Η ιστορία του Θεάτρου Τέχνης: Κατοχή, Χούντα, αναγνώριση

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Χρόνια θεατρικής αθωότητας και αστείρευτης δημιουργίας γνωρίζουν οι θεατές μέσα από 75 αντικείμενα. Ο αριθμός των εκθεμάτων συμβολικός αφού είναι ο ίδιος με τα χρόνια ύπαρξης του Θεάτρου Τέχνης, όπου βρίσκεται μια σπάνια πολιτιστική κληρονομιά.

Στην έκθεση 75 χρόνια Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – 75 αντικείμενα, που φιλοξενείται στη ΣΤΟart Kοραή, παρουσιάζονται 75 αντικείμενα, με καλλιτεχνική και συναισθηματική αξία, από τη μακρόχρονη πορεία του Θεάτρου Τέχνης, από την ίδρυση του το 1942 από τον Κάρολο Κουν έως σήμερα. Κοστούμια, τμήματα σκηνικών και σκηνικά αξεσουάρ ιστορικών παραστάσεων, όπως οι «Όρνιθες» και οι «Πέρσες», προγράμματα, αφίσες, φωτογραφίες, πολλά εκ των οποίων εκτίθενται για πρώτη φορά κι αποτελούν μέρος της θεατρικής ιστορίας του τόπου.

«Τα αντικείμενα ακολουθούν όλη την ιστορία του Θεάτρου Τέχνης. Έχουμε σταθεί σε παλαιά αντικείμενα ώστε να έχουν μια ιστορική και συναισθηματική αξία», δηλώνει στο in.gr ο Κωστής Καπελώνης, επιμελητής της έκθεσης.

Εξηγεί ότι μέσα από το καλλιτεχνικό δρώμενο επιχειρείται μια αναδρομή στο χειροποίητο θέατρο, τότε που οι σκηνογράφοι ανέπτυσσαν διαφορετικές μεθόδους παραγωγής. Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται και η κατεύθυνση στην οποία βημάτιζε ο Κάρολος Κουν ο οποίος προσανατολιζόταν προς την ελληνικότητα ως καλλιτέχνης της γενιάς του 1930, η οποία ανέδειξε προσωπικότητες όπως ο Ελύτης και ο Γκάτσος.

Η αδυναμία του Κουν για το λαϊκό θέατρο δεν ήταν δύσκολο να διαφανεί, αφού στις παραστάσεις του πρωταγωνιστούσαν στοιχεία όπως ο Καραγκιόζης.

Αναμοχλεύοντας ιστορίες ανθρώπων που άφησαν το αποτύπωμά τους στη σύγχρονη εποχή, ο κ.Καπελώνης αναφέρεται στην ακτινοβολία μιας γενιάς που πλέον εκλείπει, όμως υπάρχουν οι προδιαγραφές επανεμφάνισής της. Υποστηρίζει ότι η ύφεση θα γεννήσει την ανάγκη για επιστροφή στις ρίζες: «η γενιά του 1930 έψαξε την ελληνικότητα, την ελληνική παράδοση. Θα δημιουργηθεί μια νέα γενιά του ’30 που θα αναζητήσει χαμένες αξίες».

Το αίσθημα της νοσταλγίας θα ενεργοποιηθεί για όσους θεατές έχουν παρακολουθήσει παλαιότερες παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης. Οι νεότεροι θα γνωρίσουν νέες προκλήσεις και αναζητήσεις, ταξιδεύοντας στην ιστορία του Θεάτρου.

Η πρώτη περίοδος του Θεάτρου Τέχνης τοποθετείται στην Κατοχή, τότε που δειλά δειλά γίνονταν θαρραλέα βήματα. Περιπλανώμενος σε θέατρα, ο Κουν δεν είχε ακόμη βρει την μόνιμη στέγη του, μέχρι που το 1950 πέρασε στα χέρια του το Υπόγειο, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά του.

Ένας νέος θίασος με νέους ηθοποιούς βρισκόταν πλάι του, έτοιμος για θεατρικές περιπέτειες. Το 1962 ο Κουν βραβεύτηκε στο Παρίσι παρουσιάζοντας τους Όρνιθες του Αριστοφάνη και έκτοτε και μέχρι το 1965 περιόδευε σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού.

Η σκοτεινή επταετία της Χούντας δεν ανέκοψε την πορεία του αλλά, σε αντίθεση με τους καλλιτέχνες που έφυγαν, ο Κουν συνέχισε να δημιουργεί στη χώρα του. Δεν εγκατέλειψε το πολιτικό θέατρο, περνούσε τα μηνύματα που επεδίωκε. Ήταν άλλωστε καλλιτέχνης που δεν αδιαφορούσε για τις πολιτικές ζυμώσεις. Παρουσιάζοντας τον Καραγκιόζη καταδείκνυε εμμέσως τη δράση της Χούντας, ενώ στον Φιόρο του Λεβάντε, που αρκετοί χαρακτήρισαν θέαμα αποκομμένο από την πραγματικότητα, θέλησε και πάλι να στείλει το δικό του μήνυμα παρουσιάζοντας ένα καθεστώς λογοκρισίας κι ανελευθερίας.

Η επταετία παρήλθε και ακολούθησαν ανθηρές περίοδοι, χειροκροτήματα στην Επίδαυρο και αναγνώριση του έργου του Κουν από το κοινό.

«Μπορούσε να μετασχηματίζεται ανάλογα με τις ανάγκες της εποχής», δηλώνει για τον καλλιτέχνη ο κ. Καπελώνης ο οποίος εκφράζει την ανησυχία του για το υλικό στις αποθήκες του Θεάτρου Τέχνης , που κινδυνεύει ελλείψει πόρων, και για το οποίο προτείνει να δημιουργηθεί ψηφιακό μουσείο που θα δώσει την ευκαιρία στον κόσμο να περιηγηθεί σε σπάνια εκθέματα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