Ένα ποίημα του Φερλινγκέτι για τον Τραμπ

Με τον Λόρενς Φερλινγκέτι γνωριζόμαστε σχεδόν πενήντα χρόνια. Για να είμαι ακριβής, γνωριστήκαμε ένα πρωινό του Οκτωβρίου του 1971 στο ιστορικό βιβλιοπωλείο και εκδοτικό του οίκο City Lights επί της οδού Columbus, στο North Beach, την μποέμικη γειτονιά του Σαν Φρανσίσκο. Μεσολάβησαν ο Νάνος Βαλαωρίτης και ο κοινός μας φίλος ποιητής Χάρολντ Νορς και είχα πάει εκεί για να ρωτήσω αν ενδιαφερόταν το βιβλιοπωλείο του να διαθέτει το περιοδικό «The Wire», το πρώτο τεύχος του οποίου μόλις είχα κυκλοφορήσει με το ψευδώνυμο Jason Cycladetes. Ηταν ένα μικρό περιοδικό 32 σελίδων, πολιτικό αλλά και με λίγα ποιήματα, με ύλη κατά της χούντας στην Ελλάδα.

Ο Φερλινγκέτι δέχθηκε μετά χαράς. Μάλιστα με ρώτησε αν είχα τη διάθεση να βοηθήσω στην οργάνωση μιας μεγάλης ποιητικής μάζωξης την επόμενη άνοιξη στο Φουγκάζι Χολ που σχεδίαζε σε συνεργασία με τον Νάνο Βαλαωρίτη και την Ελένη Καζαντζάκη. H ποιητική αυτή μάζωξη είχε μεγάλη επιτυχία και απήχηση και συγκεντρώθηκε ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό που στείλαμε στο ΠΑΚ και στο ΠΑΜ στην Ευρώπη. Συμμετείχαν 20 ποιητές. Ο ίδιος διάβασε ένα ποίημά του γραμμένο ειδικά για την περίπτωση, το «Ζ», εμπνευσμένο από την ομώνυμη ταινία του Κώστα Γαβρά.

Εκτοτε είχα μια πολύ καλή σχέση με τον σπουδαίο αυτόν αμερικανό ποιητή, που φέτος γίνεται 98 χρονών. Το 1982 έφυγα από το Σαν Φρανσίσκο για Καναδά, αλλά δεν χάθηκε η επαφή. Κατά καιρούς ανταλλάσσαμε καρτ ποστάλ. Και όταν το 1989 ετοίμαζε με τη Νάνσι Πίτερς το δεύτερο τεύχος του περιοδικού «City Lights Review», μου ζήτησε να του στείλω «κάτι αδημοσίευτο»· του έστειλα μερικές σελίδες από το μυθιστόρημά μου «Δέκα χρόνια κάπου» που είχε κυκλοφορήσει από τον Θανάση Καστανιώτη και τις δημοσίευσε σε μετάφραση του Φρεντ Ριντ.

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε. Το 2010 του ζήτησα εγώ κάτι για το «Ρoetix» και μου έγραψε (η αλληλογραφία τώρα είναι ηλεκτρονική) να πάρω μερικούς από τους αφορισμούς του από το βιβλίο του «Poetry as a revolutionary act». Οπερ και εγένετο. Πήραμε και δημοσιεύσαμε το ένα τρίτο του βιβλίου σε μετάφραση Χρήστου Τσιάμη. Το 2013 ο Κύκλος Ποιητών οργάνωσε το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών· τον προσκάλεσα και θα ερχόταν, είπε, αν δεν του τύχαινε κάτι με την υγεία του. Δυστυχώς κάτι του έτυχε, δεν μπορούσε να ταξιδέψει και μία εβδομάδα πριν από την έναρξη του φεστιβάλ με ειδοποίησε ότι δεν θα ερχόταν. Εστειλε όμως ένα βιντεοσκοπημένο ποίημά του που το προβάλαμε στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής την πρώτη βραδιά του φεστιβάλ.

Το ποίημα που δημοσιεύουμε εδώ (και απ’ ό,τι ξέρω είναι η πρώτη φορά που μεταφράζεται σε οποιαδήποτε γλώσσα) είναι μια κριτική ματιά στον αμερικανό πρόεδρο και το περιβάλλον του: πολυεθνικές και δισεκατομμυριούχοι που πίνουν το αίμα των δημοκρατιών. Δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο προοδευτικό περιοδικό «The Nation» και μου το έστειλε ο ίδιος ο ποιητής, που στα 98 του παραμένει ακτιβιστής, να το δημοσιεύσω στα αγγλικά σε ένα καινούργιο αγγλόγλωσσο περιοδικό που είναι στα σκαριά, αλλά προηγείται η δημοσίευσή του στα ελληνικά, σε δική μου μετάφραση, με αφορμή τη σημερινή γιορτή της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης.

«O Δούρειος Ιππος του Τραμπ»

Ο Ομηρος δεν έζησε αρκετά

Για να μας πει για τον Λευκό Οίκο του Τραμπ

Που είναι ο Δούρειος Ιππος του

Απ’ όπου όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου

Πηδάνε έξω για να καταστρέψουν τη δημοκρατία

Και να εγκαθιδρύσουν πολυεθνικές

Ως απόλυτους κυβερνήτες του κόσμου

Πιο ισχυρές και από τα έθνη

Και αυτό συμβαίνει ενώ κοιμόμαστε

Υποκλίσου λοιπόν, Ω Απλέ μου Ανθρωπε

Υποκλίσου!