Άσκηση, διατροφή και ύπνος τα «μυστικά» για μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο

Φυσική δραστηριότητα, μεσημεριανός ύπνος και καθημερινή κατανάλωση ελαιολάδου είναι τα «μυστικά» για τη μείωση των καρδιαγγειακών κινδύνων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της β’ φάσης της μελέτης PERSEAS που υλοποίησε για δεύτερη χρονιά στην Ελαφόνησο η Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα (Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν.).

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι γνωστό ότι αποτελούν βασική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στην χώρα μας, όπως και σε όλες τις κοινωνίες Δυτικού Τύπου.

Η δεύτερη φάση της μελέτηςPERSEAS (Prospective Evaluation of vascular Risk Surrogates: the Elafonisos Area Study), υλοποιήθηκε στο διάστημα 5-12 Οκτωβρίου 2013, με στόχο την παρατήρηση της διαχρονικής μεταβολής των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου στο γενικό πληθυσμό της Ελαφονήσου Λακωνίας, σε συνάρτηση με τις συνήθειες ζωής των κατοίκων (κάπνισμα, άσκηση, διατροφή κ.λπ.).

Τα γεωγραφικά και δημογραφικά στοιχεία του νησιού αποτελούν χαρακτηριστικά που συμβάλλουν στην πρωτοτυπία της μελέτης PERSEAS και καθιστούν τα αποτελέσματα της ικανά να αναχθούν στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας, με μικρή ποσοστιαία απόκλιση.

Η μελέτη σχεδιάστηκε και υλοποιείται από την Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν. με την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας, του Δήμου Ελαφονήσου και την αιγίδα του Ιατρικού Συλλόγου Λακωνίας.

H ερευνητική ομάδα της Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν., στο Αγροτικό Ιατρείο Ελαφονήσου πραγματοποίησε εξετάσεις σε 326 άτομα, άνω των 12 ετών. Η διαδικασία περιλάμβανε μετρήσεις δεικτών παχυσαρκίας, σακχάρου, αρτηριακής πίεσης, λιπιδαιμικού προφίλ, καρδιογράφημα, triplex καρδιάς, σπιρομέτρηση καθώς και άλλες κλινικοεργαστηριακές εξετάσεις. Κάθε συμμετέχοντας είχε την ευκαιρία να παραλάβει τα αποτελέσματα των εξετάσεων του για τον προσωπικό του ιατρικό φάκελο και φυσικά να ενημερωθεί για την κατάσταση της υγείας του.

Άσκηση, διατροφή και ύπνος…
Από την επεξεργασία των δεδομένων διαπιστώθηκε ότι, ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων στην διαδικασία των εξετάσεων, στη Φάση Β ήταν τα 48,5 έτη σε αντίθεση με τα 52 έτη της Φάσης Α, δεδομένου ότι ενεργοποιήθηκαν αρκετοί νεότεροι κάτοικοι του νησιού. Το επίπεδο μόρφωσης κυμαίνεται στο 35,2% να είναι απόφοιτοι λυκείου και ανώτατης εκπαίδευσης, με μικρή διαφορά από το 32,8% που καταγράφηκε στην Φάση Α.

Όσον αφορά τις συνήθειες του πληθυσμού, το 52,8% έχει καθημερινά κάποια φυσική δραστηριότητα, σε αντίθεση με το 30% που ίσχυε το πρώτο έτος. Οι κάτοικοι της Ελαφονήσου, φαίνεται να στηρίχτηκαν στις συμβουλές της ερευνητικής ομάδας της Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν. για υιοθέτηση καθημερινής φυσικής δραστηριότητας, κυρίως με το περπάτημα, για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Ο μεσημεριανός ύπνος εξακολουθεί να αποτελεί καθημερινότητα για το 52,9% του πληθυσμού, ενώ το 35,8% είναι καπνιστές, κάτι που δεν φαίνεται να άλλαξε σε ποσοστό από την Φάση Α, παρά την ενημέρωση του πληθυσμού.

Εξετάζοντας τις διατροφικές συνήθειες του δείγματος, το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού (84,2%) καταναλώνει καθημερινά ελαιόλαδο, ένα προϊόν που παράγεται και από τους ίδιους τους κατοίκους. Στην Φάση Β της μελέτης καταγράφηκε επίσης σημαντική μείωση της κατανάλωσης κρέατος, με 37,1% να καταναλώνει 1-2 φορές την εβδομάδα κόκκινο κρέας και 36,2% λευκό κρέας, σε αντίθεση με το 50% και 60% που ίσχυε αντίστοιχα, στην Φάση Α, ενώ το 22,7% καταναλώνει ψάρι 5-6 φορές την εβδομάδα, δεδομένου ότι το ψάρεμα αποτελεί μία από τις κύριες δραστηριότητες των κατοίκων. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν αποτελούν κύρια διατροφική συνήθεια του δείγματος, καθώς το 24,9% τα καταναλώνει σπάνια ή και ποτέ. Το 52,4% δήλωσε ότι καταναλώνει όσπρια 1-2 φορές την εβδομάδα, όταν στην Φάση Α το αντίστοιχο ποσοστό είχε ανέλθει στο 70%. Τέλος, θετική έκβαση στις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων της Ελαφονήσου είχε και η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με 41,7% και 49,8% αντίστοιχα, σε αντίθεση με την Φάση Α, στην οποία τα ποσοστά είχαν κυμανθεί σε 29,7% για τα φρούτα και 26,5% για τα λαχανικά.

Στην καταγραφή των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, 11,5% πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη (12,8% στην Φάση Α), 1,7% εμφανίζουν προδιαβητικά επίπεδα σακχάρου νηστείας (8,9% στην Φάση Α), 42% έχουν αρτηριακή υπέρταση (50% στην Φάση Α) και 40% εμφανίζουν υψηλή χοληστερόλη (45% στην Φάση Α). Επιπλέον, το 6.3% του δείγματος της Φάσης Β έχει ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής, το 5,3% έχει ιστορικό στεφανιαίας νόσου, το 2,3% έχει ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ το 16,3% έχει ιστορικό περιφερικής αρτηριοπάθειας, ποσοστά που ακόμα δεν παρουσιάζουν στατιστική διαφορά από αυτά της Φάσης Α.

Φάση Γ
Τον προσεχή Σεπτέμβριο, η επιστημονική ομάδα της Ε.Μ.Πα.Κ.Α.Ν. θα επισκεφθεί και πάλι την Ελαφόνησο για την εκπόνηση της Φάσης Γ της μελέτηςPERSEAS με στόχο, εκτός από το σημαντικό όφελος στην υγεία των κατοίκων της Ελαφονήσου αλλά και γενικότερα του Ελληνικού πληθυσμού, το πρόγραμμα να συμβάλλει και στην μείωση του οικονομικού κόστους που επιβαρύνει το σύστημα υγείας για τα χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα και των αιτίων που τα προκαλούν.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr