Μίλητος, το λίκνο της φιλοσοφίας (Μέρος Δ’)

Κατά τον Αναξίμανδρο, θεμελιωτή της ελληνικής κοσμολογίας και της φυσικής φιλοσοφίας, κέντρο του δικού μας κόσμου —ενός από τους πολυάριθμους κόσμους που εμφανίζονται μέσα στο άπειρον στο πλαίσιο της αιώνιας γένεσης και φθοράς— είναι η Γη, που μένει ακίνητη εξαιτίας των ίσων αποστάσεών της από τα όρια αυτού του κόσμου. Τα ουράνια σώματα διαγράφουν περιστροφικές κινήσεις γύρω από τη Γη, μέσα σε ένα σύμπαν που έχει το σχήμα σφαίρας.

Ο Αναξίμανδρος θεωρείται ο πρώτος Έλληνας που σχεδίασε ένα χάρτη της Γης με όλες τις περιοχές του τότε γνωστού γεωγραφικού χώρου — η Γη παριστάνεται με σχήμα κυλίνδρου, που το ύψος του ισούται με το ένα τρίτο της διαμέτρου του. Επίσης, προέβη στην κατασκευή ηλιακού ωρολογίου και επιδόθηκε σε υπολογισμούς μεγεθών — αξιοπρόσεκτη είναι η άποψή του ότι η Γη και ο Ήλιος έχουν τον ίδιον όγκο.

Ακολουθώντας τη θεωρία του Θαλή, ο Αναξίμανδρος πιστεύει ότι η Γη εμφανίστηκε μέσα από το νερό που τη σκέπαζε αρχικά, ότι η ζωή γεννήθηκε μέσα στο νερό. Οι άνθρωποι, που ήταν κάποτε ιχθυόμορφα όντα με φλοιόν —τους ήταν απαραίτητος για να ζήσουν μέσα στο νερό—, άλλαξαν τον τρόπο της ζωής τους όταν βρέθηκαν στην ξηρά, απέβαλαν τα ιχθυόμορφα χαρακτηριστικά τους και προσαρμόστηκαν στο νέο περιβάλλον τους.

Εξάλλου, ο Αναξίμανδρος διατύπωσε τη δική του, τολμηρή θεωρία για τη γένεση των άστρων. Σύμφωνα με αυτήν, γύρω από τη Γη, που περιβαλλόταν από αέρα, αναπτύχθηκε αρχικά, σαν φλοιός γύρω από ένα δέντρο, μια φλούδα από φωτιά. Η πύρινη αυτή επιφάνεια διασπάστηκε σε «δακτυλίους» (τροχόμορφα δημιουργήματα), που συνίστανται από φωτιά —στο εσωτερικό τους— και ένα αέρινο περίβλημα. Όταν το εξωτερικό αυτό περίβλημα έχει οπές, είναι ορατή η φωτιά που υπάρχει στο εσωτερικό, και το όλο σώμα γίνεται ορατό ως άστρο.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, το σύμπαν κατά τον Αναξίμανδρο.

Μίλητος, το λίκνο της φιλοσοφίας (Μέρος A’)

Μίλητος, το λίκνο της φιλοσοφίας (Μέρος Β’)

Μίλητος, το λίκνο της φιλοσοφίας (Μέρος Γ’)