Συνέντευξη Όλε Κρίστιαν Μάντσεν στο in.gr

Ο Όλε Κρίστιαν Μάντσεν μπορεί να σου φτιάξει τη μέρα. Ίσως είναι το ότι επέλεξε να κάνει μια «χαρούμενη» ταινία (το Superclasico) σε μια σκοτεινή περίοδο. Ίσως είναι το ότι και ο ίδιος είναι ενθουσιώδης και αισιόδοξος. Ή πάλι μπορεί να είναι απλά ο γαλάζιος μπερές που φορούσε στη συνέντευξη.

Λιγότερο γνωστός από άλλους Δανούς σκηνοθέτες (Λαρς Φον Τρίερ, Τόμας Βίντερμπεργκ, Νίκολας Γουίντινγκ Ρεφν), ο Μάντσεν έχει κάνει καλές ταινίες. Και παρ’ όλο που γυρίζει μεγάλου μήκους από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, το σινεμά του είναι τόσο δυνατό που «ανάγκασε» το 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να του κάνει ένα αφιέρωμα.

Ο σκηνοθέτης μίλησε στο in.gr για την Αργεντινή, τα προβλήματα στις σχέσεις, τους Δανούς σκηνοθέτες και το Δόγμα 95.

Οι ταινίες σου ασχολούνται με διάφορες θεματικές. Πώς επιλέγεις κάθε φορά το θέμα με το οποίο θα ασχοληθείς;

Καλή ερώτηση. Τι είναι αυτό που με συναρπάζει; Είμαι πολύ παρατηρητικός άνθρωπος, παρακολουθώ ειδήσεις, ενθουσιάζομαι εύκολα με μία ιστορία ή με κάτι που μου λέει κάποιος και μερικές φορές ενθουσιάζομαι τόσο που πρέπει να ψάξω να δω εάν από αυτό μπορεί να βγει μια ιστορία. Οπότε είναι θέμα του να βγει από τα μέσα προς τα έξω.

Είναι δύσκολο αυτό;

Το δύσκολο είναι να βρεις χρήματα. Όλα τα υπόλοιπα είναι πολύ απλά! (γέλια) Το δύσκολο είναι να βρεις τον σωστό τρόπο να λες την ιστορία. Υπάρχει ο σωστός τρόπος από άποψη περιεχομένου. Και μετά υπάρχει και το άλλο: θέλω να κάνω κάτι διαφορετικό κάθε φορά. Πάντα, βέβαια, επιστρέφω στο θέμα των σχέσεων: στον γάμο, στον έρωτα. Γιατί δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτόν, αλλά δεν μπορούμε να ζήσουμε και με αυτόν. Επίσης με ενδιαφέρει πολύ η ιστορία. Τώρα γυρίζω μια ταινία για την Κοπεγχάγη της δεκαετίας του ’60, για τους Μπίτνικς. Οπότε ίσως είμαι λίγο σχιζοφρενικός: έχω πολλές φωνές μέσα μου και κάθε μία μου λέει διαφορετικό πράγμα.

Η νέα σου ταινία, το Superclasico είναι πολύ φωτεινή και αισιόδοξη. Γιατί επέλεξες να γυρίσεις μια «φωτεινή» ταινία;

Μέσα στα τελευταία τρία χρόνια γύρισα τρεις πολύ σκοτεινές ταινίες: το Nordkraft, το Prag και το Μέρες Θυμού. Οπότε ήθελα να κάνω κάτι πιο αστείο. Επίσης μεγαλώνω και αρχίζω να βλέπω τα πάντα κωμικά: όλη μου τη ζωή σαν κωμωδία, την ερωτική μου ζωή σαν κωμωδία. Το να κάνω γυρίσματα στην Αργεντινή ήταν πολύ αναζωογονητικό και απελευθερωτικό. Ο τρόπος ζωής, ο τρόπος που σκέφτονται: όλα αυτά τα έφερα μαζί μου «σπίτι». Είναι πολύ πιο αστείο να μην παίρνεις στα σοβαρά κάποια πράγματα. Η ταινία ασχολείται με σοβαρά ζητήματα, αλλά δεν τα αντιμετωπίζει με σοβαρό τρόπο.

