η πρώτη μας σκέψη ήταν να ασχοληθούμε με τον Μπέκετ. Είδαμε όμως ότι ο χρόνος που είχαμε δεν ήταν κατάλληλος για να αναμετρηθούμε με έναν τόσο δύσκολο και τεράστιο συγγραφέα. Οπότε γίναμε λίγο πιο ανοιχτές στην αναζήτησή μας, εμμένοντας όμως στην ανάγκη μας για κάτι πιο ποιητικό, για κάτι που θα ιντριγκάρει ακόμα περισσότερο την φαντασία μας. Έτσι λοιπόν πέσαμε πάνω στον Μάικλ Φρέιν και το Matchbox όπου η πρώτη ιστορία από τις τριάντα που υπάρχουν εκεί μέσα, ήταν το Sleepers. Είναι η ιστορία δύο αγαλμάτων που στέκονται ακίνητοι δίπλα δίπλα μέσα στους αιώνες και αναπολούν την εποχή που δεν ήταν τόσο “δύσκαμπτοι” και μπορούσαν να χορεύουν. Μας κέντρισε αμέσως το ενδιαφέρον μια τέτοια συνθήκη και ξεκινήσαμε να δουλεύουμε τη  διασκευή της ιστορίας. Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Νατάσσα Σινάπη. Κρατήσαμε την βασική συνθήκη και ανοίξαμε το θέμα προς τις κατευθύνσεις που μας αφορούσαν και μας αφορούν και σήμερα. Έτσι γεννήθηκε ο τίτλος “Κοιμάμαι” με τον οποίο και κερδίσαμε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό. Απο κει και πέρα, το “Matchbox” ξεφυλλίστηκε άπειρες φορές στην προσπάθειά μας να βρούμε ποιες άλλες ιστορίες θέλουμε να προσθέσουμε για να δημιουργηθεί η παράστασή μας. Καταλήξαμε σε άλλες πέντε ιστορίες, τη μετάφραση αυτή τη φορά επιμελήθηκε η Χρηστίνα Γαρμπή, κι έτσι ο τίτλος κατέληξε να γίνει “Κοιμάμαι και άλλες ιστορίες”. Δουλέψαμε πάνω σε αυτές με τον ίδιο τρόπο. Κρατήσαμε την βασική πολύ ενδιαφέρουσα συνθήκη που προτείνει ο Φρέιν σε κάθε ιστορία και πήγαμε το θέμα εκεί που πιστεύουμε ότι ακουμπάει μέσα μας και γύρω μας. Το φλεγματικό αγγλικό χιούμορ, ο ρυθμός του έργου είναι στοιχεία που δεν αφαιρέσαμε από την δουλειά μας αλλά αντιθέτως ήταν τα όπλα μας στο κομμάτι της διασκευής. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που μας ενέπνευσε στην διαδικασία της δουλειάς μας, είναι ότι όλοι οι ήρωες έχουν την εξής αντίθεση: το σώμα φαίνεται να φέρει μία δυσκαμψία αλλά ο λόγος τους ρέει ακατάπαυστα και με έναν μοναδικό ρυθμό. Αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα για μας στην παράσταση.

Πως ο λόγος μετατρέπεται σε ποιητική στιγμή;

ΚΑΤΕΡΙΝΑ: Ο λόγος είναι από μόνος του δηλωτικός ή μη, είναι από μόνος του ποίηση. Το κάθε φώνημα, η κάθε λέξη, περιέχει κόσμους. Με βάση την ανάσα, το ρυθμό, την εκφορά, μετατρέπεται ο καθημερινός λόγος των ηρώων σε ποίηση, το νόημα ανυψώνεται και απογειώνει τις ιστορίες.

Τα όνειρα πώς διαπερνούν την παράσταση;