Πώς έγινε η επιλογή του Μπουένος Άιρες; Πήγες εκεί νωρίτερα;

Ναι, ήμουν εκεί 7 ή 8 μήνες. Εκεί γράφτηκε και το σενάριο. Είχα την ιδέα και σκεφτόμουν να κάνω τα γυρίσματα στις ΗΠΑ γιατί εκεί έχουν μία λογική «κάθε μέρα καλοκαίρι». Από την άλλη δεν ξέρουν να παίζουν καλό ποδόσφαιρο. Σκεφτήκαμε και άλλα μέρη, όπως την Αυστραλία. Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε να εξετάσουμε την πιθανότητα της Αργεντινής. Πήγαμε στο Σουπερκλάσικο (ο αγώνας μεταξύ των ομάδων Boca Juniors και River Plate) και αυτό που είδαμε εκεί ήταν τελείως τρελό. Δεν έχω δει κανέναν ποδοσφαιρικό αγώνα σαν αυτόν! Είναι μια κουλτούρα με πάθος: πάθος για ποδόσφαιρο, πάθος για φαγητό. Αυτό το πάθος ήταν απαραίτητο για την ταινία μου. Ήθελα έναν τύπο α-παθή να πάει εκεί και αυτά που βλέπει να αντικατοπτρίσουν τις δικές του αδυναμίες.

Έχουν περάσει χρόνια από το Δόγμα 95. Κοιτάζοντας προς τα πίσω τι ήταν τελικά αυτό;

Ένα πείραμα. Ξέρεις, υπάρχει ένας μύθος ότι οι σκηνοθέτες βοηθούν ο ένας τον άλλο: αυτό δεν ισχύει και δεν ίσχυε ποτέ. Το λέγαμε τότε, αλλά δεν βοηθάει ο ένας τον άλλο. Εγώ είμαι σε μια μικρή ομάδα σκηνοθετών που κάπως βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Σε αυτή είναι και ο Τόμας Βίντερμπεργκ. Αλλά γενικά, όχι. Δεν βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Νομίζω ότι το Δόγμα έγινε απλά επειδή η Centropa χρειαζόταν κάτι να «πουλήσει». Δεν είχε τίποτα τότε, κανένα πρότζεκτ. Ήταν και μια απαραίτητη επιστροφή στην ουσία του να κάνεις σινεμά. Δεν είχαμε χρήματα, οπότε βρήκαμε έναν τρόπο για να γυρίζουμε ταινίες φτηνότερα. Το τέλειο ήταν ότι η συνταγή πέτυχε: έγιναν καλές ταινίες. Πέτυχε.

Δανοί σκηνοθέτες ακολουθούν επιτυχημένη πορεία εντός ή εκτός της χώρας τους. Νομίζεις ότι υπάρχουν κοινά στοιχεία στις ταινίες των Δανών δημιουργών;

Εάν υπάρχει «κύμα»; Νομίζω ότι το κοινό στις δανέζικες ταινίες και αυτό για το οποίο δεν μιλάει κανείς είναι ότι στη βάση τους υπάρχουν μικρές, ανθρώπινες ιστορίες. Αυτό δημιουργεί αυτή την αίσθηση του «κοινού» στοιχείου στο σινεμά της Δανίας: ότι φτιάχνονται ταινίες για το πώς είναι να είσαι άνθρωπος.

Θα κάνεις κι εσύ ταινία στην Αμερική;

Ναι, ετοιμάζω τώρα μια ταινία στις ΗΠΑ, ένα «έξυπνο» θρίλερ που θα ονομάζεται Paper trail.

Έχεις συνεργαστεί με κάποιους από τους ηθοποιούς σου αρκετές φορές. Αυτή η συχνή συνεργασία σε κάνει να αισθάνεσαι ασφάλεια;

Ναι, εάν κάνεις κάποιες ταινίες μαζί με κάποιους ανθρώπους, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα. Δεν χρειάζεται να μιλάς τόσο πολύ. Εάν οι ηθοποιοί είναι νέοι, αισθάνεσαι σαν να είσαι μέσα σε μία οικογένεια και εγώ καλούμαι να παίξω τον ρόλο του πατέρα. Και με τη γυναίκα μου έχω συνεργαστεί αρκετές φορές. Τώρα που το σκέφτομαι, βέβαια, αυτό δημιουργεί άλλου είδους περιπλοκές (γέλια). Έχω συνεργαστεί με κάποιους ηθοποιούς που τώρα είναι από τους σημαντικότερους στη Δανία. Η ταινία μου για τους Μπίτνικ θα έχει νέους, καινούριους ηθοποιούς.

Και η ταινία στην Αμερική; Αμερικανούς;

-Ω ναι. Σταρ. (γέλια)

Αγγελική Στελλάκη