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ: Τα όνειρα διαπερνούν την παράσταση όπως διαπερνούν τα όνειρα την ζωή του κάθε ανθρώπου. Η ανάγκη των ανθρώπων να μην σταματήσουν να ονειρεύονται, να επιθυμούν, να λαχταρούν, να πιστεύουν σε καταστάσεις που θα έρθουν να τους βρουν που είναι πάνω από τα πράγματα… Η ανάγκη μου να ονειρεύομαι είναι η ανάγκη μου να θέλω. Πόσο μουντή και βαρετή θα ήταν η ζωή, αν δεν ποθούσα τίποτα; Αν δεν λαχταρούσα συνέχεια κάτι; Πόσο αφόρητη είναι η ζωή για τόσους και τόσους ανθρώπους που μια δύσκολη κατάσταση στη ζωή τους τους έκανε να μην ονειρεύονται πια; Τα όνειρα είναι επιθυμίες, είναι στόχοι, είναι παράδεισοι που ελπίζουμε ότι θα ζήσουμε, είναι στιγμές που φανταζόμαστε το βράδυ λίγο πριν μας πάρει ο ύπνος. Στην παράσταση όλοι οι ήρωες πάσχουν γιατί το όνειρο τους κρατάει ζωντανούς, αλλά η πραγματικότητα είναι πάντα εκεί για να τα ρημάξει όλα. Και η πραγματικότητα που ζούμε όλοι οι άνθρωποι είναι γεμάτη από συμβιβασμούς, από ρυθμούς που δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε, από εμπόδια κάθε λογής που κάνει τον ίδιο μας τον εαυτό να στρέφεται εναντίον μας. Έτσι έρχονται τα όνειρα ή οι επιθυμίες, οι κρυφές μας σκέψεις, τα εσωτερικά μυστικά μας χαμόγελα που μας κρατούν ζωντανούς. Όλοι οι ήρωες της παράστασης έχουν ένα κρυφό χαμόγελο ακόμα κι αν αισθάνονται απαίσια.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ: Η παράσταση είναι ανάμεσα στον ύπνο και τον ξύπνιο, περιγράφει έναν κόσμο όπου συμβαίνουν ιστορίες της καθημερινότητας αλλά και εικόνες ενύπνιες, αδύνατον να διαχωρίσεις αν συμβαίνουν ή όχι. Οι ήρωες ονειρεύονται, επιθυμούν, προσπαθούν να αποφασίσουν αν είναι ξύπνιοι ή κοιμώμενοι και τι πραγματικά επιζητούν από την κάθε κατάσταση. Αναρωτιούνται, θέλοντας και μη, για το πόσο συνειδητοί είναι τελικά στη ζωή τους και πόσο κοντά στον πυρήνα του εαυτού τους. Πόσο κοιμούνται ή όχι.

Ποιες προβληματικές θίγονται στην παράσταση;

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ: Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ήρωες μέσα στο έργο είναι το θέμα της επικοινωνίας με τον άλλο αλλά και με τον ίδιο τους τον εαυτό. Ένα πρόβλημα πολύ γνώριμο σε όλους μας. Και αυτό επαληθεύεται είτε από εξωτερικά εμπόδια που μπορεί να προκύψουν, είτε από εσωτερικά. Επαναλαμβάνω συνέχεια την λέξη “ζωή”, γιατί ειλικρινά πιστεύω πως η παράσταση και το όποιο θέμα πραγματεύεται, είναι τελείως βγαλμένο από την ζωή και μόνο από εκεί ψάξαμε τα υλικά μας με την Κατερίνα. Μέσα σε ένα αρκετά σουρεαλιστικό περιβάλλον, η κάθε ιστορία φέρει ένα πολύ γνώριμο στον καθένα πρόβλημα. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι οι άνθρωποι που έρχονται να δουν την παράστασή μας, συνήθως μας λένε στο τέλος με ποια ιστορία συνδέθηκαν περισσότερο. Η πραγματική επικοινωνία με τον άλλο είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι πιστεύουμε. Και μόνο όταν περάσουμε ένα πραγματικά μεγάλο διάστημα με έναν άνθρωπο μπορούμε να μιλήσουμε για το αν η επικοινωνία μας μαζί του λειτουργεί ή όχι. Η πραγματική επικοινωνία με τον άλλο χρειάζεται πολλές διαδρομές για να φτάσει στην καθαρότητα που επιθυμούμε. Συνήθως μέσα σε αυτές τις διαδρομές ανακαλύπτουμε ότι είναι πιο δύσκολο από ό,τι πιστεύουμε και ψάχνουμε τον επόμενο άνθρωπο να επικοινωνήσουμε. Κι επειδή μας είναι τρομερά δύσκολο να μείνουμε μόνοι με τον εαυτό μας, η προσπάθεια για επικοινωνία γίνεται αέναη. Ενώ η μόνη λύση, κατά την γνώμη μου, είναι να καταφέρουμε να βρούμε την δύναμη να επικοινωνήσουμε πραγματικά με όλα τα σκοτεινά και φωτεινά σημεία του εαυτού μας. Είναι φοβερό πόσο εθελοτυφλούμε για να μην πληγώσουμε το Εγώ μας.